
جعفر تکبیری
رئيسجمهور حسن روحاني براي بار دوم سوگند خورد و پس از سوگند نيم ساعت سخنراني ايراد كرد. اگرچه وقت كم سخنراني، سليقه متفاوت و گستردگي موضوعات و دغدغهها مانع از آن است كه در چنين سخنرانيهايي به تك تك مشكلات مردم به ويژه از نوع اقتصادياش پرداخت و در سخنراني رئيسجمهور نيز همين مانع خودنمايي كرد اما به هر حال هر آن چيز ديگري هم كه مورد تأكيد رئيسجمهور قرار گرفت، به نوعي از جنس وعده حل مشكلات مردم بود مانند موضوع هستهاي كه رئيسجمهور تأكيد كرد«مقابل تداوم بدعهديهاي امريكا ساكت نخواهيم نشست» و يا «هرگونه نقض برجام با واكنش دولت و ملت ايران مواجه خواهد شد.» به اين ترتيب اگرچه وزن سخنان رئيسجمهور درباره برجام و بدعهديهاي امريكا و نوآمدگان عالم سياست، مادر تحريمها و مادر بمبها و صلح و سلاح، قابل توجهتر از بقيه سخنان بود اما همه اينها مشكلات اقتصادي ما را كه در دهههاي گذشته وابسته به خارج شده است، نشان ميدهد و سخن گفتن از آن نوعي سخن از مشكلات اقتصادي است.
حتي وقتي رئيسجمهور از سياست خارجي و داخلي سخن ميگويد، در همين چارچوب سخن رانده است و به همين خاطر قسمنامه و سخنان رئيسجمهور را ميتوان قسم جديد براي حل مشكلات مردم عنوان كرد. رئيسجمهور در سخنرانياش تأكيد كرد به برخي از وعدههاي داده شده در رياست جمهوري قبلي و «دولت قبل» كه حالا ديگر دولت خود اوست، عمل كرده است و اين دولت جديد و چهار سال دوم و پاياني آقاي روحاني ميتواند صرف عمل به باقيمانده وعدهها به ويژه از نوع اقتصادياش باشد.
آيين تحليف رياست جمهوري دوازدهم عصر روز گذشته با حضور 109 هيئت خارجي از كشورهاي مختلف دنيا در محل مجلس شوراي اسلامي برگزار شد؛ مراسمي كه بازتاب گستردهاي در رسانههاي خارجي داشت و برخي از شبكههاي بينالمللي معتبر نظير الجزيره قطر، راشاتودي روسيه و يورونيوز بخشهايي از اين مراسم را به صورت زنده پخش كردند. در اين مراسم روحانی ضمن قرائت متن سوگندنامه موجود در قانون اساسی در بخشهایی از سخنرانی خود نیز تأکید کرد که « از این پس باید پاسخگوی مردم باشیم» و «من به عنوان رئیس جمهور مکلف به انجام همه امور مردم ایران هستم».
در ابتداي اين مراسم علي لاريجاني، رئيس مجلس و ادارهكننده جلسه تحليف طي سخناني ضمن خيرمقدم به روساي جمهور و سران كشورهاي مختلف خارجي و همچنين مسئولين نهادهاي بينالمللي از جمله اتحاديه اروپا، اكو، اجلاس بين المجالس و شوراي همكاري كشورهاي اسلامي عنوان كرد كه ملت ايران بهرغم همه دشمني قدرتهاي بزرگ در مسير استقلال از مشروطه تاكنون از پاي نايستاده و با برپايي انقلاب اسلامي به اهداف استقلال طلبانه خود نائل آمديم.
رئيس مجلس سپس در ادامه سخنراني خود به سوابق مردمسالاري در جمهوري اسلامي ايران اشاره و عنوان كرد كه در طول سالهاي پس از انقلاب ۳۶ انتخابات در جمهوري اسلامي ايران انجام شده و 12 دولت، 10 مجلس و پنج دوره خبرگان رهبري به انتخاب مردم تشكيل شده كه نشان دهنده عمق مردمسالاري ديني در كشور ماست. همچنين انتخابات اخير رياست جمهوري با ۷۲ درصد مشاركت مردمي عمق مردم سالاري ديني و مشاركت مردم در سرنوشت خود و تعامل با نظام اسلامي را نشان ميدهد كه از دور انديشي امام (ره) حكايت ميكند كه با اين تدبير از استقرار استبداد جلوگيري كرد.
