سرويس ايران جوان آنلاين: اگر تا سال‌های قبل کاهش بارش‌ها و نباریدن‌ها مشکل مهم تأمین نشدن آب شرب در برخی استان‌های کشور بود، اما حالا با وجود بارش‌های خوب در سال جاری، نبودن برخی امکانات و زیرساخت‌ها برای استفاده بهینه از این باریدن‌ها موجب شده است آب قابل توجهی هدر رود. در این میان همدان از جمله استان‌هایی بود که با وجود سایه انداختن خشکسالی‌ها در دو دهه اخیر، امسال سال پربارانی داشت، به طوری که این مهم موجب شد تا سد‌های آن سرریز شود، با این حال نداشتن تصفیه‌خانه سبب شد تا آب بسیاری هدر رود؛ موضوعی که باعث شد مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای همدان با اشاره به اینکه از بین هفت سد استان شش مورد به طور صددرصد پر شده و ذخیره یکی از آن‌ها هم ۹۳ درصد است، اعلام کند: «با این حال تنها سد اکباتان و آبشینه دارای تصفیه‌خانه هستند و این مهم سبب شده است نتوانیم از تمام ظرفیت‌ها برای تولیدآب شرب استفاده کنیم و نبود امکانات موجب هدررفت آب در بقیه سد‌ها شده است.»
همدان یکی از استان‌های کوهستانی کشور است که تا سال‌های گذشته مشکل چندانی در زمینه آب نداشت، اما در دهه‌های اخیر به دلیل استفاده بی‌رویه از منابع آب‌های زیرزمینی و فرهنگ غلط کشت رو به خشکسالی رفت و کاهش بارندگی و تغییر اقلیم نیز به این خشکسالی دامن زد.
این تغییرات در استان موجب خشک شدن دشت‌ها و تالاب‌ها شد تا جایی که بسیاری از تالاب‌های استان دیگر میزبان پرندگان مهاجر نیستند و این آسیبی شدید برای اکوسیستم منطقه است. آن زمان بررسی‌ها نشان داد مناطق غربی و شمال غربی تقریباً جزو مناطقی هستند که با خشکسالی مواجه‌اند، به طوری که در ۱۰ سال گذشته استان همدان ۹۰ درصد تحت تأثیر خشکسالی و فقط شهرستان نهاوند ۴۷ درصد با خشکسالی مواجه بوده است. فروردین ماه سال گذشته بود که معاون محیط‌زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط‌زیست همدان اعلام کرد: «کاهش نزولات جوی احتمال بروز پدیده خشکسالی در سال جاری را دوچندان کرده و در این راستا برنامه‌های مقابله با آثار خشکسالی در مناطق محیط‌زیست این استان تدوین شده است.» مهدی صفی‌خانی با بیان اینکه اجرای طرح‌های بلندمدت منوط به تخصیص اعتبار است، افزود: «آبرسانی مصنوعی در دو منطقه حفاظت شده لشگردر ملایر و خانگرمز تویسرکان انجام شده و هم اینک آب از پایین دست به مناطق سخت گذر و ارتفاعات هدایت می‌شود.»
