رهبر معظم انقلاب ۱۹ دی ماه در دیدار مردم قم، بیان کردند: «کار نرم‌افزاری (دشمن) عبارت است از: دروغ، دروغ‌پردازی، فاصله انداختن بین واقعیّت با فکر و تصوّر افکار عمومی. شما رو به قوّت میروید، او تبلیغ میکند که شما دارید ضعیف میشوید؛ خودش دارد ضعیف میشود، تبلیغ میکند که دارد قوی میشود؛ شما تهدید‌ناپذیر میشوید، او میگوید من با تهدید شما را از بین میبرم. تبلیغات این است. یک عدّه‌ای هم تحت تأثیر قرار میگیرند.»
ایشان نوع مواجهه با این حرکت را اینگونه توصیف کردند: «امروز کار اساسی، کار مهم برای دستگاه‌های تبلیغاتی ما، برای دستگاه‌های فرهنگی ما، تبلیغات ما، وزارت ارشاد ما، صداوسیمای ما، فعّالان فضای مجازی ما، این است که پرده‌ی توهّم اقتدار دشمن را پاره کنند، بشکنند، نگذارند تبلیغات دشمن بر روی افکار عمومی اثر کند. این کاری است که آن روز قمی‌ها کردند؛ آن روز این ابزار را از دست دشمن گرفتند، شکستند؛ کاری کردند که او دیگر نتواند اصلاً ادامه بدهد. این درس سوّم.» البته رهبر معظم انقلاب بار‌ها در برهه‌های گوناگون به ابعاد و مختصات دقیق نقشه دشمنان در جنگ نرم اشاره کرده‌اند که در این میان، وارونه جلوه دادن حقایق و دروغ‌پردازی، از برجسته‌ترین راهبرد‌های آنان به شمار می‌رود.
عباس مقتدایی، نماینده مردم اصفهان و نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گویی در این باره بیان کرده بود: یکی از شگرد‌ها و ابزار‌هایی که نظام سلطه با بهره‌گیری از امپراتوری رسانه‌ای خود و خبرپراکنی در سراسر دنیا دنبال میکند، موضوع ساختن اخبار جعلی و تحریف افکارعمومی حول محور آن است که آنها توانمندی‌های شگرفی دارند و هیچ‌گاه هیچ نهاد یا ساختار دیگری به پای آنها نمی‌رسد.
آنها همچنین بخشی از توانمندی‌های کوچک خود را از همین مسیر به دست می‌آورند و ناکارآمدی‌های خود را نیز از همین مسیر پوشش میدهند. وی افزود: به عنوان مثال درخصوص توانمندی‌های رژیم صهیونیستی همواره اینگونه تبلیغ می‌کردند که سپر‌ها و گنبد‌های آهنینی وجود دارد که هیچ کشوری قادر به عبور از آن نیست. درحالی که پس از درگیری‌های یک ساله گذشته بر همگان واضح شده است که این ادعا پوشالی بوده و ریشه در واقعیات ندارد و اکنون جریان مقاومت سبب نابودی‌شان شده است.
اما شاید این پرسش مطرح شود که با چه ابزار‌ها و روش‌هایی می‌توان پرده توهّم اقتدار دشمن را کنار زد و چهره‌ی واقعی او را برای افکار عمومی آشکار کرد؟
این موضوع دقیقا در سخنرانی سال ۱۴۰۱ ایشان در جمع مردم قم نیز دیده میشود که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای جهاد تبیین را راهکار مقابله با این مسئله عنوان کردند: «دشمن در رأس نقشه‌هایش تبلیغات است؛ به قول خودشان پروپاگاندا است. علاجِ پروپاگاندا تبیین است. تبیین حقیقت از زبان‌های مختلف، از حنجره‌های مختلف، با تعبیرات مختلف، با ابتکارات مختلف؛ تبیین. وسوسه‌ای را که روی آن جوان یا نوجوان اثر میگذارد، چه میتواند برطرف کند؟ باتوم که نمیتواند برطرف کند، آن وسوسه را تبیین میتواند برطرف کند. این مطلب اوّل. جهاد تبیین را جدّی باید گرفت. همه، در حوزه، در دانشگاه، در صداوسیما بالخصوص، در مطبوعات، در هر جایی که شما ایستاده‌اید و یک شعاع پیرامونی‌ای دارید و میتوانید روی آن اثر بگذارید، باید تبیین انجام بگیرد؛ تبیین درست، تبیین صحیح.»
