جوان آنلاین: کارشناس حوزه سیاستگذاری اقتصادی معتقد است شرکت‌های دانش‌بنیان نقشی حیاتی در تأمین نیاز‌های مهم و راهبردی بومی‌سازی صنعتی در صنعت نفت و گاز بر عهده دارند و همین موضوع این شرکت‌ها و سازوکار تولید بار اول تجهیزات راهبردی را به عاملی مهم در جهت گسترش و توسعه تجارت نفت و گاز ایران و تبدیل‌شدن بخش نفت و گاز به پیشران اقتصادی کشور با رشد اقتصادی ۶/۲۵ درصدی در تابستان ۱۴۰۲ تبدیل کرده که مسیر دانش‌بنیان‌شدن صنعت نفت و گاز ایران را هموار کرده است.
سیدعلی مرتضوی، کارشناس حوزه سیاستگذاری اقتصادی در رابطه با محوریت توسعه ایران به کمک بخش نفت و گاز و اهمیت توسعه تجارت انرژی ایران در زمانی که تحریم‌های نفتی افزایش یافته است، گفت: بخش نفت و گاز ایران نقشی محوری در رشد و توسعه اقتصادی کشور دارد. ایران به عنوان دارنده پیشرو ذخایر نفت و گاز در جهان، اهمیت تمرکز بر این صنعت و توسعه زنجیره‌های ارزش آن را درک کرده است، با این حال، بازار‌های سنتی تجارت نفت خام به دلیل تحریم‌های بین‌المللی با چالش‌های مهمی مواجه شده‌اند. دولت سیزدهم ایران در واکنش به این امر، راهبردی را با محوریت شرکت‌های دانش‌بنیان برای غلبه بر این موانع و ارتقای رشد اقتصادی در بخش نفت و گاز دنبال کرده است. هدف این یادداشت بررسی نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در تسهیل توسعه تجارت و پیشبرد رشد اقتصادی در صنعت نفت و گاز ایران است.
وی با اشاره به نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در تحول بازار‌های صادراتی ایران و همچنین بهبود در زمینه برداشت نفت و گاز گفت: برای پرداختن به محدودیت‌های تحمیل‌شده از سوی بازار‌های سنتی تجارت نفت، دولت ایران تمرکز خود را به سمت ایجاد بازار تضمین‌شده برای نفت خام خود معطوف کرده است. این امر مستلزم کنار گذاشتن روش‌های مرسوم تجارت نفت و استفاده از تخصص فنی و مهندسی داخلی است. هدف سرمایه‌گذاری در کشور‌های تحت تحریم یا همسو است که دارای زیرساخت‌های پالایشگاهی نیمه‌فعال و مستهلک هستند و نیاز به بازسازی و نوسازی دارند. ایران با مشارکت با شرکت‌های دانش‌بنیان توانمند در صنعت پالایشگاه، تلاش خود را بر احیای این پالایشگاه‌ها از طریق جایگزینی تجهیزات گلوگاه و ارتقای فرایند‌های تولید متمرکز می‌کند. در ازای خدمات فنی و مهندسی ارائه‌شده، ایران سهامدار پالایشگاه فراساحلی می‌شود. علاوه بر این، پالایشگاه‌های بازسازی‌شده از نفت خام ایران به عنوان خوراک استفاده خواهند کرد.
وی ادامه داد: شرکت‌های دانش‌بنیان به عنوان یک مؤلفه اساسی در تحقق رشد اقتصادی بخش نفت و گاز ایران مطرح شده‌اند. این شرکت‌ها از طریق تخصص خود در نفت و توسعه و همچنین توانایی خود در بومی‌سازی تجهیزات، نقش مهمی در پیشبرد این بخش ایفا کرده‌اند. استفاده از مکانیسم تولید برای اولین بار در کنار همکاری صنعت نفت و شرکت‌های دانش‌بنیان توانمند، در بازگشایی ظرفیت‌های این بخش و تسهیل رشد اقتصادی مؤثر بوده است. دولت سیزدهم با اولویت همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان و صنعت نفت، بازار تضمینی تجارت نفت خام را با موفقیت گسترش داد.
این گسترش از طریق سرمایه‌گذاری در تولید برای اولین بار و بومی‌سازی تجهیزات حاصل شده است. مشارکت شرکت‌های دانش‌بنیان نه تنها توانمندی‌های فنی بخش نفت و گاز را ارتقا داده، بلکه زمینه‌سازی برای تحقق رشد اقتصادی را نیز فراهم کرده است. در نتیجه، بخش نفت و گاز به عنوان یک محرک اقتصادی کلیدی ظاهر شده و رشد قابل توجهی را تجربه کرده است.
این کارشناس حوزه سیاستگذاری در پایان گفت: شرکت‌های دانش‌بنیان نقشی حیاتی در تأمین نیاز‌های مهم و راهبردی بومی‌سازی صنعتی در صنعت نفت و گاز بر عهده دارند و همین موضوع این شرکت‌ها و سازوکار تولید بار اول تجهیزات راهبردی را به عاملی مهم در جهت گسترش و توسعه تجارت نفت و گاز ایران و تبدیل‌شدن بخش نفت و گاز به پیشران اقتصادی کشور با رشد اقتصادی ۶/۲۵ درصدی در تابستان ۱۴۰۲ تبدیل و مسیر دانش‌بنیان شدن صنعت نفت و گاز ایران را هموار کرده است. همکاری صنعت نفت و شرکت‌های دانش‌بنیان، بازسازی و نوسازی پالایشگاه‌ها را در کشور‌های تحریم‌شده یا همسو و در نتیجه گسترش بازار نفت خام ایران تسهیل کرده است. استفاده از مکانیسم تولید بار اول و بومی‌سازی تجهیزات، رشد این بخش را بیشتر پیش برد و آن را به عنوان عامل مهمی در توسعه اقتصادی ایران مورد توجه قرار داد.
