جوان آنلاین: ایران با عدمتعادل قابل توجهی در مصرف و تولید بنزین مواجه است. وضعیت تا جایی پیش رفته است که صنعت خودرو - که مشخصه آن تولید خودروهای پرمصرف بنزینی است- به افزایش تقاضای بنزین منجر شده و واردات را ضروری کرده است که مزیتهای منابع انرژی ایران را تضعیف میکند.
با پیشیگرفتن مصرف فزاینده بنزین از تولید داخلی، ایران خود را در موقعیتی نامطمئن میبیند و برآورد میشود که تنها در سال جاری بیش از ۶ میلیارد دلار برای واردات بنزین هزینه کند.
این وضعیت به دلیل مصرف ناکارآمد بنزین و پیامدهای اتکا به واردات، زیان مالی سالانه بیش از ۱۵ میلیارد دلار را به همراه دارد. برای مقابله با این چالش مبرم، باید به سمت تنوعبخشیدن به سبد سوختی کشور حرکت کنیم. در سالهای اخیر، مصرف بنزین در ایران افزایش چشمگیری داشته که عمدتاً به دلیل عوامل متعدد مرتبط به هم است. بازار خودروی ایران مملو از خودروهایی است که مقادیر قابل توجهی بنزین بیشتری نسبت به استانداردهای جهانی مصرف میکنند. این ناکارآمدی مستقیماً به افزایش مصرف بنزین کمک کرده است. همچنین یارانههای سوخت، اگرچه در ابتدا با هدف کاهش بار مالی روی مصرفکنندگان بوده است، اما به مصرف بیش از حد و عدمانگیزه برای گذار به سوی جایگزینهای کممصرفتر منجر شده است.
افزایش اتکا به واردات بنزین پیامدهای عمیقی برای اقتصاد ایران دارد؛ صرف بیش از ۶ میلیارد دلار برای واردات بنزین، ذخایر ارز خارجی ضروری را که میتواند برای سرمایهگذاریهای داخلی یا تجارت بینالمللی بهتر استفاده شود، منحرف میکند. کسری ناشی از افزایش مصرف بنزین نهتنها خزانهداری ملی را تخلیه بلکه رشد سایر بخشهای ضروری را نیز متوقف میکند. زیان تخمینی بیش از ۱۵ میلیارد دلار ناشی از مصرف بیرویه بنزین و واردات متعاقب آن نشاندهنده تخلیه قابل توجهی بر اقتصاد ایران است. در حالی که بازسازی صنعت خودروسازی داخلی برای تولید خودروهای کممصرفتر ضروری است، چنین اصلاحاتی زمانبر است و ممکن است با توجه به فوریت بحران بنزین، تسکین فوری ایجاد نکند. یک استراتژی کوتاهمدت مؤثرتر در تنوعبخشیدن به ترکیب سوخت برای گنجاندن سوختهای جایگزین به ویژه CNG است.
CNG به دلایل متعددی به عنوان یک جایگزین قدرتمند برای بنزین و مسئله مربوط به ناترازی بنزین است. استفاده از گاز طبیعی تولید داخل به عنوان منبع سوخت باعث کاهش اتکای سبد سوختی به بنزین و همچنین کاهش واردات میشود. وسایل نقلیه CNG در مقایسه با خودروهای بنزینی، سطوح قابل توجه کمتری از دی اکسید کربن، اکسیدهای نیتروژن و ذرات معلق منتشر میکنند که به بهبود کیفیت هوا منجر میشود و معمولاً ارزانتر از بنزین است و باعث صرفهجویی در مصرفکنندگان و ایجاد مزایای اقتصادی اضافی در بخشهای حمل و نقل میشود. عدمتعادل در مصرف بنزین در ایران نشاندهنده یک چالش چندوجهی است که با خودروهای پرمصرف بنزین و ظرفیتهای تولید داخلی محدود تشدید شده است. این بحران نیاز به اقدام فوری برای تنوعبخشیدن به منابع سوخت کشور دارد و CNG به عنوان یک جایگزین اصلی در این زمینه مطرح است. با تمرکز بر افزایش پذیرش CNG، ایران میتواند فشار وارده بر عرضه بنزین و وابستگی به واردات را کاهش دهد. ترویج CNG نه تنها به عنوان راهحلی برای عدمتعادل سوخت فعلی عمل میکند، بلکه انعطافپذیری در سبد سوختی و حل ناترازی ارزی حاصل از واردات بنزین را به همراه دارد.