جوان آنلاین: مهم‌ترین و شاید کلیدی‌ترین مزیت تسهیل ورود بخش خصوصی به توسعه میادین مشترک با رابطه مالی جدید و جذاب برای سرمایه‌گذاری در این بخش، صنایع بزرگ هستند. یکی از سرمایه‌گذاران اصلی در زمینه توسعه میادین گازی کشورها، صنایع بزرگ انرژی‌بر کشور هستند که سودآوری کلانی دارند و به پشتوانه مصوبه اخیر در برنامه هفتم توسعه با محوریت افزایش جذابیت ورود سرمایه‌گذاران صنعتی، مجوز ورود صنایع به توسعه میادین نفت و گاز تسهیل شده است تا بتوانیم شاهد خودتأمینی گاز صنایع باشیم.
برداشت از میادین مشترک نفت و گاز همواره جزو دغدغه‌های مسئولان کشور بوده است، به ویژه در سال‌های گذشته به دلیل تحریم‌ها نتوانسته‌ایم آن طور که شایسته بوده است به برداشت از این منابع بپردازیم، به همین دلیل برداشت از این منابع به صورت حداکثری جزو اولویت‌ها و ضرورت‌های کشور است.
تا امروز بهره‌برداری از میادین نفت و گاز مشترک تنها در انحصار شرکت ملی نفت بوده است، اما حالا بر اساس مصوبه برنامه هفتم توسعه بخش خصوصی داخلی و خارجی می‌تواند به بهره‌برداری از میادین مشترک ورود کند. حضور بخش خصوصی در بهره‌برداری از میادین گازی مشترک مزیت‌های زیادی برای‌مان دارد.
به زعم کارشناسان، از طریق برداشت از میادین مشترک گازی با حضور بخش خصوصی، ضمن اینکه بستر برای افزایش درآمد‌های دولت و رشد اقتصادی فراهم می‌شود، زمینه‌ای برای فروش نفت نیز به وجود می‌آوریم، زیرا احتمالاً بخش خصوصی خارجی که در بهره‌برداری‌ها مشارکت می‌کند، به مشتری نفت کشور تبدیل می‌شود.
واقعیت این است که بهره‌برداری از میادین نفت و گاز هزینه گزافی می‌طلبد. دولت به تنهایی نمی‌تواند این هزینه را تأمین کند. در کشور‌های مختلف، این طور مرسوم است که دولت‌ها شرایطی را برای استفاده از ظرفیت بخش خصوصی ایجاد می‌کنند.
اخیراً برنامه هفتم توسعه مصوبه‌ای را در زمینه مشارکت بخش خصوصی داخلی و خارجی در برداشت از میادین مشترک نفت و گاز کشور داشت. بسیاری از کارشناسان بر این عقیده‌اند که شرایط فعلی قرارداد‌ها و مجوزدهی، انگیزه‌ای برای بخش خصوصی به منظور ورود به این پروژه‌ها ایجاد نمی‌کند، به همین دلیل آن‌ها معتقدند نیاز به تسهیل شرایط داریم؛ موضوعی که در برنامه هفتم توسعه مورد تأکید قرار گرفت.
کارشناسان مطرح می‌کنند که باید شرایط برای ورود بخش خصوصی واقعی به بهره‌برداری از میادین مشترک فراهم شود.
استفاده حداکثری از امکانات موجود
حمیدرضا شکوهی، کارشناس انرژی در گفتگو با «جوان» در ارتباط با مصوبه برنامه هفتم توسعه مبنی بر تسهیل شرایط برای ورود بخش خصوصی داخلی و خارجی به برداشت از میادین مشترک نفت و گاز کشور تصریح کرد: در وضعیتی که تحت تحریم قرار داریم و بسیاری از دسترسی‌های ما محدود شده‌اند، باید از هر فرصتی برای جذب سرمایه‌های بخش خصوصی به منظور برداشت از میادین مشترک بهره ببریم.
وی ادامه داد: در حوزه‌های مختلف انرژی از جمله برق از ظرفیت بخش خصوصی استفاده کرده‌ایم و دستاورد مثبتی برای‌مان داشته است. در حوزه نفت و گاز نیز می‌توانیم از ظرفیت بخش خصوصی بهره ببریم. در برخی پروژه‌ها، شرکت‌های داخلی فعال هستند و کار‌ها را پیش می‌برند، به ویژه تجربه موفقی در زمینه پتروشیمی در ارتباط با استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی داشته‌ایم. همین دستاورد‌ها را می‌توانیم در حوزه برداشت از میادین نفت و گاز مشترک داشته باشیم.
این کارشناس انرژی گفت: مصوبه برنامه هفتم توسعه در خصوص بسترسازی برای ورود بخش خصوصی به بهره‌برداری از میادین نفت و گاز کشور بسیار مثبت ارزیابی می‌شود و می‌تواند ثمرات مثبتی برای کشور داشته باشد.
شکوهی گفت: مقام معظم رهبری نیز اخیراً در جمع فعالان اقتصادی بر لزوم برداشتن موانع پیش روی بخش خصوصی برای حضور در پروژه‌های بالادستی نفت و گاز تأکید کردند. در بیانات ایشان بر لزوم تسهیل قرارداد‌ها و مجوز‌ها تأکید شد که می‌تواند نویدبخش اتفاقات خوبی باشد.