علي لاريجاني همچنين به امنيت كشور نيز اشاره كرد و ادامه داد كه در آستانه استقرار دولت دوازدهم و در فضاي آشفته منطقهاي، ايران از امنيت پايدار برخوردار است. تلاش مسئولان و پايمردي ملت امنيت بيشتري را در سالهاي آينده نويد ميدهد. همچنين همكاري قواي سه گانه در كشور زمينه مساعدي براي سرمايهگذاري داخلي و خارجي و توسعه همه جانبه فراهم نموده است. وي تأكيد كرد: مجلس شوراي اسلامي از توسعه سرمايهگذاري داخلي و خارجي و توسعه صادرات حمايت ميكند و اميد دارد دولت با تدبير و نگاه واقعبينانه و رويكرد توسعهاي در مسير پيشرفت و تعالي كشور موفق باشد و مجلس نيز در اين مسير نظارت خواهد كرد.
حضور 40 میلیونی مردم نماد جمهوریت نظام
همچنين آيتالله آملي لاريجاني، رئيس قوهقضائيه نيز كه بر اساس قانون اساسي بايد ناظر سوگند خوردن رئيسجمهور باشد، پيش از برگزاري مراسم سوگند، طي سخناني عنوان كرد كه از حضور پرشكوه مردم كه با شركت ۴۰ ميليوني خود در انتخابات رياست جمهوري، جمهوريت نظام را به رخ عالميان كشاندند و به جهان نشان دادند كه بعد از ۴۰ سال به آرمانهاي نظام اسلامي پايبند هستند، تشكر ميكنم.
رئيس قوه قضائيه در بخش ديگري از سخنان خود با بيان اينكه امروز انقلاب و نظام جمهوري اسلامي ايران بهرغم توطئههاي دشمنان با حضور مردم به سياستهاي مقتدرانه خود ادامه ميدهد، اظهار كرد كه بر اساس اصل ششم قانون اساسي مسئولان با اتكا به آراي مردم بر مسند امور قرار ميگيرند و بر اساس بند ۸ اصل سوم قانون اساسي دولت مكلف است تمام امكانات را براي جلب مشاركت مردم در حوزههاي اقتصادي، سياسي، اجتماعي و... به كار ببرد.
آيتالله آملي لاريجاني سپس گفت: با افتخار به عنوان رئيس قوهقضائيه ميگويم كه جمهوري اسلامي ايران با اتكا به آموزههاي ديني و تمدن خوبي كه دارد از بزرگترين نظامهاي جهان است؛ نظامي كه مظهر آزادي و مردمسالاري در منطقه است. رئيس قوه قضائيه تحليف را دوره جديدي از حيات سياسي كشور خطاب كرد و با اشاره به اهميت متن سوگند رئيسجمهوري اظهار كرد كه متن سوگندي كه رئيسجمهور در مراسم تحليف ياد ميكند بسيار قابل توجه است و از جمله اموري كه به وسيله اين سوگند به آن تأكيد ميشود پاسداري از مذهب رسمي كشور و همچنين پاسداري از نظام جمهوري اسلامي و قانون اساسي است.
رئيس قوه قضائيه با بيان اينكه پاسداري از نظام جمهوري اسلامي لوازمي دارد، ادامه داد: اصول قانون اساسي اصولي مهم، مترقي و جامعالاطراف است كه با مداقه مجلس خبرگان تقنين و با رأي ۹۸ درصدي مردم به تأييد قاطبه ملت رسيده است. بنياديترين مبناي قانون اساسي نيز نگاه توحيدي است كه در سراسر اين ميثاق ملي حضور دارد و در اصل دوم به آن تصريح شده است كه جمهوري اسلامي نظامي است بر پايه ايمان به خداي يكتا، لاالهالالله و لزوم تسليم در برابر امر او.
آملي لاريجاني سپس خاطرنشان كرد: نگاه توحيدي در سياست خارجي و روابط بينالمللي ميگويد از هيچ قدرتي جز خدا نترسيد. اين نگاه همچنين ميگويد كه بايد عزت را نزد خدا جست و همچنين هدف از حكومت رشد دادن انسان در حركت به سوي خدا و نظام الهي است و اين نگاه انسان را به عدالت فرا ميخواند و بندهاي گران را از جان آدمي باز ميكند و وي را به آزادي دعوت مينمايد.
