جوان آنلاین: اثری که هم اینک در معرفی آن سخن می‌رود، حاصل یکی از نشست‌های مراکز تاریخ پژوهی کشور در‌باره رویداد مشروطیت است. مقالات و گفتار‌های این همایش، در «جریان‌های فکری مشروطیت» گردآوری شده است. این کتاب از سوی مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، گردآوری، تدوین و نشر یافته است. تارنمای ناشر در معرفی این پژوهش، نکات ذیل را از نظر دور نداشته است: «رقابت آرأ و اندیشه‌های سیاسی مبتنی بر نظام‌های معرفتی گوناگون، در شکل‌گیری زمینه‌ها و رویداد‌های مشروطه، گفتمان خاصی را پدید آورد که بر سرنوشت نهایی این حرکت دگرگون‌ساز سیاسی و اجتماعی ملت ایران، حاکم گردید. حداقل دو نوع نگرش و آرمان در پیدایش و نمو مشروطه در چالش با یکدیگر واقع شدند که در مقطع اولیه به غلبه یکی بر دیگری و در مراحل پایانی به مغلوب شدن همان منجر گردید. به گونه‌ای که دو ایدئولوژی غالب و مغلوب در خاتمه این نهضت، مجدداً چالش تاریخی دیگری را آغاز نمودند. همچنین به نظر می‌رسد در میان بازیگران اصلی نهضت مشروطیت، رهبران مذهبی، توده‌های مردم، انجمن‌ها و رجال سیاسی و مقامات رژیم حاکم، هر یک به طیفی از معتقدان ایدئولوژیک و سیاسی گرایش یا وابستگی داشته‌اند که شناخت و تبیین واقع‌بینانه و مستند آنها، تصویر واضح‌تری از این معرکه آرأ و عقاید پدید خواهد آورد. بحث و بررسی علمی و کارشناسی این موضوعات، از منظر فلسفه سیاسی، فقه سیاسی، تاریخ تحولات اندیشه سیاسی و جریان‌شناسی معرفتی و ایدئولوژیک در تاریخ نهضت مشروطیت، حدود و دامنه علمی این همایش را ترسیم می‌سازد.
۱- برگزاری همایش‌های علمی در خارج و داخل کشور، که عمدتاً با غلبه نظریات سکولار و از منظر نفی یا نادیده گرفتن هویت و مبانی دینی مشروطیت صورت می‌پذیرد، لزوم چالش‌های متناسب و قوی علمی را گوشزد می‌کند. مقالات و کتب منتشره یا در دست انتشار که بر مبنای مباحث این پژوهش‌ها تدوین شده‌اند، جامعه علمی کشور و پژوهشگران را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند و فضای مطالعات آکادمیک را، همچنان در سیطره قرائت سکولار از مشروطیت نگاه می‌دارند. همچنین در سایر همایش‌هایی که در ایران برگزار خواهند شد، تمرکز و محوریت موضوع عمدتاً بر رویداد‌ها و ابعاد تاریخی است و مباحث عقیدتی به صورت مبسوط و تخصصی، کمتر ارائه می‌شوند.
۲- انتشار دیدگاه‌ها، داوری‌ها و تحلیل‌های یک جانبه و یک‌سویه که در نظر بسیاری از صاحب‌نظران اساساً مخدوش و کم‌اعتبار محسوب می‌شوند، در قالب کتب و مقالات متعدد در داخل کشور، سوالات فراوانی را ایجاد کرده است که بسیاری از آنها، با اتقان و قدرت اقناع کافی نقد و تحلیل نشده‌اند. کما اینکه تفاسیر و تبیین‌های سکولار مشروطیت از سال‌های دور، مورد حمایت گسترده رسمی و محفلی قرار داشته است و پس از پیروزی انقلاب نیز از سوی جریان‌های لائیک یا تجدیدنظر طلب دامن زده شده و تقویت گشته است.
۳- پیوند بسیاری از مباحث معرفت‌شناسانه، ایدئولوژیک و سیاسی نهضت مشروطیت با اندیشه‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی ایران، موجب گردیده تا این موضوع همچنان زنده، معاصر و در متن چالش‌های جمهوری اسلامی ایران، در معرض بحث و بررسی قرار گیرد که تبیین این مباحث، موردنیاز جامعه علمی کشور است.
۴- همچنین نیاز نسل جوان و نخبگان معتقد به انقلاب اسلامی به شناخت علمی و متقن ابعاد گوناگون اندیشه سیاسی مشروطیت و درک مستند رقابت‌ها، چالش‌ها و همکاری جریان‌های متنوع و گوناگون فکری موجود در بین نخبگان و رهبران اصلی آن و آگاهی بر چگونگی تغییرات و تحولات فکری سال‌های نهضت، خود مستقلاً یک دلیل مهم برای اثبات اهمیت و ضرورت پرداختن به این موضوع است...».