وی ادامه داد: مصوبه برنامه هفتم توسعه و تأکیدات مقام معظم رهبری نشان می‌دهد استفاده از توان و مدیریت بخش خصوصی در دستور کار قرار دارد، به ویژه با وجود نمونه‌های موفقی که در داخل کشور در ارتباط با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی داریم، می‌توانیم این موضوع را پیش ببریم.
این کارشناس انرژی در خصوص پیشنهاد برخی صاحبنظران مبنی بر مشارکت صنایع در برداشت از میادین و خودتأمینی آن‌ها خاطرنشان کرد: ما قبلاً هم این کار را کرده‌ایم و صنایع پتروشیمی در تأمین انرژی مورد نیاز خود مشارکت کرده‌اند. استفاده از ظرفیت این بخش نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد، اما نباید طوری عمل کنیم که دولت مسئولیت این امر را به صورت کامل به عهده صنایع بگذارد بلکه صنایع به عنوان کمک‌کننده می‌توانند عمل و برای تأمین گاز مورد نیاز خود در زمان اوج مصرف به این بخش ورود کنند.
این کارشناش انرژی تأکید کرد: تسهیل ورود بخش خصوصی به حوزه نیروگاهی نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد. باید سیاست‌هایی را در راستای کاهش هدررفت انرژی در نیروگاه‌ها با استفاده از سرمایه بخش خصوصی به اجرا بگذاریم.
تسهیل بهره‌برداری از میادین مشترک نفت و گاز کشور با استفاده از ظرفیت صنایع
آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد دانشگاه و کارشناس اقتصادی نیز در گفتگو با «جوان» در خصوص مصوبه برنامه هفتم توسعه مبنی بر صدور مجوز برای مشارکت بخش خصوصی داخلی و خارجی در بهره‌برداری از میادین نفت و گاز مشترک کشور تصریح کرد: حضور بخش خصوصی قوی و پویا در این حوزه می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد و به افزایش بهره‌وری در برداشت از میادین کمک کند.
وی ادامه داد: طرح‌هایی مانند مشارکت بخش خصوصی داخلی و خارجی در بهره‌برداری از میادین نفت و گاز مشترک کشور نوعی راهکار برای جذب سرمایه‌های سرگردان کشور است. اگر این سرمایه‌ها به بخش‌های مولد هدایت نشوند، به حوزه‌های واسطه و سوداگری سوق داده می‌شوند که نتایج خوبی برای کشور ندارد.
این کارشناس اقتصادی توضیح داد: مصوبه مورد بحث مزیت‌های زیادی برای کشور دارد. از یک طرف انحصار شرکت ملی نفت شکسته می‌شود و ورود بخش خصوصی را به حوزه‌های بالادستی نفت و گاز شاهد هستیم و از طرف دیگر کشور از مزیت‌های برداشت از میادین مشترک بهره‌مند می‌شود.
بغزیان گفت: باید برای ورود بخش خصوصی به پروژه‌های کلان مانند بهره‌برداری از میادین نفت و گاز مشترک کشور مشوق‌های خوبی را در نظر بگیریم. این وظیفه دولت است که زیرساخت‌های لازم را برای ورود بخش خصوصی واقعی به بهره‌برداری از میادین نفت و گاز مشترک کشور فراهم کند.
وی ادامه داد: دولت باید تشخیص دهد بخش خصوصی در کدام بخش‌ها و صنایع می‌تواند ورود کند و سپس آیین‌نامه و زمینه‌های قانونی این مشارکت را به وجود بیاورد.
این کارشناس اقتصادی توضیح داد: ورود بخش خصوصی به حوزه بهره‌برداری از میادین نفت و گاز مشترک کشور زمینه‌ساز افزایش بهره‌وری در این زمینه است. بخش خصوصی انگیزه لازم را برای ورود تکنولوژی به صنایع دارد و همین امر زمینه را برای بهره‌وری بالاتر فراهم می‌کند.
وی ادامه داد: بخش خصوصی خارجی نیز می‌تواند به انتقال تکنولوژی به داخل کشور منجر شود. همچنین احتمالاً بستری برای فروش نفت کشور از سوی همین بهره‌بردار خارجی به وجود می‌آید. تمامی این موارد از جمله مزیت‌هایی است که ورود بخش خصوصی به بهره‌برداری از میادین نفت و گاز مشترک کشور برای‌مان خواهد داشت. شرط بهره‌مندی کشور از این مزیت‌ها این است که بستر برای فعالیت بخش خصوصی فراهم شود.
بغزیان در پایان خاطرنشان کرد: وقتی صحبت از میادین مشترک به میان می‌آید، این معنا به ذهن متبادر می‌شود که هر کس زودتر و بیشتر از تجهیزات مدرن و فناوری‌های روز در راستای بهره‌برداری از میادین استفاده کند، برد خواهد کرد. الان کشور‌هایی که با ما میادین مشترک دارند، در حال بهره‌برداری حداکثری از میادین هستند و معطل ما نمی‌مانند، به همین دلیل نیاز است از تمام ظرفیت‌های بخش خصوصی و دولتی در راستای افزایش برداشت بهره ببریم.
