نويسنده: هادي غلامحسيني
مشخص نيست در بخشهاي دولتي چه ميگذرد كه تا خبر تحقيق و تفحص از سوي مجلس به گوششان ميرسد مو به تنشان سيخ ميشود و معاون پارلماني يا لابيستها را به مجلس ميفرستند تا رضايت نمايندگان ملت را براي صرف نظر از تحقيق و تفحص جلب كنند، حال گويا اين بار شتر تحقيق و تفحص قرار است دم خانه بانك مركزي بخوابد تا مشخص شود مادر بانكهاي ايران با اين همه درآمدهاي سرشار و انحصاري چرا نميتواند مشكل مؤسسات غيرمجاز و مواردي چون كاسپين را حل كند و اصلاً نقش خود بانك مركزي در چالشهاي بخش پولي كشور چقدر است.
به گزارش «جوان»، تنها سود ناشي از سپردههاي قانوني كه بانكها نزد بانك مركزي به امانت ميگذارند در سال بالغ بر 30هزار ميليارد تومان ميشود، در واقع بانك مركزي از پولي كه نزدش امانت است سالانه حداقل به ميزان بودجه محقق شده عمراني كشور سود كسب ميكند و اين درآمد فقط يكي از دهها محل درآمد انحصاري بانك مركزي است و جالب آنكه در همين نهاد با گروههايي از مديران روبهرو هستيم كه در مسير شفافسازي بانكها و شبكه بانكي سنگاندازي ميكنند و اينجاست كه سكانس ارتباط بانكها و مؤسسات مجاز و غيرمجاز با بدنه بانك مركزي قابل رؤيت است.
گاف بانك مركزي در ارائه مجوز به مؤسسه كاسپين
بهمن ماه سال 95 بانك مركزي مجوزي را كه براي تشكيل مؤسسه مالي «كاسپين» پيش از اين ارائه داده بود به يكباره «مشروط» اعلام كرد! كه اين اقدام در طول تأسيس بانك مركزي بينظير بود و در واقع طبق قانون همه مسئوليتهاي حادثه مشروط اعلام شدن مجوز كاسپين بر عهده بانك مركزي است و دولت و بانك مركزي با طرح عناويني چون قطعي و مشروط در حوزه مجوزها آينده ساماندهي مؤسسات مالي و اعتباري را با مخاطره روبهرو كردند، زيرا اينطور تلقي شد كه ارائه مجوز به مؤسسات غيرمجاز از سوي بانك مركزي تلهاي بيش نيست كه هزينه اين تله را بايد سپردهگذاران مؤسسات و تعاونيهاي اعتباري بدهند.
از سال گذشته تا كنون سپردهگذاران كاسپين، ثامنالحجج و ميزان با بدترين شرايط روحي و رواني روبه رو بودهاند، اما در بين موارد مذكور بانك مركزي در خصوص مؤسسه كاسپين صاحب تقصير است زيرا بايد قبل از صدور مجوز براي كاسپين تمامي فرآيند قانوني (حقوقي و مالي) را براي ادغام هفت تعاوني منحله انجام ميداد نه اينكه براي گروكشي و اختلافاتي كه با سرمايهداران و افراد بانفوذ پيدا كرده است، سپردهگذاران كاسپين را وجهالمصالحه قرار دهد.
محل مشکل کجاست؟
حال به نظر ميرسد ريشه مشكلات بخش پولي و مالي كشور در دو متولي اصلي اين حوزهها يعني وزارت اقتصاد و دارايي و بانك مركزي ميباشد و غيرممكن است برخي از جريانهاي موجود در اين دو بخش در ايجاد چالشهاي بخش پولي و مالي كشور بدون نقش باشند، از اين رو مجلس شوراي اسلامي از طريق بازوي پژوهشي خود بايد با دست پر به استقبال تحقيق و تفحص از بانك مركزي برود و در آينده نيز وزارت اقتصاد و دارايي را در نوبت تحقيق و تفحص قرار دهد.
