جوان آنلاین: جنایات اسرائیل در غزه به قدری افکار عمومی ملت‌های جهان را درگیر خود کرده که برخلاف همیشه دیگر رسانه‌های بزرگ توان مدیریت و کنترل یا تعدیل افکار عمومی را در این رابطه ندارند و رویداد‌های هنری مختلف در جهان نیز به‌طور عادی به محلی برای ابراز احساسات ضداسرائیلی تبدیل شده است.
از آغاز کشتار غیرنظامیان در غزه به دست اسرائیل تا به حال رویداد‌های مهم و زیادی در عرصه هنر در سطح جهان برگزار نشده است، اما همین معدود رویداد‌ها هم به محلی برای اعتراضات گسترده علیه اسرائیل تبدیل شده است. انزجار از اسرائیل گرچه در یک دهه اخیر در سطح جهان رو به افزایش بوده است و نشانه‌های آن در مواضع سینماگران سرشناس هالیوودی نیز به چشم می‌خورد، اما نفرت از اسرائیل در هیچ مقطعی از زمان تا این اندازه گسترده و پرحجم نبوده و وجود شبکه‌های اجتماعی و گسترش فضای مجازی نیز به این مسئله کمک کرده است. جشنواره فیلم‌های مستند آمستردام را شاید بتوان مهم‌ترین رویدادی دانست که طی دو، سه هفته اخیر از آغاز حملات بی‌رحمانه اسرائیل به غزه در جهان برگزار شده است. رویدادی که به صحنه‌ای تمام‌عیار برای ابراز احساسات ضداسرائیلی تبدیل شده و رسانه‌های بزرگ سعی می‌کنند ابعاد آن را پنهان یا دست‌کم بازتاب‌های آن را کنترل کنند.
از رم تا آمستردام علیه اسرائیل
پیش از جشنواره فیلم‌های مستند آمستردام تنها رویداد هنری مهمی که اخیراً در سطح جهان برگزار شد، جشنواره فیلم رم بود که پس از ونیز مهم‌ترین رویداد سینمایی کشور ایتالیا محسوب می‌شود و به عنوان یک جشنواره درجه دوم اروپایی مطرح است. رسانه‌ها در جهان کوشیدند ابراز احساسات درباره فلسطین در این جشنواره را بایکوت کنند، اما شبکه‌های اجتماعی این بایکوت را شکستند و ویدئو‌های آنتونیو دی متئو، بازیگر ایتالیایی که بنری را با عنوان «قتل عام در غزه را متوقف کنید» به نمایش گذاشته بود در فضای مجازی میلیون‌ها بازدید داشت.
بیرون بردن ۱۰ مستند در اعتراض به اسرائیل
اما تازه‌ترین رویداد هنری غرب، جشنواره فیلم‌های مستند آمستردام (IDFA) است که به عنوان رویدادی در رده «الف» شناخته می‌شود. چندین کارگردان در اعتراض به اسرائیل، فیلم‌های خود را از این رویداد بین‌المللی فیلم خارج کردند. هالیوود ریپورتر در این‌باره گزارش داده که جشنواره بین‌المللی فیلم مستند آمستردام (ایدفا) به محلی برای بحث‌های داغ در مورد جنگ اسرائیل و حماس تبدیل شده و این جشنواره با اعتراض‌های ضداسرائیلی زیادی روبه‌رو شده است.
اوروا نیرابیا، مدیر هنری ایدفا در گفت‌وگویی با هالیوود ریپورتر تأیید کرد حدود ۱۰ کارگردان، فیلم‌های خود را در اعتراض به اظهارات ایدفا از فهرست جشنواره خارج کرده‌اند. مؤسسه فیلم فلسطین (PFI) اوایل هفته اعلام کرده بود از تمام فعالیت‌های سازماندهی شده در بازار فیلم ایدفا خارج می‌شود. نیرابیا گفت: ما به انتخاب و تصمیم همه فیلمسازان احترام می‌گذاریم، چه بیان عقیده‌شان روی صحنه باشد، چه به صورت آنلاین یا بیرون کشیدن فیلم‌هایشان؛ به همه اشکال اعتراض مسالمت‌آمیز از جمله انتقاد از کارمان احترام می‌گذاریم. مؤسسه فیلم فلسطین روز دوشنبه تظاهراتی خارج از مرکز اصلی ایدفا برگزار کرد تا از طریق آن صدای مردم فلسطین را برای درخواست آتش‌بس در غزه و انتقاد از ایدفا به گوش همگان برساند. در شب افتتاحیه سه تظاهرکننده بنری را با شعار «از رودخانه تا دریا، فلسطین آزاد خواهد شد» بالای سن مراسم بردند و نیرابیا در یک ویدئوی ضبط شده تظاهرات‌کنندگان را تشویق می‌کرد.
