غرب در برابر توافقات ژنو و چگونگي رعايت تعهدات
آن به همان اندازه با سختي مواجه است كه مذاكرات ژنو 2 سنگين و مشكل بود. در واقع
پيچيدگي مذاكرات و شفاف نبودن توافقات و تعهدات كه هر طرف تا كجا بايد پيش برود و
در كجا بايد از خود صبوري نشان بدهد، به
دوره كنوني نيز سرايت كرده است. به همين دليل است كه دولت باراك اوباما از يك سو به
سنا و كنگره فشار مي آورد كه فعلا تحريم هاي جديد وضع نكنند و از سوي ديگر وزارت
خزانه داري آمريكا كه طراح اصلي تحريم هاي يكجانبه است، پنج شركت و تعدادي از اشخاص
حقيقي ايران را با تحريم مواجه و فعاليت هاي تجاري شان را محدود كرده است.
شب پنج شنبه نيويورك تايمز خبري را منتشر كرد مبني بر اينكه كاخ سفيد تعدادي شركت
فعال در زمينه تجارت با ايران و همچنين چند نفر را تحريم كرده است اما 4 ساعت بعد
خبري ديگر از سوي رويترز منتشر شد كه مي گفت: اوباما به كنگره فشار آورده تا تحريم
ها عليه ايران را به تعويق بيندازد. همزمان اعضاي فعال جمهوريخواه كنگره اعلام
كرده اند كه به خواست رئيس جمهور تحريم جديدي اعمال نخواهد شد اما تحريم ها آماده
خواهند ماند تا اگر ايران به تعهدات خود عمل نكند، بلافاصله و به راحتي آن را
اعمال كنند.
بنابراين در آمريكا مي توان دست كم سه سطح تحليل
را مورد بازبيني قرار داد. ابتدا همانگونه كه حسن روحاني در ابتداي دوره رياست
جمهوري خود گفت، ممكن است در آمريكا يك تقسيم كار بين كاخ سفيد و كنگره ايجاد شده
باشد كه همزمان سياست تمايل به مذاكره و فشار در برابر ايران را پيش مي برند...
سطح تحليل دوم آن است كه اختلاف نظر در ميان
آنها جدي است و نمي توان انتظار داشت كه در كل آمريكا همه به يك گونه فكر و عمل
كنند بنابراين در ميان دولت (حزب دموكرات) و كنگره (با اكثريت جمهوريخواهان)
اختلاف نظر در قبال ايران وجود دارد. دليل آن نيز رقابت هاي داخلي و تفاوت در
ديدگاه ها است. بنابراين كاخ سفيد در ادامه بر سر تعهدات ژنو با مشكل مواجه خواهد
شد.
اما تحليل
سوم با نگاهي به تحليل اول قابل بررسي است و آن اينكه آمريكا خواهان ادامه همان
سياست هويج و چماق در برابر ايران است اما دولت و قدرت اجرايي آمريكا نمي خواهند
آن را با جمهوريخواهان تقسيم كند و تنها به دنبال اجراي آن در كاخ سفيد است تا
موفقيت هايش را به نام خود ثبت كند. به همين دليل از يك سو به كنگره و حتي سنا
فشار مي آورد تحري هاي جديد اعمال نكنند اما از سوي ديگر 19 شركت و فرد حقيقي را
با تحريم مواجه مي كند.
جداي از اين بحث نمي توان از سفر هيات اروپايي
به ايران گذشت. بي شك اروپا به اين مسئله مي انديشد كه مي تواند به خواسته هاي خود
در قبال ايران و بر اساس تعهدات ژنو برسد. فرانسه در زمينه خودرسازي، آلمان به
عنوان يك تاجر بين المللي در بستر اقتصادي و انگليس نيز كه گام به گام در حال
بازگشتن به سفارت خود در تهران است. حال آيا مي توان گفت پس از توافق ژنو اروپا
تكليف خود را با ايران روشن تر كرده و دقيقا مي داند كه خواهان چيست، اما آمريكا
هنوز دردوره سرگرداني به سر مي برد؟ دليل آن نيز مي تواند به تفاوت جايگاه دو طرف
در عرصه بين المللي و همچنين تفاوت خواسته هايشان در قبال ايران باشد.
از اين منظر بايد بار ديگر پرسيد كه بالاخره غرب
از ژنو چه مي خواهد؟ آمريكا علاوه بر اينكه از تعامل با ايران احساس خوشحالي دارد
اما از سوي ديگر از قدرت گيري مضاعف تهران در منطقه هراسان است. واشنگتن از نگاه
هژمونيك به اين مسئله مي انديشد و شايد دنبال راه حلي است كه هم با ايران تعامل و
حتي رابطه داشته باشد و هم اينكه از قدرت گيري بيشتر آن جلوگيري كند. آمريكا براي
اين مسئله نيازمند روشي است كه خدشه اي در آن وارد نشود و چون به آن دست پيدا
نكرده از سرگرداني رنج مي برد. در حالي كه اروپا به اين دليل كه نگاه هژمونيك به
توافقات ژنو و رفتار ايران ندارد راحت تر تصميم مي گيرد مگر اينكه بار ديگر تحت
فشار آمريكا قرار بگيرد. اروپا بر خلاف آمريكا رابطه خود را با ايران در زمينه هاي
تجاري و سياسي محدود كرده است.
مسئله مهم ديگر نيمه كاره ماندن مذاكرات كارشناسي
ايران و 1+5 و بازگشتن نمايندگان به كشورهاي خود است كه نشانگر آن است پيچيدگي
اختلافات در مذاكرات ژنو2 و همچنين چگونگي پايبندي به تعهدات آن در دوره شش ماهه، به
مذاكرات كارشناسي نيز كشيده شده است و اگر اين مذاكرات با موفقيت پيش نرود، مذاكرات
شش ماه بعد را با مشكل مواجه خواهد كرد. بنابراين اولين انتظار اين است كه آمريكا
و اروپا در صورت تمايل، خواسته هاي خود را در قبال ايران يك كاسه كرده تا در ادامه
تكليف هر طرف براي انجام تعهدات مشخص باشد...
شماها تو دلتون داره قند اب ميشه كه مذاكرات شكست بخوره...
