جوان آنلاین: روسیه و امریکا، تحت عنوان حل بحران جنگ اوکراین پشت میز مذاکره حاضر شدند. رئیس‌جمهور امریکا با نگاهی مثبت به این نشست و البته ضمن انتقاد از زلنسکی گفت که همتای اوکراینی‌اش باید به دنبال برگزاری انتخابات، از قدرت کناره‌گیری کند. مقامات متعدد روس هم ارزیابی مثبتی از ملاقات با طرف امریکایی داشتند. اگرچه مسکو و واشینگتن صدای واحدی را در پی برگزاری این نشست به جهانیان مخابره کردند، اما امریکایی‌ها همچنان تصمیمی برای لغو تحریم‌های روسیه ندارند.
کیت کلاگ، نماینده ایالات متحده در امور اوکراین، دیروز یعنی با فاصله یک روز پس از مذاکرات امریکا و روسیه درباره اوکراین، وارد کی‌یف شد. در مذاکرات روز سه‌شنبه طرفین در عربستان مقرر شد امریکا و روسیه هیئتی را برای پیگیری مذاکرات آتش‌بس و صلح اوکراین منصوب کنند و بر برقراری روابط دیپلماتیک در پایتخت دو کشور نیز تأکید شد. در واقع، امریکا در نشست ریاض، شرط هیئت روسی مبنی بر حذف ولودیمیز زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین را تکرار کرد و این موضوع را به برگزاری انتخابات در اوکراین گره زد. دونالد ترامپ طی نشست مطبوعاتی در عمارت مارالاگو که درست پس از پایان مذاکره وزرای خارجه کشورش و روسیه در عربستان سعودی، برگزار شد، هم گفت: «ما در شرایطی قرار داریم که در اوکراین انتخاباتی برگزار نشده و در واقع، در این کشور حکومت نظامی برقرار است.» ترامپ به انتقاد زلنسکی به علت عدم حضور اوکراین در نشست یادشده هم واکنش نشان داد و به صراحت گفت که از اظهارات زلنسکی ناامید شده است. رئیس‌جمهور امریکا تصریح کرد: «می‌شنوم که آنها از عدم حضور [در مذاکرات]ناراحت هستند... حتی یک مذاکره‌کننده ناوارد هم می‌توانست سال‌ها پیش، بدون از دست دادن زمین‌های زیاد، به توافق دست یابد.» انتخابات ریاست‌جمهوری اوکراین قرار بود در ماه آوریل سال ۲۰۲۴ برگزار شود، اما به دلیل حکومت نظامی در پی جنگ با روسیه برگزار نشد. زلنسکی در سال ۲۰۲۳ اعلام کرده بود که برگزاری انتخابات در زمانی که کشور باید بر دفاع متمرکز باشد، می‌تواند به «شکاف‌های سیاسی» منجر شود. ترامپ در گفت‌و‌گو با خبرنگاران بر این نکته هم تأکید کرد که زلنسکی در داخل اوکراین محبوبیت چندانی ندارد و افزود: «رهبر اوکراین - دوست ندارم این را بگویم -، اما میزان محبوبیت او فقط ۴ درصد است.» این در حالی است که میزان محبوبیت زلنسکی در ماه‌های نخست جنگ در سال ۲۰۲۲ به ۹۰درصد رسید، اما پس از شکست‌های نظامی و مشکلات اقتصادی مداوم، اکنون به حدود ۵۰درصد کاهش یافته است.
روسیه، پیروز این دیدار
کایا کالاس، کمیسیونر سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پی مذاکرات هیئت‌های دیپلماتیک بلندپایه امریکا و روسیه در عربستان سعودی درباره مذاکرات صلح اوکراین، گفت که روسیه به عنوان پیروز این دیدار مهم آن را جشن گرفته است. ولادیمیر پوتین هم گفته که کشورش آماده است به میز مذاکره درباره اوکراین بازگردد. مقامات روسی پیش‌تر گفته بودند که اهداف اصلی این مذاکرات شامل «احیای کامل روابط روسیه و امریکا»، «آمادگی برای مذاکرات احتمالی درباره بحران اوکراین» و «زمینه‌سازی برای دیداری میان پوتین و ترامپ» است. این مذاکرات حساس پس از تماس تلفنی هفته گذشته بین ترامپ و «ولادیمیر پوتین» رؤسای جمهور امریکا و روسیه ممکن شد. ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت خارجه روسیه روز چهارشنبه به شبکه خبری ریانووستی گفت: «مهم‌ترین چیز این است که تماس برقرار شد و هر دو طرف آن را با لحنی مثبت و با لحنی سازنده توصیف می‌کنند. این مهم‌ترین چیز است.» سخنگوی وزارت خارجه روسیه همچنین تأکید کرد که مذاکرات ریاض اولین گام نه تنها در جهت احیای گفت‌و‌گو بین مسکو و واشینگتن است، بلکه همچنین این مذاکرات، آغاز کار برای حل مشکلات جهانی به جا مانده از دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور سابق امریکاست. همچنین، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین در مصاحبه با خبرنگاران گفت که گفت‌و‌گو‌های واشینگتن و مسکو در ریاض گام مهمی برای پایان صلح‌آمیز درگیری‌های اوکراین بوده است. پسکوف در این باره بیان کرد: «قدمی بسیار مهم برای ایجاد شرایط رسیدن به حل‌وفصل مسالمت‌آمیز برداشته شد. اراده سیاسی لازم از هر دو طرف نشان داده شده است.» وی با اعتراض به اظهارات رئیس‌جمهور اوکراین، خواستار اراده سیاسی کی‌یف برای پایان جنگ شد.