رئيس قوه قضائيه در ادامه صحبتهاي خود در مراسم تحليف دوازدهمين رئيسجمهور كشورمان اظهار كرد: ضمن تبريك و تهنيت به رئيسجمهور محترم و آرزوي توفيق براي ايشان خطاب به ايشان عرض ميكنم كه نيك بنگريد كه تلاشها و اقدامات شما در ترازوي نگاه توحيدي چگونه است و مسلم بدانيد هر قدمي كه در اين مسير برداريد همه اعم از آحاد ملت و مسئولان نظام حامي و همپاي شما خواهند بود. وي خطاب به حسن روحاني ادامه داد: اينجانب به عنوان رئيس قوه قضائيه از هر خدمتي در اين مسير، ميسر باشد دريغ نخواهم كرد.
آملي لاريجاني تصريح كرد: امروز نظام اسلامي ما نيازمند مجاهدتها و تلاشهاي خالصانه آحاد ملت و به ويژه مسئولان متعهد كشور است. اميدوارم خداوند در اين راه دشوار يار و مددكار شما باشد.
29 ارديبهشت حاصل بلوغ اجتماعي
اما پس از اداي سوگند توسط حسن روحاني، وي پشت تريبون قرار گرفت و به عنوان رئيسجمهور دوازدهم سخنراني كرد. گفتههايي كه حوزههاي مختلف داخلي و خارجي را شامل ميشد و چندين بار با تشويق حضار در مجلس همراه شد.
رئيسجمهور در بخش ابتدايي سخنان خود عنوان كرد كه امروز دوازدهمين دولت جمهوري اسلامي ايران آغاز ميشود. از زمان انقلاب تاكنون عالي ترين مقام اجرايي كشور با رأي تك تك مردم انتخاب ميشود. مردم ايران با خلق حماسه ارديبهشت و حضور در انتخابات رياست جمهوري بار ديگر با ما سخن گفته و نظرات خود را علام كردند.
وي سپس در ادامه افزود: آنان با زبان راي خود گفتند چه ميخواهند و چه نميخواهند. آنها با انتخاب مجدد رويكرد و راهي را انتخاب كردند كه چهار سال در معرض نقد همگان قرار داشت. از اين پس ما بايد پاسخگوي رأي مردمي باشيم كه اعتبار و حيثيت مجددي به ما بخشيدهاند.
روحاني تصريح كرد: رأي مردم در 29 ارديبهشت يك حادثه نبود، بلكه حاصل يك بلوغ اجتماعي بود. منتخب ملت بايد به درستي بداند از ميان چه خواستهها و آرايي برآمده است. امروز من به عنوان رئيسجمهور جمهوري اسلامي ايران مكلف به انجام همه امور مردم ايران هستم. انجام اين تكليف بدون همكاري همه آحاد ملت ممكن نخواهد بود.
روحاني در ادامه بيان كرد: اين دولت ميخواهد دولت معتدلي باشد كه نه با هر پرخاشي بترسد وتسليم شود و نه با هر هيجاني برآشفته شود و بجنگد .
وي افزود: ما دولتي مصلح هستيم كه در سياست داخلي و در سياست خارجي صلح را برجنگ و اصلاح را بر جهود ترجيح ميدهيم، ما هميشه آماده دفاع از ملت خود هستيم اما دفاع را فقط با سلاح ممكن نميدانيم. ما پشتيبان نيروهاي مسلح خود هستيم اما بزرگترين سلاح ما رأي ملت ما است. ملتي كه بيش از 41 ميليون رأي در صندوق دارد هرگز در بنبست قرار نميگيرد. رئيسجمهور كشورمان خاطر نشان كرد: اين رأي نه تنها پشتوانه دولت و مجلس، بلكه پشتوانه ارتش و سپاه ما نيز است. در كشور ما حاكميت دوگانهاي وجود ندارد.
صلح ما به سلاح ما متكي است
رئيسجمهور در ادامه خاطرنشان كرد: صلح ما به سلاح ما متكي است و سلاح ما به صلح ما تكيه دارد. برجام نيز نمونه وفاق ملي در ايران است. بي شك بدون پشتوانه و حمايت مقام معظم رهبري و هماهنگي مجلس و نيروهاي مسلح با دولت منتخب مردم برجام به فرجام نميرسيد و ادامه نمييافت، اما جهان ميداند كه هرگونه نقض قرارداد در اين معاهده بينالمللي با واكنش يكپارچه ملت و دولت ايران مواجه خواهد شد.