تحقيقوتفحص از بانك مركزي قوت گرفت
در همين رابطه عضو كميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي، با اشاره به جلسه اعضاي كميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي با رئيس كل بانك مركزي در خصوص مشكلاتي كه اخيراً براي مؤسسات مالي و اعتباري ايجاد شده گفت: در همين رابطه رئيس كل بانك مركزي گزارش كاملي براي رياست مجلس ارسال كرده است و روز سهشنبه نيز سيف با حضور در كميسيون اقتصادي گزارشي از آخرين وضعيت مؤسساتي مانند كاسپين، ثامنالحجج و ميزان ارائه كرد، اين درحالي است كه اينها نمونههايي از مؤسسات غيرمجازي است كه بنا بود تا پايان سال 1395 تعيين تكليف شوند. شهاب نادري گفت: در صورت عدماجراي قانون در خصوص اين نوع مؤسسات كميسيون اقتصادي تحقيق و تفحص از بانك مركزي را در دستور كار قرار خواهد داد.
نامه سيف به لاريجاني در خصوص كاسپين
بهگفته نادري هماكنون از سراسر ايران، مردم در خصوص اين نوع مؤسسات مطالبات خود را از نمايندگان مجلس پيگيري ميكنند و در اين رابطه بانك مركزي بايد هرچه سريعتر نسبت به تعيين تكليف اين دست مؤسسات اقدام كند. اين عضو كميسيون اقتصادي مجلس با اشاره به تأكيد طيبنيا بر ساماندهي مؤسسات مالي و اعتباري بدون مجوزي كه اخيراً مشكلاتي را براي سپردهگذاران ايجاد كردهاند، گفت: در صورت عدمرسيدگي به اين موضوع از سوي بانك مركزي كميسيون اقتصادي مجلس ناچار است بر اساس ماده 236 آييننامه داخلي مجلس، تحقيق و تفحص از بانك مركزي را كليد بزند. نادري با يادآوري اينكه مؤسسه كاسپين از تجميع و انحلال هشت تعاوني و مؤسسه از جمله عام كشاورزان مازندران، دامداران و كشاورزان كرمانشاه، حسنات اصفهان، پيوند مشهد، الزهرا، صدر طوس، اميد جلين و فرشتگان ايجاد شده است، گفت: بعد از مدتي شايعات در خصوص اين مؤسسه تازهتأسيس داغ شد و سپردهگذاران نگران از مسدود شدن حساب بانكي خود به كاسپين براي برداشت سپردههايشان هجوم بردند. به هر حال امروز اين مشكل ايجاد شده است و بانك مركزي بايد نسبت به حل و فصل اين مشكل هرچه سريعتر اقدام كند. وي با ابراز اينكه در جلسه با رئيس كل بانك مركزي علاوه بر ارائه گزارش در خصوص اقدامات انجامشده براي رسيدگي به وضعيت كاسپين نمايندگان كميسيون نيز نظرات خود را بيان كردند، گفت: قرار است در جلسات بعدي در اين خصوص پيگيريهاي لازم ادامه يابد. نادري با اشاره به اينكه كميسيون اقتصادي پيش از اين جلسات متعددي با اعضاي هيئت مديره اين مؤسسه داشته است، تأكيد كرد: اميدواريم با همكاري بانك مركزي و مراجع قضايي هرچه سريعتر مشكلات اين مؤسسه برطرف شود.
ترفند انتخاباتي بانك مركزي براي رأي گرفتن از كاسپينيها
سپردهگذاران كاسپين از اطلاعيه شب انتخاباتي بانك مركزي هم ناراحت هستند زيرا به اين باور رسيدهاند كه عدهاي ميخواهند با بازي دادن آنها درس عبرتي درست كنند تا مردم در بانكها و مؤسساتي كه سود بالا به سپردهگذار پرداخت ميكند، سپردهگذاري نكنند. بانك مركزي دولت يازدهم در آستانه انتخابات دوازدهمين دوره رياست جمهوري اطلاعيههايي صادر كرد كه حكايت از برنامه اين بانك مركزي براي پرداخت سپردههاي خرد مردم داشت. به دنبال انتشار اطلاعيه بانك مركزي مبني بر تعيين تكليف صرفاً سپردهگذاران 10 ميليون توماني فرشتگان منحل شده سابق بزرگترين عضو مؤسسه مجاز كاسپين، بيش از هزار نفر از مردم خشمگين تهراني سراسيمه خود را به ساختمان مركزي اين مؤسسه در آرژانتين رساندند. سپردهگذاران كاسپين به نحوه ساماندهي مشابه مؤسسات غيرمجاز و نيز برخورد مبهم و ناقص بانك مركزي براي تمام مبالغ سپردهگذاران نزد آن مؤسسه مجاز و همچنين عدم شفافسازي كامل جهت بازپرداخت تمامي ارقام سپردهها از سوي بانك مركزي معترض بودند و هستند.