لابی صهیونیستی این شعار را یهودستیزانه و تهدیدی برای نابودی اسرائیل می‌داند و حامیان آرمان فلسطین هم آن را فراخوانی برای پایان دادن به تکه‌تکه شدن سرزمین فلسطین و اشغالگری اسرائیل قلمداد می‌کنند. هفته پیش مجلس نمایندگان امریکا رشیده طلیب، نماینده فلسطینی-امریکایی کنگره را به دلیل استفاده از این عبارت در پستی در شبکه اجتماعی ایکس به اتهام مفاهیم «یهودستیزانه» محکوم کرده بود.
فشار لابی اسرائیل به قدری بوده که نیرابیا عنوان کرده این بنر و شعار روی آن را تا پس از اعتراض ندیده و او قصد داشته در واقع بنر دیگری را که در بین حضار به دست گرفته شده و روی آن نوشته بود «سکوت خشونت است»، تحسین کند و آن را در حمایت از آزادی بیان تشویق می‌کرده است.
پس از تظاهرات ضداسرائیلی، چند تن از اعضای موسوم به جامعه فیلم اسرائیل که در واقع اعضایی از لابی اسرائیلی هستند در نامه‌ای خطاب به ایدفا خواستند جشنواره از این شعار فاصله بگیرد و ایدفا هم این کار را انجام داد و بیانیه‌ای به صورت آنلاین منتشر و در آن اعلام کرد این شعار جشنواره نیست. با این حال این جشنواره با انتشار بیانیه‌ای جداگانه خواستار آتش‌بس فوری در جنگ اسرائیل و همچنین توزیع کمک‌های بشردوستانه و «بازیابی خدمات و زیرساخت‌های اساسی» در غزه شد. فشار لابی اسرائیل به جشنواره فیلم آمستردام از آنجا ناشی می‌شود که اگر این اتفاقات با توسل به تهدید و زور در این نقطه مدیریت نشود، می‌تواند به سراسر رویداد‌های هنری و سینمایی پیش‌رو از جمله اسکار، برلین و ونیز سرایت کند. از جمله اقداماتی که اسرائیلی‌ها انجام داده‌اند، این است که سعی کرده‌اند استفاده از این شعار را جرم‌انگاری کنند تا دیگر هیچ‌کس جرئت به‌کارگیری آن را نداشته باشد.
در همین حال چندین فیلمساز و همچنین مؤسسه فیلم فلسطین از نفرت‌انگیز نامیدن شعار «از رودخانه تا دریا، فلسطین آزاد خواهد شد» در جشنواره ناراحت شدند و مؤسسه فیلم فلسطین اعلام کرد با این کار ناعادلانه صدا‌ها و روایت‌های فلسطینی جرم‌انگاری می‌شود و از کارگردان‌ها خواست در اعتراض به این مسئله فیلم‌های خود را از جشنواره خارج کنند. همین باعث شد ۱۰ مستند به سرعت از جشنواره انصراف بدهند.
شعاری که جای خود را در آمستردام باز کرد
اسرائیلی‌ها دوست ندارند شعار مذکور بیش از این گسترش پیدا کند، ولی واقعیت این است که این شعار در مرکز بحث در مورد جنگ اسرائیل و حماس در اروپا جای خود را باز کرده است. سوئلا براورمن، وزیر کشور بریتانیا که به تازگی برکنار شده، پیشنهاد کرده بود استفاده از این شعار جرم شناخته شود. برخی از سیاستمداران آلمان و اتریش هم پیشنهاد کرده‌اند تحت عنوان سخنان مشوق نفرت غیرقانونی شود. با این حال دادگاه عالی هلند استفاده از این شعار را تحت قوانین آزادی بیان این کشور تأیید کرده است.
با وجود جنجال و اختلالی که امسال ایدفا را متأثر کرده است، نیرابیا می‌گوید: برای اینکه یک جشنواره مرتبط با مسائل روز باشد و مرتبط هم بماند باید جهان، مشکلات و درگیری‌های آن را منعکس کند. این بهایی است که ما خواهیم پرداخت کنیم و حاضریم آن را بپردازیم تا نشان دهیم چه چیزی زیبا و چه چیزی زشت است. این چالش سختی است، اما چالشی است که می‌خواهیم با آن روبه‌رو شویم.