بارش‌های خوب در استان
با وجود سایه افکندن دو دهه خشکسالی بر سر بیشتر استان‌های کشور، اما تغییرات جوی که از اوایل فروردین ماه روی داد موجب شد تا بیشتر مناطق کشور از بارش‌های بسیار خوبی برخوردار شوند تا حدی که این موضوع در برخی استان‌ها مانند گلستان، لرستان و خوزستان منجر به جاری شدن سیل شد. روز گذشته بود که مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای همدان اعلام کرد: «از بین هفت سد استان شش مورد به‌طور صددرصد پر شده و ذخیره یکی از آن‌ها هم ۹۳ درصد است، اما تنها سد اکباتان و آبشینه دارای تصفیه‌خانه است؛ موضوعی که موجب شده است نتوان بهره لازم را از آن برد.» منصور ستوده افزود: «مقدار بارندگی انجام شده در همدان از ابتدای سال آبی ۹۸- ۹۷ تاکنون ۵۹۳ میلیمتر بوده که نسبت به سال گذشته ۹۵ درصد افزایش داشته است.» بررسی‌ها نشان می‌دهد، این رقم در مدت مشابه سال آبی گذشته ۳۰۳ و در میانگین بلندمدت ۴۰ ساله ۳۲۰ میلیمتر بوده که بارندگی امسال نسبت به بلندمدت ۸۵ درصد افزایش‌یافته است. با روند فراوانی قابل‌توجه بارندگی، منابع آبی استان از وضعیت بسیار خوبی برخوردار شده است، به‌طوری‌که پنج سد اکباتان، سرابی، کلان، آبشینه و شنجور سرریز کرده است. این مهم درحالی رخ داد که سد نعمت‌آباد اسدآباد هم در آستانه سرریز شدن است و ۹۳ درصد سد شیرین سو کبودرآهنگ هم پر شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای همدان با اشاره به وضعیت سد‌های استان دراین خصوص گفت: «حجم ذخیره سد اکباتان ۳۵ میلیون و ۳۷۰ هزار مترمکعب است که این رقم در مدت مشابه سال گذشته ۱۷ میلیون و ۲۱۰ هزار متر مکعب بوده و ۵۱ درصد آن پر بود.» ستوده بیان کرد: «مقدار ورودی آب به این سد ۱۰ متر مکعب در ثانیه بوده و خروجی آن هم بیش از یک مترمکعب برای مصرف شرب شهرستان همدان است.» به گفته وی، سد آبشینه هم ۵ میلیون متر مکعب آب دارد که به‌عنوان ذخیره دوم شهرستان همدان محسوب و در صورت نیاز از آن استفاده می‌شود. این آمار درحالی است که بارش‌های خوب سال جاری سبب شده است سد کلان ملایر ۴۵ میلیون و ۲۳۰ هزار مترمکعب آب داشته باشد و ورودی آن بیش از ۹ مترمکعب است که از محل سرریز سد بیش از ۲ مترمکعب و از دریچه پایینی آن ۶ مترمکعب آب خارج می‌شود. همچنین سد سرابی تویسرکان هم ۹ میلیون و ۸۰ هزار مترمکعب آب دارد که ۸۰ لیتر در ثانیه از آن برای مصرف شرب خارج می‌شود.
نبود تصفیه‌خانه عامل هدررفت آب سد‌ها
با وجود اینکه بارش‌ها در برخی مناطق کشور مشکل‌ساز شد، اما برخی مناطق نیز بودند که نه دچار سیل زدگی شدند و نه توانستند بهره آنچنانی ببرند و فقط با پر شدن سد‌ها مجبور شدند بدون کمترین بهره اقدام به رها‌سازی آب‌ها برای جلوگیری از تخریب‌ها کنند که در این میان می‌توان از همدان نام برد. مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان همدان با بیان اینکه از محل سرریز این سد هم نزدیک به ۳ مترمکعب آب خارج می‌شود، اما مقدار قابل‌توجهی از ذخیره دو سد کلان و سرابی به دلیل نداشتن تصفیه‌خانه به مصرف شرب نمی‌رسد و در محیط رها می‌شود، افزود: «ساخت تصفیه‌خانه برای دو سد در حال انجام است که در صورت تأمین شدن اعتبار لازم امسال به بهره‌برداری می‌رسد.» وی ادامه داد: «سد شیرین سوکبودرآهنگ هم ۴ میلیون و ۱۱۰ هزار مترمکعب آب دارد و ۹۳ آن پر است، درحالی‌که سال‌های گذشته دارای ذخیره بسیار کمتری بود. همچنین در سد نعمت‌آباد اسدآباد هم ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار مترمکعب آب پر شده و به زودی سرریز می‌کند و ذخیره این سد هم به دلیل نداشتن تصفیه‌خانه به مصرف شرب نمی‌رسد.»