از بین بردن تهدیدات علیه روسیه
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه هم روز چهارشنبه در سخنرانی خود در دومای دولتی گفت: «ما به همراه همکاران‌مان در پارلمان به جامعه جهانی نشان می‌دهیم که هیچ جایگزینی برای ریشه‌کن کردن ریشه‌های بحران اوکراین وجود ندارد. رئیس‌جمهور ولادیمیر پوتین در گفت‌وگوی تلفنی با رئیس‌جمهور ترامپ در ۱۲ فوریه بر این نکته مهم تأکید کرد و سه‌شنبه در دیدار خودمان با وزیر امور خارجه امریکا با حضور دستیاران سیاست خارجی و امنیت ملی به این موضوع توجه ویژه‌ای داشتیم.» رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه افزود: «طرف روسی به تفصیل توضیح داد که این موضوع در مورد از بین بردن تهدیداتی برای امنیت روسیه است که سال‌ها با جذب اوکراین به سمت ناتو ایجاد شده بود و نیاز به توقف اقدامات رژیم کی‌یف که همه چیز مربوط به روسیه و فرهنگ روسیه را به شدیدترین شکل ممکن از بین نبرد.» این دیپلمات روس همچنین تأکید کرد که دیدار هیئت‌های روسیه و امریکا در ریاض نشان‌دهنده تمایل طرف‌ها برای ایجاد شرایط بازسازی و گسترش شراکت روسیه و امریکاست. دیمیتری مدودف، نایب رئیس شورای امنیت روسیه، دیگر مقام این کشور نگاه مثبتی به مذاکرات یاد شده داشت: «دونالد ترامپ با جدیت درباره مسئول بودن زلنسکی به عنوان آغازگر جنگ اوکراین، درخواست برای پاسخگویی به پول‌های سرقتی، مشروعیت‌بخشی مجدد به نهاد منسوخ در انتخابات صحبت می‌کند و اصرار بر اذعان به واقعیت‌های کنونی در اوکراین دارد.» این سیاستمدار روس در رویکردی تند، اعلام کرد که انتظار می‌رود زلنسکی یک اقدام تحریک‌آمیز دیگر برای ایجاد اختلال در توقف درگیری و ادامه جنگ تا آخرین اوکراینی انجام دهد. مدودف همچنین خاطرنشان کرد: «توقف فوری زلنسکی، راه‌حل این مشکل در اوکراین است و بهتر است که این کار را همان‌هایی انجام دهند که پیش از این به این موش‌های کثیف خاکستری با دم‌های بلند غذا می‌دادند!»
تکرار درخواست کمک از غرب
به رغم این حجم از نگاه‌های مثبت، شبکه خبری بلومبرگ دیروز از قول منابع مطلع نوشت، اگرچه مارکو روبیو، وزیر امور خارجه امریکا در جریان تماس تلفنی با همتایان اروپایی خود مسئله عدم لغو تحریم‌ها علیه روسیه را مطرح کرده است، اما این را هم به متحدان اروپایی گفته که دست‌کم تا زمان دستیابی به توافق برای حل بحران اوکراین، دولت ترامپ تحریم‌ها علیه مسکو را لغو نمی‌کند. در بیانیه وزارت امور خارجه امریکا در مورد تماس روبیو با متحدان اروپایی به هیچ تحریمی اشاره‌ای نشده است، اما به این موضوع اشاره شده که دو کشور توافق کردند در تماس باقی بمانند چرا که برای دستیابی به وضعیت پایدار درگیری در اوکراین تلاش می‌کنند البته نقش کشور‌های اروپایی در مذاکرات با روسیه هنوز نامشخص است. کیت کلاگ، نماینده ویژه ترامپ در امور اوکراین قبلاً گفته بود که اروپا مستقیماً در این مذاکرات شرکت نخواهد کرد، اما اطمینان داد که منافع آن در نظر گرفته خواهد شد. زلنسکی نیز که کشورش از آغاز جنگ ۲۰۲۲، مقصد سیل کمک‌های اروپا و امریکا بوده است، حالا در شرایطی که کشورش را در معرض قطع این کمک‌ها می‌بیند، این نشست را چیزی بیشتر از یک رسوایی و نوعی بی‌آبرویی ندانسته است. او با انتشار پیامی در شبکه ایکس نوشت: «همین دیروز، پس از نشست بدنام در ریاض، مشخص شد که نمایندگان روسیه بار دیگر دروغ می‌گویند و ادعا می‌کنند که بخش انرژی اوکراین را هدف قرار نمی‌دهند. با این حال، تقریباً به طور همزمان، آنها حمله دیگری را با پهپاد علیه ترانسفورماتور‌های برقی انجام دادند و الان زمستان است و در شب دمای منفی ۶ درجه سانتیگراد بود. حداقل ۱۶۰ هزار ساکن اودسا اکنون بدون گرما و برق هستند.» زلنسکی گفت: «ما هرگز نباید فراموش کنیم که روسیه را دروغگویان بیمار اداره می‌کنند. نمی‌توان به آنها اعتماد کرد و باید به خاطر صلح تحت فشار قرار گیرند.»
