جوان آنلاین: در سومین سالگرد جنگ اوکراین، اختلافات عمیقی میان ایالات متحده و متحدان اروپایی‌اش بر سر نحوه برخورد با این بحران به وجود آمده است. این تنش‌ها در جریان تصویب دو قطعنامه مجزا در مجمع عمومی و شورای امنیت سازمان ملل به وضوح نمایان شد و نشان داد که امریکا و اروپا صف خود را در تقابل با روسیه از یکدیگر جدا کرده‌اند، تا جایی که رهبران اروپایی برای دفاع از امنیت خود تشکیل ارتش مستقل از امریکا را روی میز قرار داده‌اند.
درحالی که امریکا و اروپا در سه سال گذشته در حمایت از اوکراین در یک جبهه واحد قرار داشتند و برای زمینگیر کردن روسیه از هیچ کمکی به کی‌یف دریغ نکردند، با ورود به چهارمین سال این بحران، شکاف بین غربی‌ها برای ادامه یا توقف جنگ بالا گرفته است. دوئل امریکا و اروپا دوشنبه شب در صحن سازمان ملل بر سر تصویب قطعنامه‌ها وارد مرحله تازه‌ای شد. در مجمع عمومی، اوکراین با حمایت کشور‌های اروپایی قطعنامه‌ای را ارائه داد که در آن به صراحت روسیه به‌عنوان متجاوز معرفی شده و خواستار خروج فوری نیروهای روسی از خاک اوکراین شده بود. این قطعنامه با وجود مخالفت واشینگتن، با ۹۳ رأی موافق، ۶۵ رأی ممتنع و هشت رأی مخالف به تصویب رسید.
نماینده ایالات متحده در سازمان ملل در مقابل به همراه مسکو به‌همراه اسرائیل و همچنین متحدان روسیه شامل بلاروس، کره شمالی و سودان به متن پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی اوکراین و کشور‌های اروپایی رأی منفی دادند. ایران، چین و عربستان به این قطعنامه رأی ممتنع دادند. نکته قابل‌توجه، رأی منفی ایالات متحده به این قطعنامه بود؛ تصمیمی که نشان‌دهنده تغییر رویکرد واشینگتن در قبال بحران اوکراین تحت ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ است.
به گزارش یورونیوز، اصلاحات انجام شده در متن قطعنامه توسط کشور‌های اروپایی شامل افزودن عباراتی با اشاره به تهاجم تمام‌عیار روسیه به اوکراین و همچنین لزوم برقراری صلحی عادلانه، پایدار و فراگیر مطابق با منشور سازمان ملل و تأکید مجدد بر حمایت سازمان ملل از حاکمیت، استقلال، وحدت و تمامیت ارضی اوکراین بود.
همزمان با تصویب قطعنامه اروپا و اوکراین، امریکا هم که از چند روز پیش قطعنامه مدنظر خود را برای پایان دادن به جنگ اوکراین به مجمع عمومی سازمان ملل ارائه داده بود نتوانست از این مسیر طَرفی بربندد و ناگزیر شد آن را به شورای امنیت ارجاع دهد.
شورای امنیت سازمان ملل دوشنبه شب قطعنامه پیشنهادی امریکا برای پایان سریع جنگ اوکراین و روسیه را تصویب کرد؛ تصویب این قطعنامه پس از ناکامی تلاش‌های امریکا در مجمع عمومی سازمان ملل برای تصویب قطعنامه مدنظر خود صورت گرفت.
در رأی‌گیری در شورای امنیت ۱۵ عضوی سازمان ملل، ۱۰ کشور به قطعنامه امریکا رأی مثبت و پنج کشور رأی ممتنع دادند، اما هیچ کشوری مخالفت نکرد. برای تصویب یک قطعنامه در شورای امنیت که دارای ۱۰عضو غیردائم و پنج عضو دائم (امریکا، روسیه، چین، انگلیس و فرانسه) است، نیاز به ۹ رأی بدون وتوی اعضای دائم است. این قطعنامه خواستار پایان سریع درگیری و برقراری صلح پایدار میان اوکراین و روسیه است.
قطعنامه امریکا درحالی تصویب شد که روسیه تلاش اروپا برای اصلاح قطعنامه امریکا درباره اوکراین را در شورای امنیت وتو کرد.
شکاف بین واشینگتن و اروپا
کشور‌های اروپایی که اکثرشان حامی اوکراین هستند، تلاش کردند متن قطعنامه پیشنهادی امریکا را به گونه‌ای بازنویسی کنند که در آن به صراحت «تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین» مورد اشاره قرار گرفته باشد، اما در این زمینه موفقیتی کسب نکردند و به همین خاطر جلسه تصویب این قطعنامه به صحنه رویارویی امریکا و اروپایی‌ها تبدیل شد.
