یک مطالعه جدید نشان میدهد بیش از نیمی از دریاچهها و ذخایر آبی بزرگ جهان از اوایل سال۱۹۹۰ میلادی به این سو در حال خشک شدن هستند.
مطالعات جدید حاکی است پدیده خشک شدن دریاچههای بزرگ و منابع آبی جهان عمدتاً حاصل تغییرات اقلیمی است و این امر موجب تشدید نگرانیها نسبت به کمبود ذخایر آب مورد نیاز برای مصارف کشاورزی، تأمین انرژی برقابی و همچنین مصارف انسانی میشود.
یک گروه از کارشناسان بینالمللی در این مطالعه جدید خاطر نشان کردند که برخی از مهمترین منابع آب شیرین جهان از ذخایر آبی بین اروپا و آسیا گرفته تا دریاچه «تیتیکاکا» در امریکای جنوبی طی سه دهه گذشته سالانه حجم قابل ملاحظهای- حدود ۲۲گیگا تُن- آب از دست دادهاند. این میزان، حدود ۱۷برابر حجم دریاچه «مید» بزرگترین مخزن آبی ایالات متحده است.
مطالعه منتشرشده در مجله تخصصی «ساینس» نشان داده است استفاده ناپایدار انسان، باعث خشک شدن یا کمآبی شدید دریاچههایی مانند دریای «آرال» در آسیای مرکزی و «دریای مرده» در خاورمیانه شده و این در حالی است که دریاچههای مصر و مغولستان نیز تحت تأثیر افزایش دما قرار گرفتهاند.
از سوی دیگر سطح آب در یکچهارم از دریاچههای دنیا نیز افزایش یافته که اغلب در نتیجه ساخت سد در مناطق دورافتاده مانند فلات داخلی تبت بوده است.
به گفته کارشناسان، دریاچههای طبیعی و سدها حدود ۸۷درصد از حجم آب شیرین زمین را در خود ذخیره میکنند، هرچند تنها ۳درصد از سطح سیاره را پوشش میدهند.
«فانگفانگ یائو» آبشناس دانشگاه ویرجینیا که این مطالعه را سرپرستی کرده است، میگوید: ۵۶درصد کاهش آب دریاچههای طبیعی ناشی از گرم شدن آب و هوا و مصرف انسانی است، هر چند تغییرات اقلیمی سهم بیشتری در این رابطه داشته است.
کارشناسان مطالعات اقلیمی تصور میکنند در حالی که برخی مناطق جهان تحت شرایط تغییرات اقلیمی خشک میشوند، مناطق مرطوب نیز مرطوبتر خواهند شد، با این حال مطالعه جدید میگوید مقدار قابل توجهی از آب حتی در مناطق مرطوب نیز از دست رفته است.
برای مثال کارشناسان در اسپانیا اخیراً گزارش دادهاند پس از ماهها خشکسالی، مخازن آب در منطقه شمال شرقی کاتالونیا حدود ۲۶درصد پر شده است، با این حال در مقایسه با سال۲۰۲۲ که این رقم ۵۸درصد بوده، کاهش قابل توجهی داشته است.
در ایتالیا نیز اخیراً کاهش سطح آب در دریاچه «گاردا» به طور غیرمعمولی نسبت به مدت مشابه در سال۲۰۲۲ ثبت شده و سطح آب در مقایسه با سال قبل ۵۰درصد کاهش یافته است.
این مطالعه همچنین نشان میدهد ۵۳درصد از سطح آب دریاچهها از سال۱۹۹۰ تا ۲۰۲۰ کاهش یافته است.
این گزارش که نسخه اولیه آن در خبرگزاری رویترز منتشر شده، بر اساس دادههای تصاویر ماهوارهای جمعآوریشده در بین سالهای ۱۹۹۲ تا ۲۰۲۰ میلادی تهیه و تنظیم شده است.