جوان آنلاین: در بروکسل مقامات ناتو طرحی را برای حمایت نظامی بلندمدت از اوکراین تهیه کردهاند تا دولت احتمالی ترامپ نتواند مانع آن شود. در آنکارا مقامات ترکیه به مرور و ارزیابی گزارش بنیاد هریتیج با عنوان «نقشه راه سیاست۲۰۲۵» سرگرمند تا سرنخهایی را از طرحهای دونالد ترامپ درباره سوریه بیابند.
در آتلانتا، آستین و لینکلن، (نبراسکا)، وزرای ارشد آلمان و کانادا با فرمانداران جمهوریخواه دیدار کردهاند تا روابط خود را با جناح راست امریکا تقویت کنند و در واشینگتن، بازگشت ترامپ موضوع اصلی جلسات صبحانه ماهانه سفیران کشورهای اروپایی است.
در یکی از آن جلسات، نماینده ارشد یکی از کشورها از همکاران خود پرسید آیا سرگرم کار بیهودهای نیستیم؟ آیا واقعاً میتوانیم برای (دوره) ترامپ آماده شویم یا بهتر است منتظر بمانیم و ببینیم واقعیت تازه، چگونه خواهد بود؟ چه این کار بیهوده باشد و چه نباشد، آمادهسازیها در حال انجام است.
آمادهسازیهای سهگانه ناتو
بیش از شش ماه پیش از آنکه رئیسجمهور جدید امریکا سر کار بیاید، تلاشی فوقالعاده پیشرفته در سراسر اتحاد ناتو و فراتر از آن برای مدیریت یک انتقال قدرت احتمالی در امریکا در حال انجام است.
با توجه به دشواریهای جدی جو بایدن در تکاپویش برای انتخاب دوباره، بسیاری از متحدان پیشبینی میکنند سال آینده در همین زمان، با دولت جدید ترامپ سروکار خواهند داشت؛ دولتی که با بدگمانی و تردید به اروپا، نوعی انزواگرایی تندروانه راستگرا و ارادهای قوی برای اولویتدادن به رویارویی با چین بالاتر از دیگر اولویتهای جهانی آن، تعریف میشود.
در آستانه اجلاس این هفته ناتو در واشینگتن، پولیتیکو و روزنامه آلمانی دی ولت باهم به تهیه گزارشی پرداختند تا بررسی کنند که جهان چگونه برای بازگشت احتمالی ترامپ به کاخ سفید آماده میشود.
خبرنگاران هر دو نشریه با بیش از ۵۰دیپلمات، قانونگذار، کارشناس و راهبردگر سیاسی در کشورهای ناتو و جاهای دیگر مصاحبه کردند.
بسیاری از این افراد به شرط ناشناسماندن صحبت کردند تا درباره مسائل حساس دیپلماسی و امنیت بینالمللی گفتگو کنند.
آنچه از این گزارش به دست آمد، تصویر جهانی بود که به اراده ترامپ تن داده و برای جلوگیری از گسستها و بحرانهایی که او میتواند ایجاد کند، در تکاپوی ایمنسازی خود است.
از بسیاری جهات، کشورهای عضو ناتو احساس میکنند نسبت به زمانی که ترامپ برای اولین بار به عنوان یک فرد کاملاً مبتدی در صحنه جهانی به قدرت رسید، یعنی ۵/۷ سال پیش، توانایی بسیار بیشتری برای مقابله با او دارند و دلیلش این است که کشورهای جهان، اکنون در حال آمادهسازی زمینه برای مدیریت بازگشت سیاسی او هستند.
این آمادهسازیها به سه دسته تقسیم میشود. نخست، تماسهای گسترده شخصی با ترامپ و مشاورانش با این امید که روابطی برقرار کنند که به کاهش درگیریها کمک کند. دوم، تغییرات سیاستی که هدف آن راضیکردن ترامپ و ائتلاف سیاسی اوست، عمدتاً با تسکین شکایات ترامپ درباره هزینههای ناکافی دفاعی اروپا. سوم، اقدامات دیپلماتیک و قانونی خلاقانهای که در دست اجراست تا اولویتهای ناتو را در برابر دخالتهای احتمالی دولت ترامپ مقاوم سازند.
به نظر میرسد این اقدامات در مجموع یک راهبرد معقول برای مدیریت آشفتگیهای ناشی از جهان تحت رهبری ترامپ باشد، با این حال حتی رهبران ناتو که این رویکرد را هدایت میکنند، اذعان دارند بخش زیادی از این پروژه ممکن است در نهایت قربانی امیال فردی ترامپ شود.
