جوان آنلاین: مطابق ماده 79 قانون کار، «به کار گماردن افراد کمتر از 15 سال تمام (پسر و دختر) ممنوع است. کارفرمایانی که افراد کمتر از 15 سال را به کار بگمارند، مستوجب مجازات خواهند بود. ضمناً باید کودکان را به کاری گماشت که برای او زیان آور نباشد. البته طبق ماده 188 قانون کار، «کارگران کارگاه‌های خانوادگی که انجام کار آنها منحصراً توسط صاحب کار، همسر و خویشاوندان نسبی درجه یک انجام می‌شود، مشمول مقررات قانون کار نمی‌باشد.»
در ماده بعدی این قانون هم آمده: «کارگری را که بین 15تا 18سال سن دارد، کارگر نوجوان می‌نامد» البته تاکید هم می شود که «چنین کارگری در بدو استخدام باید از سوی سازمان تامین اجتماعی مورد آزمایش‌های پزشکی قرار گیرد.». همچنین در ماده 82قانون کار، ساعات کار روزانه کارگر نوجوان را نیم ساعت کمتر از ساعت کار معمولی کارگران تعیین می‌کند و ترتیب استفاده از این امتیاز را موکول به توافق کارگر و کارفرما می‌سازد.
در ماده 83قانون کار به تاکید آمده است: «ارجاع هر نوع کار اضافی و انجام کار در شب و نیز ارجاع کارهای سخت و زیان آور و خطرناک و حمل بار با دست بیش از حد مجاز، استفاده از وسایل مکانیکی، برای کارگر نوجوان ممنوع است». و در نهایت ماده 84قانون کار یادآور می‌شود: «در ارتباط با مشاغل و کارهایی که به علت ماهیت آن و یا شرایطی که کار در آن انجام می‌شود برای سلامتی یا اخلاق کارآموزان و نوجوانان زیان آور است، حداقل سن کار 18سال تمام خواهد بود [نه 15سال]. تشخیص این امر با وزارت کار و امور اجتماعی است.
البته با این که مواد 82تا 84قانون کار ، شرایطی برای کار کودکان قائل شده است که از آن جمله منع اضافه کاری، انجام کارهای سخت و زیان بار و شبانه است. اما بر اساس ماده 188قانون کار، کار کودکان در کارهای خانگی و به موجب ماده 196، کار آنها در کارگاه های کوچک زیر 10نفر ممنوعیت ندارد. بنابراین قانون کار با استثنا کردن کودکان شاغل در کارگاه های کوچک و خانگی از اصل ماده 79و مواد 82و 83و 84قانون کار که اشتغال به کار کودکان زیر 15سال را منع کرده، زمینه استثمار کودکان را فراهم کرده است. از طرف دیگر همان طور که ماده 84به مشاغلی که برای سلامت، اخلاق کارآموزان و نوجوانان اشاره کرده، به این معنی است که اگر زمینه زیانباری برای کار کودکان و نوجوانان مرتفع شود، کارفرما می تواند از کار کودکان استفاده کند، در نتیجه این ماده هم زمینه استثمار کودکان را فراهم خواهد کرد.
*اعلام آمادگی برای شناسایی کارگاه های غیر قانونی کودکان کار
مدیرکل دفتر امور آسیب های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از آمادگی ادارات کار استان ها برای شناسایی کارگاه های غیر قانونی کودکان کار خبر داد.
هادی بهداد, مدیرکل دفتر امور آسیب های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: کودکان کار به دو دسته آشکار و پنهان تقسیم می‌شوند، یک دسته کودکان کار خیابان که در سطح شهر ها دیده می شوند و دسته دیگر کودکانی که در بنگاه‌های غیرقانونی و زیرزمین‌های مشغول به کار هستند، که این دسته گاهی به فراموشی سپرده می‌شود و برنامه‌ریزی برای حل بحران‌های این بخش معمولاً به تعویق می‌افتد.
وی افزود: مردم نقش مهمی در شناسایی بنگاه‌ها و کارگاه‌های غیرقانونی دارند، مردم می‌توانند پس از شناسایی، بنگاه متخلف را به ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان‌ها معرفی کنند.
مدیرکل دفتر امور آسیب های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی خاطر نشان کرد: ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی در تمام استان‌های کشور آماده همکاری با سازمان‌های مردم نهاد در زمینه شناسایی و برخورد با متخلفان حوزه کار کودک را دارند.
بهداد گفت: مدیران و دست‌اندرکاران و حامیان حوزه کودک لازم است به منظور کنترل و پیشگیری از کار کودک، به منظور شناسایی وضعیت بنگاه‌های کار پنهان، انواع مشاغل این حوزه و همچنین شناسایی اصناف و کارگاه‌های فعال در این بخش از هیچ کوششی دریغ نکنند.
