جوان آنلاین: دهمین مجمع پارلمانی بریکس که با عنوان گروه اقتصاد‌های نوظهور شناخته می‌شود، روز پنج‌شنبه با حضور رؤسای مجالس کشور‌های عضو این پیمان از جمله محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در سن‌پترزبورگ روسیه آغاز به کار کرد و با تأکید مقامات پارلمانی بر تداوم حرکت در مسیر کاهش وابستگی به دلار همراه بود. میزبان این اجلاس روسیه بود و ویچسلاو والودین، رئیس دومای دولتی این کشور طی سخنانی در مراسم افتتاحیه گفت: دلار در حال از دست دادن جایگاه خود به عنوان ارز ذخیره جهانی است. این مقام روسی از دلار به عنوان یک سم یاد کرد و افزود: کشور‌های مستقل از جمله گروه بریکس برای تضمین امنیت مالی خود، کنار گذاشتن «دلار سمی» در مبادلات صادرات و واردات با دیگر اعضای این گروه را در دستور کار قرار داده‌اند. رئیس دومای دولتی روسیه همچنین با محکومیت تحریم‌های یکجانبه غرب علیه کشور‌های مستقل اظهار داشت: آثار تحریم‌های غرب علیه برخی کشورها همانند بومرنگ به وضع‌کنندگان تحریم‌ها برمی‌گردد. در چنین شرایطی، ایالات‌متحده‌امریکا رهبری خود بر اقتصاد جهان را از دست داده است.
«ایران» مدافع نظام چندجانبه‌گرایی
دکتر محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی هم طی سخنانی بر نقش‌آفرینی کشور‌های عضو بریکس در زنجیره ارزش جهانی تأکید کرد و گفت: دلارزدایی و استفاده از ارز‌های جایگزین سبب قطع فشار امریکا بر اقتصاد‌های نوظهور خواهد شد. حضور کشور‌های جدید و روند رو به رشد تمایل کشورها برای پیوستن به این سازمان بین‌المللی چندجانبه، بیانگر اهمیت آن در مناسبات بین‌المللی و تثبیت جایگاه آن در عرصه جهانی است. رئیس مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: نظام کنونی جهانی نتوانسته است در زمینه حل‌وفصل اختلافات منطقه‌ای و بین‌المللی، پایان دادن به جنگ‌ها، کشمکش‌ها و نابرابری‌ها اقدامات ثمربخشی داشته باشد و بر این اساس، ظرفیت‌های اقتصادی و سیاسی جمعی جدید در چارچوب سازمان‌های چندجانبه در حال شکل‌گیری است تا حکمرانی جهانی بر اساس اصل چندجانبه‌گرایی در جهان تسری پیدا کند.
وی با بیان اینکه موضع همیشگی جمهوری اسلامی، لزوم توجه به یک نظام چندجانبه‌گراست، تأکید کرد: با چنین نگرشی، دولت و مجلس شورای اسلامی ایران با عزم و اراده قوی، خواهان مشارکت و همکاری سودمند بین اعضا و تحقق عملی اهداف متعالی بریکس است.
رئیس قوه مقننه با بیان اینکه کشور‌های عضو بریکس باید به دنبال نقش‌آفرینی بیشتر و مؤثرتر در زنجیره ارزش جهانی باشند، تصریح کرد: بر این باورم که اقتصاد‌های کشور‌های عضو بریکس با ظرفیت‌های متعدد در حوزه‌های مختلف و راهبردی، مکمل، متمم و تقویت‌کننده یکدیگر هستند و این ظرفیت ارزشمندی برای توسعه متقابل همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه است.
قالیباف از جمله اقدامات مهمی را که در بریکس دنبال شده است، دلارزدایی و استفاده از ارز‌های جایگزین برای تجارت بین اعضا عنوان کرد و افزود: این رویه باعث قطع یکی از اهرم‌های اصلی فشار امریکا بر اقتصاد‌های نوظهور خواهد بود. توافق مالی اخیر میان ایران و روسیه از نمونه‌های موفق همکاری برای دلارزدایی از مناسبات دوجانبه است. گسترش همکاری در تعیین فرایند‌های انتقال پول میان کشور‌های عضو و نیز توسعه کریدور‌های تجاری برای انتقال کالا و خدمات اعضای بریکس از جمله ظرفیت‌های مهمی است که باید از سوی مجالس عضو، پیگیری و فعال شود.
۴ محور مهم همکاری اعضای بریکس
وی چهار محور اصلی ترانزیت، انرژی، تجارت و بانک را از مهم‌ترین محور‌های همکاری میان اعضای بریکس برشمرد و اظهار داشت: مجلس شورای اسلامی و دولت جدید ایران آمادگی همه‌جانبه دارند در تمامی این حوزه‌ها با شرکای خود همکاری کنند. رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه تأکید کرد: پارلمان‌های کشور‌های عضو، در موفقیت بریکس نقش حیاتی و مهمی دارند و می‌توانند برای برون‌رفت از یکجانبه‌گرایی، قوانین تسهیل‌گری برای توسعه تجارت وضع کنند و موانع قانونی گسترش همکاری‌های تجاری را برطرف سازند.
