جوان آنلاین: افرادی که درباره حاج قاسم پژوهش میکنند باید دریابند که علامت سؤالشان درباره او چیست؟ متأسفانه این مسئلهمندی در ادبیات پایداری بسیار جایش خالی است. به نظرم درباره حاج قاسم گویی کمیت کتابها مطرح بوده نه پیدا کردن تفکر او.
گلستان جعفریان در برنامه «حوالی کتاب» تلویزیون اینترنتی کتاب که در آن کتاب «بر مدار مزار، روایتهایی از زائران مزار حاج قاسم سلیمانی» نوشته فروغ زال معرفی و بررسی شد، این کتاب را برای مخاطبان داخلی خواند و گفت: کتاب برای مخاطب خارجی مناسب نیست. چندی پیش در جمع دانشجویان زبان و ادب فارسی از کشورهای مختلف بودم و متوجه شدم که تشنه دانستن از حاج قاسم هستند. به نظرم این کتاب به آنها نمیتواند کمکی بکند، یعنی ما باید نیازسنجی مخاطب را در نظر بگیریم که آیا به جز کمیت از نظر کیفی هم در حوزه کتاب کار کردهایم؟ به نقطهای رسیدهایم که بگوییم برای مخاطب غیرایرانی هم کتاب به اندازه کافی وجود دارد؟
وی افزود: در کتاب آمده که حاج قاسم به فاطمه، فرزند همرزم خودش که به حج میرود، نوشته است: «من در شبی تاریک در صحرایی که انتها ندارد، احساس میکنم تنها هستم و راهم را گم کردم.» چرا حاج قاسم چنین میگوید؟ این تفکر ۴۰ ساله آدمی در جنگ و در شرایط پیچیده کشور است. من ندیدم که از اندیشه حاج قاسم چنین نکاتی را برای ورود به لایههای زندگیاش باز کنیم. اینجا سؤالاتی پیش میآید که سبک سفر حاج قاسم به چه شکل بود؟ چه کتابهایی میخواند؟ دغدغه مطالعاتی سردار چه بود؟ من که ادعا دارم سه دهه است درباره ادبیات پایداری کار میکنم، جواب این پرسشها را نمیدانم.
جعفریان ادامه داد: متأسفانه در کمتر کتابی میتوان پاسخ این پرسشها را پیدا کرد، چون به نظرم درباره حاج قاسم، گویی کمیت کتابها مطرح بوده نه پیدا کردن تفکر او. افرادی که درباره حاج قاسم پژوهش میکنند باید دریابند که علامت سؤالشان درباره او چیست؟ متأسفانه این مسئلهمندی در ادبیات پایداری بسیار جایش خالی است. وقتی درباره حاج قاسم دو جمله میخوانم، واقعاً برایم علامت سؤال میشود، چرا این آدم که این همه دوست و عاشق دارد، به دختر جوان دوست همرزم خودش مینویسد فاطمه جان من در تاریکی گیر کردم! چرا حاج قاسم چنین مینویسد؟ کار من این است که چنین جملاتی را رمزگشایی کنم. برای این کار، باید دغدغهام تفکر حاج قاسم باشد. من نویسنده برای پی بردن به این مهم باید سراغ حاج قاسم بروم از لحظهای که در آن روستای دورافتاده در کرمان متولد شد و راه افتاد و مسیری را طی کرد تا حاج قاسم شد. همه سخنانش را پیدا و در آنها تأمل کنم. در این مسیر است که میتوانم سلوک سردار را بشناسم.