دیپلمات یکی از کشورهای اعضای ناتو میگوید: بزرگترین چالش این است که ما نمیدانیم- و فکر میکنم هیچکس دقیقاً نمیداند- که او چه خواهد کرد.
وقتی ترامپ برای اولین بار به قدرت رسید، غرب در حالتی از آرامش نسبی بود و متحدان امریکا عمدتاً امیدوار بودند بتوانند چهار سال بحران سیاسی در امریکا را پشت سر گذارند. این بار نگاه آنها متفاوت است، زیرا روشن است که ترامپیسم یک مد زودگذر نیست و اتحاد ناتو با تهدیدهای فوریتری برای امنیت اروپا روبهرو است.
شاید به گونهای شگفتانگیز، این بار نگرانی گستردهای درباره خروج ترامپ از ناتو وجود ندارد، هرچند او در گذشته چنین تهدیدی کرده بود، اما حتی اگر متحدان ناتو چنین سناریویی را محتمل ندانند، این اتحاد همچنان در حالت اضطراب قرار خواهد داشت؛ حالتی از بیم و هراس که با افزایش قدرت راستگرایان بدگمان به ناتو در فرانسه و جاهای دیگر قاره اروپا، تشدید شده است. کامیل گراند، معاون سابق دبیرکل ناتو و یک مقام دفاعی فرانسه گفته است اتحاد ناتو اکنون برخورد بسیار متفاوتی نسبت به سال۲۰۱۷ با ترامپ دارد. گراند که با ائتلاف میانهرو امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه همسو است، میگوید: آن زمان، کار بسیار آسانتر بود، زیرا جنگی وجود نداشت، اما اکنون ما در محیطی هستیم که ماجرا واقعاً متفاوت است.
سیاستهای ترامپ «شخصی» است
دو هفته پیش از آنکه رهبران ناتو برای نشست به واشینگتن بروند، شایعهای در دنیای دیپلماتیک پخش شد؛ ترامپ برنامهای برای برقراری صلح در اوکراین دارد. گفته میشد که هنر این معامله بر تهدیدی جسورانه استوار بود؛ اگر ولادیمیر پوتین از مذاکره برای پایاندادن به جنگ خودداری کند، امریکا، اوکراین را با سلاحهای بیشتری اشباع خواهد کرد و اگر ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین از نشستن پای میز مذاکره با روسیه امتناع کند، امریکا حمایت نظامی گستردهاش را قطع خواهد کرد، اما یک مشکل بزرگ وجود دارد. این برنامه را نه خود ترامپ، بلکه چندین نفر از متحدان و نمایندگان خودخواندهاش که در محافل سیاسی و دیپلماتیک رفتوآمد میکنند، مطرح کرده بودند. هر یک از آنها مدعی بودند که به نمایندگی از رئیسجمهور سابق سخن میگویند و به نوبه خود ارتباط مستقیم با او را تبلیغ میکردند. با بررسی دقیقتر، مشخص شد هیچ نقشه محرمانهای وجود ندارد که ترامپ آن را برای پایاندادن به جنگ تأیید کرده باشد.
با نزدیکشدن انتخابات، متحدان امریکا تمام وقت خود را صرف شناسایی و تفکیک نمایندگان واقعی ترامپ از کسانی کردهاند که ادعای نمایندگی او را دارند.
عضو یکی از سفارتخانهها تأیید کرد که با چندین نفر که ادعای سخنگفتن به نمایندگی از ترامپ را داشتند، تماس داشته است؛ «هیچگاه مشخص نیست که این افراد چقدر به او نزدیک هستند.» وی با این حال میگوید: «ما باید این دیدارها را انجام دهیم.»
نتیجه این تلاشها، جستوجویی پرشتاب برای دسترسی به افراد نزدیکتر به ترامپ- و به خود او- بوده است. یکی از مقامات دفاعی اروپا میگوید: «این یک رقابت است برای اینکه آخرین نفری باشید که با او قبل از یک تصمیم صحبت کنید.» یکی از درسهایی که متحدان امریکا از اولین دوره ریاستجمهوری ترامپ آموختند این بود که روابط شخصی با رئیسجمهور سابق و نزدیکترین افراد او بسیار مهم است.
ترامپ به عنوان رئیسجمهور با طیف متنوعی از رهبران، از شینزو آبه و جئر بولسونارو گرفته تا بوریس جانسون و کیم جونگ اون، روابط گرمی برقرار کرد که همگی از این ارتباط شخصی مستقیم، به سود خود استفاده کردند.
