جوان آنلاین: رسانهها پر از داستانهایی است که پیش بینی میکنند قیمت نفت طی یکی دو سال آینده به بیش از ۱۰۰ دلار در هر بشکه میرسد، در حالی که برخی قیمتهای پایین تری را پیش بینی میکنند. عجیب است، ولی هر دو ممکن هستند. بستگی دارد به اینکه چه اتفاقی برای تولید کنندگان اصلی نفت میافتد مخصوصاً ایران، ونزوئلا، لیبی و نیجریه. تمام این کشورها گرفتار مشکلات سیاسی هستند.
ولی این پیش بینیها نشان دهنده گرایش به نظرات سطحی در مورد بازار هستند. وقتی قیمت نفت بالاتر از بشکهای ۱۰۰ دلار شد بسیاری مقامات اجرایی گفتند که هزینه نهایی تولید، ۱۰۰ دلار بوده و قیمت نفت به این زودیها پایین نمیآید. اما با بالا رفتن قیمت نفت و عبور از ۱۰۰ دلار، پروژههای گرانقیمت رها شدند تا هزینههای کلی پایین بیاید، سرمایه گذاری کاهش یافت و در نهایت تقاضا برای نفت کاهش پیدا کرد.
امروز تولید نفت تا حدی افزایش یافته، ولی سرمایه گذاری هنوز ۱.۳ کمتر از بالاترین حد آن است و حفاریهای بین المللی هم یا کم شدهاند یا به همان اندازه قبلی باقی ماندهاند. تولید نفت جدید افزایش زیادی پیدا نکرده و اغلب در حد حفاریهای جزئی در همان میادین قبلی بوده است. رشد پایین سرمایهگذاری در بخش نفت بدین معناست که تولید این میادین نفتی خیلی سریعتر کاهش مییابند. آژانس بینالمللی انرژی کاهش تولید سریع را در میادین فعلی نفتی پیشبینی کرده و اعتقاد دارد که این سرعت از ۷ درصد در ۲۰۱۴_۲۰۱۰ به ۵.۷ درصد در سال ۲۰۱۷ رسیده است یعنی افزایش خالص تولید نفت فقط ۶۰۰ میلیون بشکه در روز بوده است.
در حالیکه همه نگران میادین نفتی پرمین و وست کانادا بودند که باعث شده مالکان این میادین از کاهش قیمت نفت به زیر ۱۰۰ دلار رنج ببرند، دیگر موضوع محدود شدن عرضه نفت در طولانیمدت مطرح نیست. ظرفیت تولید پرمین رو به افزایش است و تولیدکنندگان کانادایی با توجه به حمل و نقل ریلی به روند افزایش تولید و رسیدن به رکوردهای جدید ادامه میدهند.
به رکود بازار فعلی برمیگردیم. سقوط تولید نفت ونزوئلا، روزانه یک میلیون بشکه از نفت بازار را در سال گذشته کم کردهاست و این روند ادامه هم خواهد داشت. تحریمهای جدید آمریکا علیه ایران روزانه یک میلیون بشکه دیگر به عرضه نفت ضربه میزند هرچند بیشترِ این مقدار تا حالا توسط عربستان، روسیه و سایر کشورها جبران شدهاند. در واقع یک دولت جدید در ونزوئلا میتواند به راحتی مقادیر قابل توجهی از عرضه نفت را بازگرداند، ولی زمان آن مشخص نیست.
مثل همیشه تهدید مشکلات در عرضه نفت توسط چند کشور دیگر باقی میماند که پس از یک دوره بینظمیهای گسترده طی ۵ سال آینده حل خواهند شد. هنوز هم احتمال افزایش قیمت نفت وجود دارد، ولی در کل عرضه نفت بازار باید کافی باشد. با تغییر میزان تولید در ایران و ونزوئلا، میانگین قیمت نفت برنت باید به ۷۰ دلار در هر بشکه یا کمتر از آن برسد. افزایش احتمالی تولید عراق، روسیه و آمریکا قیمت نفت را به قیمت پایینتر از این حد هم میرساند.