باید گفت که دشمن سال‌هاست با استفاده از جنگ نرم و تبلیغات رسانه‌ای، تلاش میکند واقعیت‌ها را وارونه جلوه دهد و افکار عمومی را تحت تأثیر قرار دهد. با دروغ‌پردازی، بزرگ‌نمایی ضعف‌ها و القای تهدید‌های خیالی، سعی دارد اعتماد مردم به توان داخلی و امنیت ملی را تضعیف کند. رهبر انقلاب بار‌ها بر این موضوع تأکید کرده‌اند و مقابله با این اقدامات را در روشنگری، تقویت سواد رسانه‌ای و نشان دادن واقعیت‌ها به جامعه دانسته‌اند. به عنوان مثال ایشان در تاریخ ۱۴۰۱/۰۹/۰۵ در دیدار بسیجیان بیان کردند: «امروز مهم‌ترین شیوه‌ی دشمن، جعل و دروغ‌پردازی است.
الان مهم‌ترین کاری که دشمن دارد میکند [انتشار]دروغ است؛ یعنی همین تلویزیون‌هایی که میدانید و می‌بینید مال دشمن است یا همین فضای مجازی، خبر دروغ میدهند، تحلیل دروغ میدهند، کشته‌ی دروغ معرّفی میکنند، آدم‌ها را بدروغ، یکی را بد میکنند، یکی را خوب میکنند؛ دروغ. یک عدّه هم باور میکنند. بدانید دشمن امروز بر پایه‌ی دروغ و دروغ‌پردازی دارد کار میکند. خب وقتی که دانستید، طبعاً وظیفه می‌آید روی دوشتان. تبیین کنید. «جهاد تبیین» که گفتیم، یکی از جاهایش اینجا است؛ جهاد تبیین.»
به گفته کارشناسان، ریشه فرمان جهاد تبیین نیز بر مبنای اصول و موازین دینی استوار است. حجت‌الاسلام و المسلمین صلح میرزایی در این باره میگوید: در فرهنگ اسلامی و دینی، هر عملی که در مواجهه‌ی با دشمن و با تحمّل سختی و مشقّت و با تلاش و کوشش انجام گیرد، جهاد نام دارد و اجر فراوانی برای آن ذکر شده است. البتّه برخی از مصادیق جهاد، واجب بوده و در صورت کوتاهی در انجام آن، مجازات اخروی و بعضاً دنیوی بر آن بار میگردد. جهاد میتواند جنگ رودررو یا جنگ اقتصادی یا فرهنگی و... باشد. رهبر انقلاب با بهره‌گیری از این مفهوم دینی، تعبیر «جهاد تبیین» را به کار برده‌اند. وی همچنین معتقد است که جهاد تبیین از منظر رهبر انقلاب به معنای اغنا دل‌ها و پاسخ دادن به این شبهات است.
در نهایت باید گفت، پرده توهّم اقتدار دشمن زمانی پاره میشود که حقیقت‌ها به‌طور شفاف و دقیق به آگاهی عموم مردم برسد. این امر نیازمند روشنگری و آگاهی‌بخشی است که در آن با تحلیل و بررسی واقعیت‌های موجود، افکار عمومی از تبلیغات و دروغ‌پردازی‌های دشمن مصون بمانند. نقشه دشمنان در جنگ نرم بر پایه وارونه‌نمایی حقایق، دروغ‌پردازی و ایجاد شکاف میان واقعیت و افکار عمومی بنا شده است.
در چنین میدانی، جهاد تبیین به‌عنوان یک وظیفه دینی و ملی، ضرورتی غیرقابل انکار است. شناخت دقیق از میدان نبرد رسانه‌ای، هوشیاری در برابر تحرکات دشمن و پایبندی به اصول روشنگری، نه‌تنها به تقویت انسجام ملی کمک میکند، بلکه سد محکمی در برابر هجمه‌های نرم دشمنان ایجاد کرده و راهکاری برای رهایی از می‌نماید.