از زمانی که ترامپ نامزدی جمهوریخواهان را به دست آورده است، رئیسجمهور لهستان آندژی دودا و نخستوزیر سابق ژاپن تارو آسو، به صورت حضوری به او ادای احترام کردهاند. همینطور دیوید کامرون، وزیر خارجه و نخستوزیر پیشین بریتانیا از یک دیدار در مار ئهلاگو استفاده کرد تا برای ترامپ به سود حمایت از تلاش جنگی در اوکراین استدلال کند.
زمینهسازیهایی نیز در بخشهای دیگر حزب جمهوریخواه در حال انجام است: فرانسوا فیلیپ شامپاین، وزیر کانادایی که به زمینهسازی برای انتخابات امریکا کمک میکند، با فرمانداران جمهوریخواهی مانند هنری مکمستر از کارولینای جنوبی و جیم پیلن از نبراسکا دیدار کرده و بر اهمیت ثبات بینالمللی به عنوان یک نگرانی مشترک تأکید کرده است.
بر اساس گفته یک فرد آگاه از محتوای این دیدارها، پاییز گذشته آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان به تگزاس سفر کرد تا با فرماندار گرگ ابت، حامی قدرتمند ترامپ ملاقات و ضمن ایجاد رابطه دوستانه، اختلاف شدید خود با ابت بر سر حقوق سقطجنین را نیز مطرح کند.
در هفتههای اخیر، چندین دیپلمات از کشورهای عضو ناتو به صورت مخفیانه به واشینگتن سفر کردهاند تا با دانشگاهیان محافظهکار و افرادی مرتبط با اندیشکدههایی که به نظر میرسید میتوانند بر سیاست ترامپ تأثیر بگذارند، دیدار کنند.
یکی از سفرا گفته است این دیدارها به نظر سازنده بود، اما نوعی حال و هوای مشروط آنها را احاطه کرده است.
یکی از مقامات ناتو در گفتوگویی در مقر ناتو در بروکسل گفت: ما نمیدانیم آیا افرادی که با آنها دیدار میکنیم، پس از انتخاب ترامپ به عنوان رئیسجمهور، واقعاً هنوز در اطراف وی خواهند بود یا نه.
شاید چشمگیرترین تلاش برای نزدیکشدن به ترامپ و ائتلاف MAGA بهار گذشته از طرف دیوید لمی، وزیر خارجه دولت سایه بریتانیا در آن زمان انجام شد؛ همانی که پس از انتخابات تازه بریتانیا به عنوان وزیر خارجه منصوب شد.
در جریان یک بازدید از واشینگتن در ماه می، لمی با متحدان ترامپ و چهرههای برجسته MAGA از جمله سناتورها لیندسی گراهام و جی. دی. ونس دیدار کرد. لمی در اظهارات عمومی خود گفت که اغلب «برداشت اشتباهی» از انتقاد ترامپ به ناتو وجود داشته است و اینکه رئیسجمهور سابق امریکا عمدتاً میخواست اروپا بیشتر برای دفاع از خود هزینه کند.
این تغییر موضعی دراماتیک برای لمی بود که قبلاً ترامپ را به عنوان یک نژادپرست و «جامعهستیز همدست نئونازیهای متنفر از زنان» توصیف کرده بود، اما سفر او به واشینگتن به نظر میرسید هدف مشخصی داشته باشد؛ راه را برای ایجاد رابطه با ترامپ در دولت خود باز کند. ملاقات او با کارزار ترامپ، نتیجه تلاشهای مداوم و بیسر و صدای وی بود. به گفته افراد آگاه از این نشست، گفتگوها به راحتی پیش رفت.
دیدار دوستانه لمی با MAGA، برخی از رهبران چپ میانه در دو سوی اقیانوس اطلس از جمله در کاخ سفید را کلافه کرد.
یک چهره دیپلماتیک بریتانیایی گفت که دموکراتهای ارشد «بسیار از دست دیوید عصبانی بودند»، به خصوص با توجه به روابط گرم او با دموکراتهایی مانند باراک اوباما، البته آدریئن واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی امریکا گفت که کاخ سفید از این بابت نگران نبوده است.
این دیپلمات بریتانیایی گفت که سفر لمی، به تعبیر او، یک مأموریت موفق بود. وی گفت: در نگاه سفارت و وزارت خارجه، لمی کار خود را به خوبی انجام داد و این حرکت هوشمندانهای بود که حزب کارگر ریسکهای کار با دولت ترامپ در حدود شش ماه آینده را سبک کند.
نویسندگان: پاول مکلری، کریستوف شیلتز، استفانی بولزن، جاکوپو باریگازی و فیلیپ فریتز
پولیتیکو، هفتم جولای ۲۰۲۴
ترجمه: معاونت مطبوعاتی