جوان آنلاین: حمیدرضا حسینی در کانال تلگرامی خود نوشت: حدود ۳ هزار و ۲۰۰ قطعه عکس از عکسهای آلبومخانه کاخ گلستان که تا پیش از این به سختی در اختیار دانشجویان و پژوهشگران قرار میگرفت، ازسوی منبعی ناشناس منتشر شده است. همگان (جز آنهایی که انحصار عکسها را در اختیار داشتند)، از این اتفاق خوشحالند و با شوق و شعف سرگرم دیدن عکسها شدهاند. چه اشکالی دارد؟ بخشی از میراث محبوس ملی آزاد شده است و یکایک افراد ملت حق دارند که از دیدنش لذت ببرند. مشکل آنجاست که برخی افراد با دیدن عکسهای تاریخی، بیآنکه حداقلی از صلاحیت علمی را داشته باشند، درصدد تفسیرشان برآمدهاند و در حال گسترش اطلاعات گمراهکننده درباره تاریخ دوره قاجار هستند. افرادی که نمیتوانند یک سند مالی ساده به خط سیاق را تشخیص دهند یا متن کوتاهی به خط تحریر دوره قاجار را از رو بخوانند، اکنون و یکشبه مفسر عکسهای تاریخی شدهاند.
بدینسان، شخصی که احتمالاً از حال و هوای دربار قاجار و چگونگی استخدام خدمه درباری یا خواجگان حرم هیچ اطلاعی ندارد، با دیدن عکس چند فرد مبتلا به آکندروپلازی (کوتولگی) به این نتیجه رسیده که این بیماری از شایعترین بیماریهای دوره قاجار بوده که ازسوی رضاشاه پهلوی ریشهکن شده است! برخی صفحات زرد نیز با گزینش چند عکس برهنه یا نیمه برهنه فیگوراتیو از زنان دوره قاجار و پررنگ کردن وجوه اروتیک آنها و دامن زدن به قصههای جذاب حرمسرای ناصری، در حال جمعآوری لایک و فالوئر هستند. از این دست تفسیرها در دو هفته اخیر زیاد خوانده یا شنیدهایم.
ظاهراً «تاریخ» تنها رشته علمی در میان تمام علوم بشری است که تخصص در آن نیازمند مطالعه و تحصیل نیست و اشخاصی تحت عنوان «پژوهشگر تاریخ» میتوانند درباره همه دورهها و موضوعات و شاخههای گوناگون علم تاریخ نظر بدهند، درست مانند آنکه متخصصان رشتههای گوناگون علوم پزشکی به صرف اینکه پزشکی خواندهاند، بخواهند به همه حوزههای تخصصی ورود کنند. مثلاً چشم پزشکان به خود اجازه جراحی قلب را بدهند و جراحان قلب، به مداوای بیماران اعصاب و روان بپردازند. تفسیر عکسهای تاریخی بسی دشوار و از آن کارهایی است که درصد کمی از پژوهشگران حوزه تاریخ صلاحیتش را دارند، چه آنکه نیازمند مطالعات گسترده و بررسی تطبیقی هر عکس با انبوهی از عکسهای دیگر و نیز سایر اسناد و مدارک تاریخی است. از این گذشته هر پژوهشگری نمیتواند همه عکسهای تاریخی را تفسیر کند و عکسها، بسته به اینکه در چه دوره تاریخی گرفته شده باشند یا موضوعشان چه باشد، کارشناسان خاص خود را نیاز دارند. پس اگر متخصص عکسهای تاریخی نیستیم، صرفاً از دیدنشان لذت ببریم و از تفسیر دلبخواهی و غیرعلمی آنها بپرهیزیم. یادمان باشد که هدف دانش تاریخ، روشن کردن واقعیتهای تاریخی است، نه استفاده ابزاری از فکتهای تاریخی برای اثبات نظریات سیاسی یا کسب شهرت و از این قبیل.