جوان آنلاین: انتشارات کتابستان ترجمه فارسی رمان «اکسیژن برای مرده‌ها نیست» را به کوشش انسیه سادات هاشمی عرضه کرده‌است؛ رمانی که نوشته هبه ابوندا نویسنده فلسطینی است که پس از حملات رژیم صهیونیستی به غزه در جریان عملیات طوفان‌الاقصی به شهادت رسید.
انسیه سادات هاشمی در پاسخ به این سؤال که شما ترجمه رمان را قبل از شهادت آغاز کرده بودید یا بعد از شهادت ترجمه را شروع کردید، به تسنیم می‌گوید: ترجمه کتاب پس از شهادت آغاز شد، بعد از انتشار خبر شهادت، کتاب توسط رسانه‌های عربی معرفی و تحلیل شد، ما نیز بعد از آشنایی با کتاب کار ترجمه را شروع کردیم. «اکسیژن برای مرده‌ها نیست»، رمانی است که موضوع آن مستقیماً فلسطین نیست، بلکه به فضای کشور‌های عربی و فساد داخلی در آن‌ها اشاره دارد، به انقلاب‌هایی که در ایام بهار عربی ۲۰۰۱ انجام شد.
این مترجم درباره ساختار کتاب توضیح می‌دهد: در رمان هیچ فضای رئالیستی دقیق که زمان و مکان و افراد را مشخص کرده‌باشد، وجود ندارد، اتفاقاتی را که بین کشور‌های عربی در جریان است، بیان می‌کند. با وجود اینکه در زمان نگارش رمان نویسنده جوان محسوب می‌شده، اما رمان از ساختار قدرتمندی برخوردار است، مدام مخاطب را غافلگیر می‌کند، معما ایجاد می‌کند، پاسخ معما‌ها به خوبی داده‌می‌شود، نگاه خاص نویسنده و تلاش مداومی که برای از بین بردن ظلم دارد، ستودنی است. نویسنده نشان می‌دهد، انقلاب‌هایی که مردم می‌کنند، به دلیل فساد‌های زیرزمینی که وجود دارد، ثمره نمی‌دهد.
به گفته هاشمی متأسفانه قبل از اینکه رمان به چاپ دوم برسد، نویسنده به شهادت می‌رسد، اما نوشته‌های دیگر او در صفحات شبکه‌های اجتماعی، توئیتر، فیس‌بوک و... گزارش زنده‌ای از وضعیت فلسطین و غزه بود. جمله معروف او که گفت ما یا شهید می‌شویم یا شاهد آزادی خود خواهیم بود، او را مشهورتر کرد. شاید وی در رمان «اکسیژن برای مرده‌ها نیست» تنها به فلسطین اشاره نکرده‌باشد، اما او یک نویسنده انقلابی فلسطینی بود که همین نوشته‌ها، قلم و نگاهش به مسائل کشور‌های عربی منطقه را متفاوت می‌کرد.
وی درباره اینکه این رمان در سال ۲۰۱۷ رتبه دوم در «جایزه شارجه خلاقیت عرب» را از آن خود کرده‌است، و نیز بازخورد‌های جهان عرب نسبت به این رمان توضیح می‌دهد: منتقدان که اکثراً نمره بالایی به کتاب داده‌بودند، مخاطبان نیز همه اذعان می‌کردند که جذابیت کتاب آنقدر بالا بوده که یک نفس آن را خوانده‌اند، من نظر مخالف یا انتقادی نسبت به کتاب ندیدم. البته ابوندا قبل از شهادتش چندان نویسنده مشهوری نبود و برگزیده‌شدن این رمان او را به جامعه عرب معرفی کرد.
مترجم کتاب «اکسیژن برای مرده‌ها نیست» درباره اینکه حوزه مقاومت و نوشتن از حوزه مقاومت در ایران در سال‌های اخیر در میان زنان نویسنده جایگاه قابل‌توجهی پیدا کرده‌است، بانوان نویسنده در این زمینه فعال هستند و سبکی منحصر به فرد دارند، نویسندگان زن جهان عرب چه اندازه وارد حوزه مقاومت شده‌اند توضیح می‌دهد: در جهان عرب نیز نویسندگان زن فعال هستند، «احلام مستغانمی» نویسنده الجزایری به شدت نویسنده پرطرفداری است و در عین اینکه شاعر و نویسنده است، نگاه سیاسی عمیقی نیز دارد، قلمش کاملاً زنانه است، اما تحلیل‌های سیاسی به روزی دارد، با مخاطب ارتباط می‌گیرد و از قشر‌ها و طبقه‌های متفاوتی مخاطب آثار او هستند. در جهان عرب انقلابی بودن وجه مشترکی بین نویسندگان است، اینگونه نیست که بگوییم یک نویسنده را تنها در کشورش می‌شناسند، برای نمونه همین مستغانمی اهل الجزایر است، اما در شبکه‌های اجتماعی ۱۲ میلیون فالوور دارد و همه مخاطبان جهان عرب مخاطب داستان‌های او هستند. کلاً اغلب نویسندگان کشور‌های عرب آرمان مشترکی به نام مسئله فلسطین دارند.
درباره اینکه در ایران چه اندازه با آثار نویسندگان حوزه مقاومت جهان عرب آشنا هستیم و چه اندازه ترجمه این کتاب‌ها مورد توجه است، باید بگویم که دو مسئله در این حوزه وجود دارد، ما در دانشگاه‌ها علاقه به ترجمه آثار حوزه مقاومت را می‌بینیم، اما از طرف ناشر حمایتی انجام نمی‌شود، ناشران همچنان به دنبال جذب مخاطبند، تنها چند ناشر و مترجم شناخته‌شده بر جهان عرب متمرکزند، در حالی که برخی کتاب‌های نویسندگان جهان عرب مخاطبان میلیونی در جهان دارند و در ایران هم قطعاً مورد استقبال قرار می‌گیرند، بنابراین به ترجمه آثار جهان عرب کم‌لطفی می‌شود.
