سرویس جامعه جوان آنلاین: در عوض سبد سلامت مردم کشورمان نسبت به گذشته کوچک و کوچکتر میشود و نسبت درآمد به هزینه خانوارها، موجبشده تا طبق آماری ارائه شده از سوی معاون بیمه و خدمات سلامت بیمه سلامت مراجعان به نظام خدمات درمانی کشور، نسبت به سال گذشته قریب به ۳۰درصد کاهش یابد. پیش از این نیز معاون کل وزارت بهداشت از آمار ۳۴ درصدی مراجعه بیماران به داروخانه برای دریافت داروی بدون نسخه خبر داده بود؛ موضوعی که نشان میدهد شرایط اقتصادی مردم را وادار کرده به خود درمانی یا درمانهای خانگی روی بیاورند. گرایش مردم به خود درمانی برای مدیریت هزینهها در حالی رو به افزایش است که گاهی وقتها یک بیماری به ظاهر ساده، نشانه اولیهای از بیماری بسیار جدیتر است و عدم مراجعه به موقع به پزشک میتواند فرد را با چالشهای جدی مواجه و درمان بیماریاش را سخت یا غیرممکن کند. با وجود این مردم ناگزیرند اولویتهای حیاتیترشان را مد نظر قرار دهند و به همین خاطر هم چیزی برای رسیدگی به اوضاع سلامتشان باقی نمیماند.
هر چند نمیتوان از مباحث فرهنگی چالش خود درمانی در جامعه به سادگی گذشت، اما وقتی کمی واقعبینانهتر شرایط جامعه را مورد واکاوی قرار میدهیم، متوجه میشویم این چالش فرهنگی هم یک جورهایی در مسائل اقتصادی مردم ریشه دارد. آمارهای ارائه شده از سوی وزارت بهداشت و سازمان بیمه سلامت نشان میدهد میزان مراجعه مردم به مراکز بهداشتی درمانی کاهش داشته است.
وقتی مسئولان بیمه و سلامت به پیشگیری اعتقاد ندارند!
کاهش مراجعه مردم به پزشک، به طور یقین به معنای سلامتتر شدن مردم نیست چراکه به موازات کاهش مراجعه مردم به پزشک، افزایش مراجعه آنها به داروخانهها و تهیه داروی بدون نسخه را داشتهایم؛ موضوعی که وزارت بهداشت را بر آن داشت تا با تصویب سند جامع خدمات سلامت در داروخانههای ایران، آخرین نقطه امید مردم به دریافت درمانی ارزانتر و سریعتر را هم به بنبست بکشاند!
این در حالی است که مسئولان نظام سلامت باید از کاهش مراجعه مردم به پزشک بهواسطه تنگناهای اقتصادی آنها نگران باشند، زیرا خیلی وقتها تأخیر در تشخیص بیماری فرد میتواند لطمات جبرانناپذیری را به وی وارد کند و هزینههای زیادتری را روی دست نظام سلامت بگذارد. با وجود این مدیریت نظام سلامت و نظام بیمهای ما اثبات کردهاند، اهل توجه به پیشگیری نیستند!
نشانههای نگرانکننده
چندی پیش بود که ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت آماری قابل تأمل ارائه داد، به گفته وی حدود ۳۰ درصد بار مراجعات به داروخانهها بدون داشتن نسخه و بدون مراجعه مجدد به پزشک است تا از این طریق بتوانند هزینههای خود را کاهش داده و پول ویزیت را پرداخت نکنند. واکنش حریرچی به این آمار و این رفتار مردم اینگونه بود: «اینها نشانههای نگرانکنندهای است.» بنا به تأکید وی بیش از ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از جمعیت کشور هستند که با یک ریال پرداخت در حوزه سلامت فقیر میشوند. حریرچی به شکست وزارت بهداشت در زمینه کاهش هزینههای کمرشکن اذعان کرده و آن را ناشی از دو فاکتور اتفاقات داخل حوزه سلامت و وضعیت عمومی اقتصاد کشور دانسته بود.
فقط هزینه خورد و خوراک
حالا هم کوروش فرزین، معاون بیمه و خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت از کاهش ۳۰ درصدی مراجعه مردم به پزشک خبر میدهد. وی معتقد است: «نرخ خدمات به گونهای شده که هزینه درمان نسبت به درآمد خانوارها چشمگیر است. مردم برای مشکلات عادی به پزشک مراجعه نمیکنند، نه به این خاطر که پوشش بیمهای وجود ندارد، زیرا همه چیز گرانتر شده است. اگر کسی با ۷۰۰ هزار تومان امورات خود را میگذراند، امروز باید آن را صرف خورد و خوراک خود کند، حتی برخی پوشاک خود را نمیتوانند تأمین کنند.»
بنا به تأکید فرزین، طبیعی است که اگر افراد با بیماریهای جدی دست به گریبان نباشند به پزشک مراجعه نخواهند کرد. سازمانهای متولی، به سازمان بیمه سلامت تکلیف کردند تا سرانه بیمه رایگان را برای افرادی که به بخش خصوصی مراجعه میکنند حذف کند، اما عدم رجوع مردم به بخش خصوصی ربطی به این تصمیم ندارد. با افزایش گرانیها مردم کمتر به پزشک مراجعه خواهند کرد و سعی میکنند یک سرماخوردگی را با درمان خانگی یا استراحت حل کنند، مگر آنکه مشکل حادتر شود.
اعتراض به دولت وارد است نه بیمه
معاون بیمه و خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت با اشاره به طرح بیمه همگانی در طرح تحول سلامت میافزاید: «زمانی به ما گفته شد، فردی که در بیمارستان بستری میشود و بیمه ندارد، او را بیمه کنید. فردی که بر تخت بیمه میشود به سازمان، پولی پرداخت نمیکند. سازمان هم ملزم است در ابتدای قرارداد بیمه به فرد پول پرداخت کند در حالی که این پرداخت با مدیریت بیمه سازگار نیست.» فرزین ضمن تأکید بر این موضوع که سازمان بیمه سلامت طبق قانون اجرایی دولت اقدام میکند، تصریح میکند: «اعتراض به ما وارد نیست و باید به هیئت دولت ارجاع داده شود. پیشتر دولت ابلاغ کرد بیمه همه دهکها رایگان باشند. تصمیم هم برای دولت و هم برای بیمه سلامت مشکل آفرین شد. بیمه یعنی آنکه ما بتوانیم خدمات به موقع به افراد بدهیم.»