مصونیت تمامیت ارضی اوکراین، سنگ بنای قطعنامه‌های قبلی تصویب شده توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد بود که ایالات متحده در زمان ریاست‌جمهوری جو بایدن، از قوی‌ترین حامیان آن به شمار می‌رفت. «دوروتی شی» معاون نمایندگی امریکا در سازمان ملل، پیش از رأی‌گیری در خصوص متن قطعنامه گفته بود: «افزودن عبارت تمامیت ارضی اوکراین تلاش برای آنچه ما سعی داریم با این قطعنامه آینده‌نگر به آن دست یابیم، را منحرف می‌کند.»
در ابتدای نشست شورای امنیت «نیکلاس دی ریویر» نماینده دائم فرانسه در سخنانی خواستار اتحاد شورای امنیت و حفظ آرامش شد و پیشنهاد به تعویق انداختن نشست شورای امنیت به روز سه‌شنبه را داد و گفت که بدون مشورت قبلی، متن پیش‌نویس قطعنامه منتشر شده است، اما «دوروتی شی» معاون نمایندگی امریکا در سازمان ملل درخواست‌ها برای به تعویق انداختن جلسه درباره قطعنامه خود را رد کرد و گفت: «هر روز اهمیت دارد.» او ادعا‌ها در مورد عدم مشورت را رد کرد و گفت: «وقت رأی دادن است.»
عدم استفاده از حق وتو توسط بریتانیا و فرانسه و رأی ممتنع آنها به قطعنامه امریکا، نشان‌دهنده شکاف عمیق میان رویکرد ایالات متحده و متحدان اروپایی‌اش در قبال بحران اوکراین است. این رویداد‌ها نشان‌دهنده تغییر قابل‌توجهی در سیاست خارجی ایالات متحده نسبت به روسیه و اوکراین است. رویکرد جدید واشینگتن، که بر تعامل مستقیم با مسکو و کاهش حمایت بی‌قیدوشرط از کی‌یف تأکید دارد، منجر به بروز تنش‌هایی با متحدان اروپایی شده است. این اختلافات می‌تواند بر هماهنگی و اتحاد غرب در مواجهه با بحران‌های بین‌المللی تأثیر منفی بگذارد و پیامد‌های گسترده‌تری برای امنیت و ثبات منطقه‌ای و جهانی به همراه داشته باشد.
دولت دونالد ترامپ تلاش دارد از درگیری‌های مستقیم با روسیه اجتناب کند و بر مذاکره و توافق مستقیم با مسکو تأکید دارد. به باور کاخ سفید، چنین قطعنامه‌هایی نه‌تنها کمکی به حل بحران نمی‌کنند، بلکه مواضع روسیه را تهاجمی‌تر کرده و احتمال صلح را کاهش می‌دهند. درحالی‌که کشور‌های اروپایی همچنان بر مواضع ضدروسی تأکید دارند، واشینگتن به‌دنبال مدیریت بحران از طریق مذاکره با مسکو است.
تحولات اخیر در سازمان ملل نشان‌دهنده تغییرات بنیادین در سیاست‌های جهانی نسبت به جنگ اوکراین است. ایالات متحده دیگر مانند گذشته از سیاست‌های اروپاییان علیه روسیه حمایت نمی‌کند و به‌دنبال یافتن راه‌حلی از طریق مذاکره و کاهش تنش‌ها است. در مقابل، اروپا همچنان موضع سرسختانه خود را حفظ کرده است. این شکاف در جبهه غربی می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر آینده جنگ اوکراین، جایگاه روسیه در نظام بین‌المللی و روابط امریکا و اروپا داشته باشد.
عزم اروپا برای ایستادن روی پای خود
این شکاف‌ها که روز به روز در حال تعمیق شدن است، سبب شده اروپایی‌ها به فکر تقویت بنیه‌های دفاعی خود به دور از حمایت‌های امریکا بیفتند. «خوزه مانوئل آلبارز» وزیر امور خارجه اسپانیا دیروز با تأکید بر لزوم تشکیل یک ارتش اروپایی خاطرنشان کرد: تهدید اروپایی است و بنابراین، پاسخ باید اروپایی باشد. دیپلمات ارشد اسپانیا همچنین گفت که از شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا می‌خواهد تا در مورد چگونگی افزایش ظرفیت دفاعی این قاره فکر کند. به گزارش رویترز، آلبارز گفت: «این قابلیت‌ها باید شامل توانایی نیروهای استقرار سریع باشد که حتی می‌تواند هسته یک ارتش اروپایی باشد.»
