آیا مردم گمان کرده‌اند همین که بگویند ایمان آوردیم، رها می‌شوند و آنان مورد آزمایش قرار نمی‌گیرند؟ این آیه‌ای تکان‌دهنده و سهمگین از قرآن کریم است که مردم و امت‌ها را از آزمایش‌ها و فتنه‌هایی قطعی در ساحت فردی و جمعی بیم می‌دهد. هر امتی که پای در وادی ایمان بگذارد و عزم حرکت به‌سوی آرمان‌های الهی کند، ناگزیر باید که آماده صحنه فتنه‌ها و ابتلائات شود.
در نگاه توحیدی به وقایع و حوادث عالم باید که دست ربوبی خداوند را در تک‌تک پیشامد‌ها و حوادث دید، چراکه او (عزوجل) خود صراحتاً فرموده که این آزمایشات و امتحان‌ها از سوی ما بر سر امت‌ها نازل می‌شود. «و بی‌شک شما را با اندکی ترس و گرسنگی و کاهش اموال و از دست رفتن کسان و ثمرات می‌آزماییم» و امت اگر به سلامت و موفقیت از دل این ابتلائات عظیم جمعی خارج شود، سه دستاورد فوق‌العاده الهی به دست خواهد آورد که پاداشی بزرگ و جهشی بی‌نظیر در پیشبرد اهداف و آرمان‌هایش خواهد بود؛ «صلوات از جانب پروردگار» «رحمتی بزرگ» و «هدایت الهی». هر کدام از این سه دستاورد بزرگ خود برای رساندن یک امت به سرمنزل مقصود کفایت می‌کند، اما حال وعده هرسه این دستاورد‌ها به یکباره در پس گذر از ابتلائات به مردم داده شده است.
نزول «صلوات از جانب پروردگار» در آیه‌ای دیگر از آیات قرآن کریم باعث «گذر از ظلمات به نور» عنوان شده‌است. گویی اگر امت در ابتلائات الهی استقامت و پایداری از خود نشان دهد و دست در دست ولی امت حرکت کند، دستی از جانب پرورگار این امت را از وادی ظلمات خارج و به وادی نور وارد خواهد ساخت.
در معارف توحیدی، ابتلا اساساً بستری برای رشد و تربیت امت و جامعه عنوان شده‌است و هیچ عاملی به اندازه بلای الهی باعث تهذیب امت‌ها نمی‌شود. پس هیچ امت و جامعه‌توحیدی به رستگاری نخواهد رسید، مگر اینکه از دل وادی بلایای سهمگین الهی به سلامت عبور کند و هر قدر که امت به قله‌های سعادت و رستگاری نزدیک و نزدیک‌تر شود، دامنه این ابتلائات وسیع‌تر و شدت آن بیشتر می‌شود. که امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود «فاذا احب‌الله سبحانه قوما ابتلاهم». هرگاه که خداوند امتی را دوست داشته باشد، بر آنان بلا می‌فرستد. حوادث اخیر امت اسلام و انقلاب و از دست دادن جان‌های عزیز و مطهر و شهادت این مردان بزرگ را نیز باید ذیل همین مفهوم ابتلائات جمعی امت، خوانش کرد تا با استقامت و پایمردی امت در این امتحان و بلا و حرکت در منظومه کرداری تعیین شده توسط ولی جامعه از دل طوفان ابتلائات گذر و گشایش و نورایت و برکت آغوش خود را بر جامعه باز کند.
وعده الهی این است که در پس ابتلائات بزرگ، گشایش‌هایی بزرگ‌تر نهفته است. حال شاید با توجه به این نکته، فهم کلام غریب رهبر معظم انقلاب ساده‌تر شود که شهادت این عزیزان را «مبارک و با برکت» و «فرصت بزرگ برای کشور و اسلام» نامیدند. امید که با استقامت همیشگی امت مسلمان ایران در این ابتلا باب فتح الفتوح نهایی انقلاب روی جامعه اسلامی گشوده شود.
بسیار عالی 