قالیباف نشست پارلمانی بریکس با تسهیل بحث، گفتگو و همکاری سیاسی و دفاع از حاکمیت قانون را زمینه‌ساز و ظرفیت‌ساز برای ارتقای روابط دولت‌های عضو عنوان کرد و گفت: همسویی مجالس عضو بریکس با دولت‌های عضو، می‌تواند ظرفیت دولت را برای اجرای سریع سیاست‌های اقتصادی و تجاری بازتر کند. وی تأکید کرد: در نشست قبلی در آفریقای‌جنوبی، جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد ایجاد گروه دوستی پارلمانی بریکس در مجالس کشور‌های عضو را برای تسهیل و تقویت روابط دوجانبه پارلمانی ارائه کرد. مجدداً در این نشست پیشنهاد می‌شود نسبت به عملیاتی‌کردن این موضوع اقدام لازم صورت گیرد.
وی ادامه داد: همچنین پیشنهاد می‌کنیم موضوع تحریم‌های اقتصادی و مقابله با اقدامات قهری یکجانبه‌گرایانه به عنوان یک تهدید بزرگ علیه امنیت، رفاه مردم و شهروندان عادی اعضای بریکس در دستورکار مجمع مجالس بریکس قرار گیرد. معتقدیم استفاده از راه‌حل حقوقی و سازوکار جمعی و در نتیجه اقدام جمعی در این زمینه می‌تواند نتایج مؤثری در پی داشته باشد.
قالیباف با بیان اینکه مجلس شورای اسلامی ایران، گسترش روابط و ارتقای تعاملات پارلمانی را جزو اصول محوری خود در نظر گرفته و آن را در راستای منافع ملی و تقویت چندجانبه‌گرایی ارزیابی می‌کند، خاطرنشان کرد: اینجانب آمادگی کامل پارلمان جمهوری اسلامی ایران را برای همکاری و تعامل فعال و هدفمند با همتایان خویش در مجالس عضو بریکس در امر تقویت رهیافت ارزشمند همگرایی اعلام می‌کنم.
پوتین: جهان با «بریکس» امن‌تر و سازنده‌تر می‌شود
رئیس‌جمهور روسیه نیز با بیان اینکه بریکس سهم بسزایی در رفع مشکلات اقتصادی و اجتماعی کشور‌های عضو دارد، گفت: با افزایش نفوذ کشور‌های بریکس، جهان امن‌تر و سازنده‌تر می‌شود. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در نشست رؤسای پارلمان‌های بریکس، ضمن خوشامدگویی به میهمانان گفت: بریکس ظرفیتی است برای توسعه اقتصادی و پیگیری منافع ملی و مردم کشورها. رئیس‌جمهور روسیه با بیان اینکه بریکس سهم بسزایی در رفع مشکلات اقتصادی و اجتماعی کشور‌های عضو دارد، بر ضرورت شکل‌گیری نظم جهانی عادلانه و چندجانبه‌گرایی تأکید کرد.
رئیس‌جمهور روسیه با بیان اینکه نمایندگان مجالس باید از منافع کشور خود دفاع کنند، بر توسعه حوزه‌های اقتصادی، زیرساختی، فناوری و انسانی تأکید کرد و افزود: با افزایش نفوذ کشور‌های بریکس، جهان امن‌تر و سازنده‌تر می‌شود.
تداوم همکاری ایران و روسیه
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی که برای حضور در اجلاس رؤسای بریکس به شهر سن‌پترزبورگ روسیه سفر کرده است، عصر پنج‌شنبه در حاشیه این اجلاس با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه دیدار و گفتگو کرد. پوتین در این دیدار گفت: آقای قالیباف عزیز، دوستان عزیز، اجازه دهید صمیمانه به شما در سن‌پترزبورگ خوشامد بگویم. ایران عضو رسمی بریکس شده است و ما از این بابت بسیار خوشحالیم. ما حامی عضویت ایران در بریکس بودیم. وی با بیان اینکه روابط ایران و روسیه در حال توسعه است، افزود: انتخابات ریاست‌جمهوری در کشور شما برگزار شد. می‌خواهم ابراز امیدواری کنم و شک ندارم روابط ایران و فدراسیون روسیه به همان اندازه که در زمان آقای رئیسی که از درگذشت او متأسف و غمگینیم، توسعه خواهد یافت. پوتین ادامه داد: مراسم تحلیف رئیس‌جمهور منتخب ایران به زودی برگزار خواهد شد و آقای والودین، همتای شما، در رأس هیئت روسی در این مراسم شرکت خواهد کرد. رئیس‌جمهور روسیه با ابراز خوشحالی از دیدار رئیس مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: بهترین آرزو‌های من را به رهبر معظم ایران و همه مردم ایران برسانید.
