جوان آنلاین: جایگزینی بخاری‌های فرسوده با مدل‌های کم‌مصرف و بهینه می‌تواند نقش مهمی در کاهش مصرف گاز و ایجاد تعادل در شبکه انرژی کشور داشته باشد، اما تحقق این امر به اراده وزارت نیرو، وزارت نفت و به‌ویژه شرکت ملی گاز بستگی دارد.
دولت‌های گذشته بار‌ها اعلام کرده‌اند حدود ۲۰ تا ۲۵میلیون بخاری فرسوده در کشور وجود دارد، اما متأسفانه هیچ اقدام مؤثری برای تعویض این بخاری‌ها صورت نگرفته است.
این بخاری‌های قدیمی، همچنان یکی از عوامل اصلی ناترازی گاز در فصل‌های سرد سال هستند و اگر جایگزینی آنها به تأخیر بیفتد، بحران مصرف گاز ادامه خواهد یافت. این وضعیت نه تنها تأمین گاز خانوار‌ها را در زمستان به خطر می‌اندازد، بلکه صنایع بزرگ کشور را نیز با خطر توقف تولید مواجه می‌کند.
جایگزینی بخاری‌های فرسوده با مدل‌های هوشمند و هرمتیک، نه تنها موجب کاهش مصرف انرژی در سطح خانوار‌ها می‌شود، بلکه به کاهش فشار بر شبکه گاز کشور نیز کمک می‌کند.
بر اساس برآورد‌های کارشناسان، تعویض این بخاری‌ها می‌تواند سالانه حدود ۱۰میلیارد مترمکعب گاز صرفه‌جویی کند. این میزان صرفه‌جویی معادل نیاز سه‌ماهه کل کشور به گاز در فصل زمستان است و می‌تواند به طور کامل مشکل ناترازی گاز را برطرف سازد. این اقدام همچنین از تعطیلی صنایع در دوره‌های اوج مصرف جلوگیری خواهد کرد.
آمار‌ها نشان می‌دهند بخاری‌های فرسوده در حال حاضر معادل سه فاز پارس‌جنوبی گاز مصرف می‌کنند. به عبارتی، این بخاری‌ها روزانه حدود ۵/۱۱ میلیون مترمکعب گاز مصرف می‌کنند و در طول ۱۱۰روز فصل سرما، میزان مصرف آنها به سطحی معادل سه فاز تولیدی پارس جنوبی می‌رسد. در این شرایط، سرمایه‌گذاری در نوسازی و تعویض بخاری‌های فرسوده می‌تواند به کاهش مصرف گاز تا ۵۰درصد منجر شود. این امر نه تنها به کاهش وابستگی به تولید جدید گاز کمک می‌کند، بلکه با تأمین پایدار انرژی از اختلال در فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی کشور نیز جلوگیری خواهد کرد.
حسینعلی حاجی‌دلیگانی، نایب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ قانون اساسی مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با «جوان» به بررسی چالش‌های مرتبط با مدیریت انرژی و ناترازی گاز پرداخت.
وی در ابتدای این مصاحبه با اشاره به اهمیت مدیریت مصرف انرژی در کشور تصریح کرد: یکی از اصلی‌ترین مشکلات در حوزه گاز، مصرف غیربهینه و استفاده از تکنولوژی‌های قدیمی در دستگاه‌های گرمایشی است.
وی افزود: بخاری‌های موجود در بسیاری از منازل و ادارات همچنان از تکنولوژی‌های قدیمی استفاده می‌کنند که این امر باعث مصرف بالای گاز و هدررفت انرژی می‌شود.
حاجی‌دلیگانی در ادامه به ضرورت تغییر این وضعیت اشاره و خاطرنشان کرد: استفاده از تکنولوژی‌های جدیدتر در بخاری‌ها می‌تواند به شکل قابل توجهی مصرف گاز را کاهش دهد، اما این مسئله نیازمند سرمایه‌گذاری اولیه قابل توجهی است. یکی از راهکار‌های پیشنهادی این است که صنایع بزرگ وارد عمل شوند و در فرایند تعویض این بخاری‌ها سرمایه‌گذاری کنند. در این صورت، این صنایع می‌توانند در زمستان از قطع گاز در امان بمانند و در کنار آن تخفیف‌هایی در قیمت گاز مصرفی خود دریافت کنند.
وی با تأکید بر نقش وزارتخانه‌های مرتبط در اجرای چنین طرح‌هایی افزود: این اقدامات به اراده وزارت نیرو، وزارت نفت و به‌ویژه شرکت ملی گاز بستگی دارد. اگر این اراده وجود داشته باشد، می‌توان مصرف انرژی را به طور مؤثری مدیریت و از ناترازی‌های کنونی عبور کرد.
نایب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ در بخش دیگری از سخنان خود به اهمیت صرفه‌جویی در مصرف انرژی اشاره کرد و گفت: در بررسی‌های انجام‌شده، نمونه‌هایی از مدیریت بهینه مصرف انرژی مشاهده شده است. به‌عنوان مثال، یک شرکت فولادی بزرگ برای جلوگیری از قطع برق، با صرف هزینه‌ای هنگفت یک نیروگاه اختصاصی احداث کرده است، اما در مقابل کارخانه‌ای دیگر تنها با ۲۰میلیارد تومان سرمایه‌گذاری، توانسته است با استفاده از لامپ‌های LED کم‌مصرف، میزان برقی را که نیروگاه مذکور تولید می‌کند، صرفه‌جویی کند. این مثال نشان می‌دهد صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌تواند به‌مراتب مقرون‌به‌صرفه‌تر از تولید انرژی جدید باشد.
وی با اشاره به ضرورت توسعه فناوری‌های داخلی در این حوزه اظهار داشت: امیدواریم روزی فرا برسد که بتوانیم حتی تراشه‌های لامپ‌های LED را نیز در داخل کشور تولید کنیم و وابستگی به واردات در این بخش را کاهش دهیم. این امر نه‌تنها به کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد اشتغال و توسعه فناوری‌های نوین در کشور باشد.
حاجی‌دلیگانی در پایان این گفت‌و‌گو تأکید کرد: در موضوع گاز نیز می‌توان همانند برق عمل کرد. با تعویض بخاری‌ها و اصلاح دیگر دستگاه‌های مصرف‌کننده گاز، می‌توان مصرف را به شکل قابل توجهی کاهش داد. از سوی دیگر، باید به فکر افزایش ظرفیت تولید گاز نیز بود. رسیدن به تعادل در این حوزه مستلزم انجام هر دو اقدام به صورت همزمان است. تنها در این صورت می‌توان از بحران‌های احتمالی آینده جلوگیری کرد و به مدیریت پایدار انرژی دست یافت. به طور خلاصه، جایگزینی بخاری‌های فرسوده با مدل‌های کم‌مصرف و بهینه می‌تواند نقش مهمی در کاهش مصرف گاز و ایجاد تعادل در شبکه انرژی کشور داشته باشد، اما تحقق این امر به اراده وزارت نیرو، وزارت نفت و به ویژه شرکت ملی گاز بستگی دارد.