وي تأكيد كرد: بايد بپذيريم كه نيازمند درك مشترك و توافق عملي بر سر مسائل ملي، مصالح ملي و فرصتهاي ملي هستيم و روي آوردن به تفاهم ملي وهمكاري ملي ضرورتي تاريخي است. رئيسجمهور كشورمان در ادامه يادآور شد: بايد بدانيم همه ما در اين درياي طوفاني يك كشتي و يك كشتيران داريم و بايد با قطب نماي خاص ملت و سربلندي ايران اسلامي با هم تلاش كنيم. مردمسالاري ديني تنها دستاورد نظام جمهوري اسلامي نبوده و اين نظام به توفيقات بزرگ ديگري نيز دست يافته است. توفيقاتي همچون استقلال كشور، امنيت بي نظير، اقتدار نيروهاي مسلح و توسعه توان دفاعي كه موضوع قابل توجه در ميان مردم منطقه است حاصل پايداري ما در سياست حمايت از مظلوم و هزينه دادن در راه آن بوده و همچنين ارتقاي موقعيت كشور در نظام بينالمللي كه نتيجه پيروي از اصول حكمت، عزت و مصلحت در سياست خارجي بوده است. روحاني همچنين گفت: بايد به هوش باشيم كه حفظ اين دستاوردها و استمرار توفيقات كشور مستلزم برخورداري از يك اقتصاد قوي، پويا و تأثيرگذار در عرصه جهاني و منوط به توسعه علمي در كشور است.
آزادي، امنيت، آرامش و پيشرفت برنامه محوري دولت
حسن روحاني در بخش ديگري از سخنان خود با بيان اينكه با وجود تمامي دستاوردهاي با ارزش چهار دهه گذشته ايران همچنان با مشكلات بزرگي مانند بيكاري جوانان، بحران آب، آلودگي هوا و موارد ديگر دست و پنجه نرم ميكند، به برنامه دولت دوازدهم اشاره و خاطرنشان كرد: آزادي، امنيت، آرامش و پيشرفت برنامه محوري دولت دوازدهم است. وي خاطرنشان كرد: ما در دهههاي گذشته با همراهي يكديگر از موانع سختتري از جمله موج ترور، جنگ، تحريمها و فشارهاي مستمر كشورهاي خارجي عبور كردهايم و همواره وحدت كلمه رمز پيروزي ما بوده است. رئيسجمهور منتخب مردم سپس به حضور هيئتهاي عاليرتبه از كشورهاي مختلف جهان در مراسم تحليف رياستجمهوري اشاره كرد و گفت: خطمشي دولت جمهوري اسلامي ايران همچنان تعامل گسترده و متوازن با جهان است كه در سخنان اخير مقام معظم رهبري در مراسم تنفيذ نيز مورد تصريح مجدد قرار گرفت.
اعتياد امريكا به سياست تهديد و تحريم
وي در ادامه با انتقاد از برخي كارشكنيها از سوي ايالات متحده در اجراي برجام اظهار كرد: گرچه تاكنون گرههاي زيادي از اقتصاد كشور در حوزه تحريمها گشوده شده اما بدعهديهاي امريكا در اجراي برجام به دليل اعتياد حاكميت اين كشور به سياست غيرقانوني و ناكارآمد تهديد و تحريم و غيرقابل اعتماد بودن آنها به عنوان شريك براي همه جهان به اثبات رسيده است.
روحاني سپس خاطر نشان كرد: من از سوي مردم و مسئولان كشور به صراحت اعلام ميكنم جمهوري اسلامي ايران آغازگر نقض برجام نخواهد بود، اما در مقابل تداوم بدعهديهاي امريكايي ساكت نخواهد نشست.
وي در بخش ديگري از سخنان خود افزود: ملت ايران ثابت كرد كه احترام را با احترام و بدي را با مقابله به مثل پاسخ خواهد داد. ما با نوآمدگان جهان سياست كاري نداريم اما به كهنهسواران اعلام ميكنيم كه ميتوان برجام را به يك حقوق بينالملل تبديل كرد و از يك استثنا قاعده ساخت. روحاني همچنين تصريح كرد: آنها كه قصد پاره كردن برجام را دارند بدانند كه با اين كار تومار عمر سياسي خود را پاره ميكنند و جهان بدعهدي آنها را فراموش نميكند. آنها كه خود را جزو بازندگان برجام ميدانند ميتوانند به اشتباهات خود پايان دهند. امروز روز رونمايي مادر بمبها نيست. امروز روز رونمايي از مادر همكاريها است. مذاكرات ايران برج بلند دموكراسي است كه ۱۱۱ پله دارد. از ۱۱۱ سال پيش تاكنون مردم ايران براي دموكراسي قدم برداشتند.