ایران نیم قرن است چندجانبه‌گرایی را فریاد می‌زند
همچنین در حاشیه برگزاری نشست بریکس، رؤسای مجالس دومای دولتی فدراسیون روسیه و ایران در نشست مشترک بر افزایش حجم تبادلات تجاری، رفع موانع مالی و توسعه فعالیت‌ها در حوزه ترانزیت و انرژی تأکید کردند. به‌گزارش خبرگزاری خانه ملت، ویاچسلاو والودین، رئیس دومای دولتی فدراسیون روسیه پنج‌شنبه با دکتر محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در حاشیه برگزاری نشست رؤسای مجالس بریکس دیدار و گفتگو کرد. در این دیدار دکتر قالیباف به همتای روسی خود گفت: گروه بریکس یک مجمع خوب برای همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه است و من مطمئن هستم طی یک سالی که ریاست بریکس با دولت فدراسیون روسیه است، در نشست‌های مختلفی که پیش‌بینی شده است گام‌های جدی برداشته خواهد شد. وی اضافه کرد: بریکس و چندجانبه‌گرایی‌ای که در این نشست مطرح است، موضوع بسیار مهمی است، ما در جمهوری اسلامی ایران حدود نیم قرن است این موضوع را پیگیری می‌کنیم. قالیباف با بیان اینکه امروز شاهدیم که غرب همه چیز را برای خود می‌خواهد و بزرگ‌ترین جنایت و قتل‌عام را در غزه به راه انداخته است و هیچ توجهی به ابتدایی‌ترین مسائل حقوق بشر ندارد، افزود: امروز می‌بینیم یک دولت و یک کنگره به همه دنیا زور می‌گوید، تحریم می‌کند و هر قانونی می‌خواهد تصویب می‌کند که این شرایط وظیفه ما را سنگین‌تر می‌کند. دولت‌ها، پارلمان‌ها و مردم کشورها در برابر چنین قانون‌شکنی بین‌المللی، جنایت‌ها و تصمیمات یک طرفه باید بایستند و مبارزه کنند.
توسعه روابط با روسیه سیاست قطعی ایران
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه فرصت‌هایی که در روابط دوجانبه بین ایران و روسیه وجود دارد و همچنین نهاد‌ها و سازمان‌های بین‌المللی مانند بریکس، شانگ‌های و اوراسیا بسیار تأثیرگذار و سرنوشت‌ساز است، افزود: هرچند حجم ارتباطات مالی ما افزایش پیدا کرده است، اما این مبادلات با شرایط و ظرفیت‌های موجود فاصله دارد. ما می‌توانیم کار‌های بزرگی در حوزه‌های تجارت و انرژی انجام دهیم، هرچند فاصله ما نسبت به پنج سال قبل بهتر شده است، اما باید از ظرفیت‌ها بیشتر استفاده کنیم.
قالیباف با بیان اینکه در حال حاضر شرایط برای توسعه روابط منطقه‌ای، بین‌المللی و استفاده از ظرفیت بریکس، شانگ‌های و اوراسیا فراهم است، گفت: سران جمهوری اسلامی ایران و روسیه بر این موضوع اصرار دارند و دولت‌ها، پارلمان‌ها، مردم و بخش خصوصی باید فرصت را فراهم کنند که به نظرم ما نباید این فرصت‌ها را از دست بدهیم.
وی با بیان اینکه سیاستی که رهبر معظم انقلاب درباره روابط دو کشور اعلام کردند، سیاست قطعی ما بوده و تغییرناپذیر است، افزود: دولت‌ها و پارلمان‌ها باید در بخش‌های مختلف این فرصت را فراهم کنند. رئیس مجلس شورای اسلامی در حاشیه نشست بریکس در روسیه با رؤسای هیئت‌های پارلمانی بلاروس، قزاقستان، ارمنستان و تاجیکستان دیدار و بر توسعه روابط پارلمانی با این کشورها تأکید کرد.
گروه اقتصاد‌های نوظهور سال۲۰۰۶ با مشارکت برزیل، روسیه، هند و چین تأسیس شد. آفریقای‌جنوبی در سال۲۰۱۰ به این گروه پیوست و به دنبال آن، نام گروه از بریک به بریکس تغییر یافت. در دی ماه سال۱۴۰۲ همزمان با ژانویه۲۰۲۴ و به دنبال پیگیری‌های دستگاه دیپلماسی در دولت سیزدهم، جمهوری اسلامی ایران همراه با مصر، اتیوپی، عربستان‌سعودی و امارات‌متحده‌عربی به صورت رسمی به این اتحاد پیوستند که در این میان مشارکت عربستان‌سعودی در نشست‌ها کمرنگ بوده است.
