گویی علی از مواضع دیرینه خود و سخنانی که بر فراز منبر کوفه با آن، ما را به قتال با فتنه‌انگیزان امت فرامی‌خواند، کوتاه آمده و نرم شده؛ یا شاید دیدن سیاهه لشکر پر سازوبرگ و عظیم بصره او را ترسانده! این جملات را عده‌ای از ساده لوحان در اردوگاه لشکر امیرالمؤمنین گفتند؛ وقتی که حضرت با فرستادن پیک‌هایی و نامه‌هایی به سوی سپاهیان جمل، طلحه و زبیر را به پرهیز از نبرد دعوت و سوابق مجاهدات آنها را برایشان یادآوری کردند.
امیرالمؤمنین حتی به گفت‌وگوی حضوری و متقابل با زبیر در خیمه فرماندهی خود پرداختند و رابطه خویشاوندی را یادآور شدند و سخنانی از پیامبر را به یاد او آوردند که زبیر را از نبرد با علی منع کرده‌بودند. بیرون خیمه، اما ساده‌لوحان و خاله‌زنک‌های سپاه، سخن از کوتاه آمدن علی و نرمش از مواضع دیرینه می‌زدند. چندی بعد، وقتی که با لجاجت اهل جمل، تلاش حضرت برای پرهیز از نبرد و ریخته‌شدن خون‌ها در صحرای خریبه راه به جایی نبرد و حضرت پیروز پیکار شدند، باز ساده‌لوحان و خاله‌زنک‌ها سخن از کوتاه آمدن علی از مواضع خود زدند؛ وقتی که عایشه همسر پیامبر و از سردمداران لشکر جمل، پس از شکستی سخت به دست سپاهیان اسلام افتاد و حضرت، با رأفت و حکمت بی‌مانند خود دستور دادند که هرگز اهانتی به وی نشود و او در کمال اکرام و احترام به سوی مدینه بدرقه شود.
در هر دو موقعیت تاریخی مذکور، چه تلاش برای پرهیز از نبرد برای حفظ اتحاد و جلوگیری از خونریزی و چه در انتهای نبرد و اکرام یکی از سران مخالفان، هدف امیرالمؤمنین حفظ مصالح امت اسلامی و استقامت دین خدا بود. کم‌دانشان و بدبینان امت، اما توان درک موقعیت‌های حساس تاریخی و لزوم انعطاف در عین تأکید بر اصول بنیادین را نداشتند و علی را متهم به کوتاه آمدن و عقب‌نشینی از مواضع خود کردند. در جهان‌بینی امیرمؤمنان، مصالح دین خدا و امت اسلام مقدم بر هر امری بود. پس گاه حفظ مصالح مستلزم نبردی سخت با دشمنان و مستکبران است و گاه نیازمند درایت و رأفت و پرهیز عاقلانه و محتاطانه از تنش! در روز‌های اخیر و با فراگیر شدن بحث مذاکرات میان ایران و امریکا و خصوصاً بعد از حضور شاهزاده و وزیر دفاع عربستان سعودی در ایران و ملاقات وی با رهبر انقلاب، بعضی ساده‌لوحان داخلی سخن از کوتاه آمدن و عقب‌نشینی ایران از مواضع و آرمان‌های دیرینه خود زده و مدعی شده‌اند که ظاهراً ایران تمایل دارد امسال را سال صلح جهانی کند! گویی که تمام جهان صلح‌طلبانی آرام و مهربان و شرافتمند بوده‌اند و ایران لجوجانه از صلح جهانی پرهیز داشته! اینان مانند ساده‌لوحان و خاله‌زنک‌هایی که تاریخ کم به خود ندیده، توان تحلیل صحیح از وقایع پیرامونی خود را ندارند؛ به اخمی توهم «سایه جنگ» می‌کنند و به ملاقات و مذاکره‌ای توهم عقب‌نشینی از آرمان‌ها.
جمهوری اسلامی مانند همه چهار دهه پایبندی خود بر اصول و آرمان‌های اساسی انقلاب اسلامی، با درک عمیق از شیوه صحیح حکمرانی و سیاست‌ورزی بین‌المللی، در عین تأکید بر آرمان استکبارستیزی و مقابله با اشرار و زورگویان جهانی و روابط حسنه با کشور‌های اسلامی، ابایی از تعامل هوشمندانه، محتاطانه و عاقلانه با کشور‌های جهان ندارد. حفظ مصالح کشور و تأکید بر منافع عمومی ملت ایران، رسالت اساسی حاکمیت جمهوری اسلامی بر کشور است. این سیاست، سیاست یک روزه و دو روزه ایران نیست و نگاهی به سوابق چهاردهه سیاست خارجی ایران نشان می‌دهد که این نه نخستین تعامل و مذاکره ایران با امریکاست و نه نخستین بروز از روابط ایران با کشور‌های اسلامی. ساده‌لوحان با غوره‌ای سردی و با مویزی گرمی می‌کنند و هوشمندان پیرو حکمت «نه خیلی خوشبینیم و نه خیلی بدبین» می‌مانند!
