جوان آنلاین: دهههای متمادی است که کتابهای مربوط به حوزه سینما از اصلیترین منابع آموزشی و پژوهشی در آکادمیها و مدارس سینمایی دنیا به شمار میروند و روی کیفیت و میزان اثربخشی آنها در این بخش تاکید زیادی میشود. بسیاری از این منابع، به عنوان رفرنسهای مرجع، حتی مورد توجه سینماگران برجسته نیز قرار میگیرند و برخی از این هنرمندان در گفتگوهای خود به بهرهگیری از این آثار اشاره داشتهاند و بر تعدادی از مهمترین این کتب یادداشتی را به عنوان مقدمه نوشتهاند.
نسبت به کشورهای دارای صنعت سینما، کتب سینمایی بسیار دیر وارد بازار نشر کشور شدند. پیش از انقلاب، تعدادی محدودی کتاب تئوریک و آموزشی درباره هنر تئاتر وجود داشت و حتی شخصیتی، چون عبدالحسین نوشین، تجربیات خود در این عرصه را در کتابی تحت عنوان «هنر تئاتر» عرضه کرده بود. پس از انقلاب اما، تعدادی از مهمترین کتب سینمایی توسط واحدهای انتشاراتی عموما دولتی وارد بازار نشر شد. به تدریج و با فعال شدن بخش سینمایی در این واحدهای انتشاراتی، دامنه این کتابها حوزههای مختلف آموزشی، پژوهشی، مبانی تئوریک و… را دربرگرفت.
با افزایش تعداد علاقهمندان به هنر سینما، برای مدتی رونقی نسبی در صنعت نشر کتابهای سینمایی پدید آمد و این آثار به لحاظ کمی رشد قابل توجهی را تجربه کردند.
در سالهای اخیر اما، بالارفتن هزینههای چاپ باعث شده تا بسیاری از شرکتهای نشر در بخش خصوصی از فعالیت پیوسته در این زمینه خودداری کنند. در بازار جهانی کتاب آثار مکتوب بسیاری وجود دارند که هنوز به فارسی ترجمه نشدهاند، در حالی که ورود آنها به بازار نشر کشور میتواند در ارتقاء و پیشرفت آموزههای سینمایی در حوزههای تولید، نقد و پژوهش اثر گذار باشد. خلا وجود منابع به روز همچنین میتواند روند توسعه و گسترش صنعت سینما را در کشور با وقفه مواجه کند و آسیبهای آن حتی حوزه ژورنالیسم سینمایی را نیز بینصیب نمیگذارد. به عنوان نمونه در زمینه نقد، تحلیل و تفسیر فیلم، این روزها با نوعی رخوت شکلی و محتوایی روبهرو هستیم و فیلمها بیش از هر چیز، برمبنای اصول فرمی و ساختاری مورد ارزیابی قرار میگیرند و تحلیل محتوا در درجه دوم اهمیت قرار گرفته است. چنین جریانی که در ارتباط با مباحث مربوط به فرمالیزم و نئوفرمالیزم شکل گرفته، تاثیر خود را بر روی فیلمسازان نسل جوان گذاشته و بر خلاف دهههای گذشته، در سالهای اخیر از تعداد فیلمهای با محتوا کاسته شده است. در صورتی که بسیاری از منابع روزآمد با طرح مسائل موضوعی و میان رشتهای تلاش میکنند علاوه بر ایجاد پیوندی بنیادین میان هنر سینما و حوزههای دیگر، در رشد کیفی آثار سینمایی نیز اثری مثبت داشته باشند و نمود این موضوع در جریان سینمای جهانی امری مشهود است.
در شرایط فعلی، وضعیت اقتصادی باعث شده تا واحدهای انتشارات در بخش خصوصی رغبت چندانی به انتشار کتب مرجع سینمایی نداشته باشند. خصوصا که بیشتر این آثار به دلیل گستردگی موضوع، در صفحات بالا آماده شده و آماده سازی آنها هزینههای بالایی را طلب میکند؛ بنابراین ضروری است تا نهادهای دولتی فعال در حوزه سینما، که برخی از آنها دارای واحد چاپ و نشر هستند، در این زمینه تلاش کرده و این منابع و آثار تراز اول را در اختیار سینماگران، پژوهشگران و علاقهمندان به این حوزه قرار دهند. با رشد مدیومهای تصوری در چند سال گذشته، مسائل بنیادین و اساسی در تفکیک میام سینما و سایر حوزههای بصری رخ داده است و در خصوص زمینههایی شکلی و محتوایی آثار سینمایی و تمایز آن از سایر رسانهها مجموعه مقالات و کتابهای مختلفی به چاپ رسیده است که ضروری است هر چه سریعتر در دسترس علاقهمندان به سینما قرار بگیرند.