برای همکاری با جهان محدودیتی نداریم
رئيسجمهور همچنين گفت: جمهوري اسلامي ايران اعتبار و پيشرفت خود را از مردم فرهيخته و با ايمان خود ميگيرد. اين نظام آماده همكاري با جهان با منافع مشترك است. در حضور ۱۰۵ نماينده بينالمللي كه مفتخر به ميزباني آنها در كانون مردمسالاري ايران هستيم اعلام ميكنم دولت ايران هيچ گونه محدوديتي براي همكاري با شما ندارد. روحاني همچنين خاطرنشان كرد: قدرتهاي خارجي كه تنها به فكر منافع كوتهبينانه خود هستند با فروش ميلياردها دلار تسليحات، باعث بي ثباتي بيشتر در منطقه شدهاند؛ تنها بذر اختلاف و دو دستگي را در منطقه ميكارند تا از آب گل آلود ماهي بگيرند.
رئيسجمهور اظهار كرد: ما ميخواهيم صداي اعتدال را به صداي عالم و منطقه تبديل كنيم تا از اين منطقه كه مهد تمدن و اسلام رحماني است هرگز صداي نفرت و خشونت به گوش نرسد. اميدواريم بعد از سالها آزمون و خطا به اين درك مشترك رسيده باشيم كه تنها راه ريشهكن كردن تروريست اين معضل جهاني اعتماد به مردم و كسب مشروعيت از صندوق رأي از يك سو و همكاريهاي منطقهاي و فرامنطقهاي از سوي ديگر است. وي در ادامه اين سخنراني با اشاره به درگيريهاي منطقهاي از جمله موضوع سوريه و يمن گفت: همانطور كه در چهار سال پيش از اين گفتهايم حل مشكلات منطقهاي مثل موضوع سوريه و يمن جز با توقف جنگ و خشونتطلبي، با مبارزه مشترك با افراط و ترور، مذاكرات سوري- سوري و يمني – يمني و پذيرش رأي و نظر مردم اين كشورها توسط همه فعالان منطقهاي و فرامنطقهاي امكانپذير نيست.
روحاني گفت: درخواست اصلي ما از همه كشورهاي منطقه و جهان براي پيوستن به ابتكارات سياسي جهت پايان دادن به كشتار و آوارگي و نابودي زيرساختهاي اين دو كشور است. ميهمانهاي گرامي، ايران كشوري مردمسالار با سرمايههاي عظيم انساني و طبيعي و موقعيت ويژه جغرافيايي آماده همكاري با كشورهاي شما در پيشبرد منافع مشترك است. همكاريها به ايجاد صلح و ثبات در منطقه و جهان كمك خواهد كرد.
***
روحاني: سوگند میخورم خود را وقف خدمت به مردم کنم پس از پايان سخنراني آيتالله آملي لاريجاني، علي لاريجاني رئيس مجلس از حسن روحاني به عنوان رئيسجمهور دوازدهم نظام جمهوري اسلامي ايران دعوت كرد تا با حضور در جايگاه، در برابر قرآن كريم، نمايندگان ملت، اعضاي شوراي نگهبان، ميهمانان خارجي شركتكننده در مراسم و جمعي از مقامهاي ارشد كشوري و لشكري سوگند رياست جمهوري را ياد كند. سوگندي كه متن آن به اين شرح است:
«من به عنوان رئيسجمهور در پيشگاه قرآن كريم و در برابر ملت ايران به خداوند قادر متعال سوگند ياد ميكنم كه پاسدار مذهب رسمي و نظام جمهوري اسلامي و قانون اساسي كشور باشم و همه استعدادها و صلاحيت خويش را در راه ايفاي مسئوليتهايي كه برعهده گرفتهام به كار گيرم و خود را وقف خدمت به مردم و اعتلاي كشور، ترويج دين و اخلاق، پشتيباني از حق و گسترش عدالت سازم و از هرگونه خودكامگي بپرهيزم و از آزادي و حرمت اشخاص و حقوقي كه قانون اساسي براي ملت شناخته است، حمايت كنم. در حراست از مرزها و استقلال سياسي، اقتصادي و فرهنگي كشور از هيچ اقدامي دريغ نورزم و با استعانت از خداوند و پيروي از پيامبر اسلام و ائمه اطهار عليهم السّلام، قدرتي را كه ملت به عنوان امانتي مقدس به من سپرده است، همچون اميني پارسا و فداكار نگاهدار باشم و آن را به منتخب ملت پس از خود بسپارم.»