
دنيا حيدري
واليبال ايران چند سالي است كه روندي رو به رشد را در پيش گرفته و موفقيتهاي چشمگيري كسب كرده به طوري كه با گذشتن از آسيا، توانسته خود را به عنوان يكي از مدعيان و تيمهاي نامي جهان معرفي كند. اتفاق بزرگي كه بدون شك نتيجه سالها تلاش و توجه به ردههاي پايه، برنامهريزيهاي مدون و حمايتهاي همهجانبه بوده؛ حمايتهايي كه باعث شكوفايي استعدادهاي ناب واليبال ايران و موفقيتهاي آن در عرصههاي جهاني شده است.
نخستين مدال جهانيتيم واليبال بزرگسالان ايران بعد از حضور ولاسكو توانست تواناييهايش را به رخ دنيا بكشد و چشم همگان را به خود خيره كند. موفقيتي كه بعد از ولاسكو اگرچه با تغييرات پرتعداد كادرفني، بالا و پايين بسياري ديد اما هرگز كمرنگ نشد و ادامه يافت تا به نخستين مدال جهاني رسيد. تيم ملي واليبال بزرگسالان ايران بعد از ليگ جهاني كه نخستين تجربه سرمربي جديد آن كولاكوويچ بود و با نتايج چندان جالبي همراه نشد، توانست در رقابتهاي قهرمانان قارهها به عنوان سوم و گردنآويز برنز دست يابد؛ مدالي جهاني كه جاي آن در بين افتخارات تيم ملي واليبال ايران خالي بود.
واليبال ايران طي سالهاي اخير با روند رو به رشدي كه در پيش گرفته بود، بارها توانست تا يكقدمي مدال جهاني نيز پيش برود اما گاه بدشانسي و گاه داوريهاي چالشبرانگيز و گاه بيدقتي مانع آن شد اما در آخرين دوره رقابتهاي قهرمانان قارهها، موفق شد براي اولين بار روي سكو رفته و به مدال برنز دست يابد؛ موفقيتي كه سرمربي تيم ملي آن را باورنكردني توصيف كرد و گفت اين ميتواند گامي محكم باشد براي رسيدن به موفقيتهاي بيشتر و بهتر. شاگردان كولاكوويچ در اين دوره از رقابتها با چهار پيروزي برابر ايتاليا، امريكا، ژاپن و فرانسه و تنها يك باخت مقابل برزيل بر سكوي سوم ايستاده و به مدال برنز دست يافتند.
تاريخسازي دانشجويان بيست و نهمين دوره رقابتهاي دانشجويان جهان در حالي اواخر مرداد به ميزباني چينتايپه برگزار شد كه تيم دانشگاه پيام نور، به عنوان نماينده ايران در اين رقابتها شركت كرد. ايران كه در هيچ يك از 26 دوره گذشته اين رقابتها موفق به كسب عنوان يا مدالي نشده بود، در اين دوره با تيمهاي آرژانتين، سوئيس، كانادا، امارات و قبرس همگروه شد. شاگردان آرمات كه مصمم به كسب نخستين مدال جهاني بودند، گام اول را با غلبه بر قبرس محكم برداشتند و سرانجام نيز براي نخستين بار به طلاي اين رقابتها دست يافته و بر سكوي نخست ايستادند و ضمن شكست نايبقهرمان سال گذشته در سه ست پياپي، مانع پنجمين قهرماني متوالي روسيه در اين بازيها شدند. اين در حالي بود كه ايران پيش از اين از مرحله يكچهارم نهايي بالاتر نرفته بود.
قهرماني نوجوانان بعد از 10 سالموفقيتهاي واليبال اما تنها به تيم بزرگسالان منتهي نميشود و ردههاي پايه را نيز دربر ميگيرد. مسئله مهمي كه نشان از توجه واليبال به پايهها دارد. پايههايي كه رشد اصولي آنها ميتواند ضامني باشد براي تقويت و موفقيت تيم ملي بزرگسالان در آيندهاي نه چندان دور. اوايل شهريور ماه امسال بود كه جهان مقابل نوجوانان واليبال ايران تعظيم كرد. پانزدهمين دوره مسابقات واليبال زير 19 سال جهان در حالي به ميزباني بحرين برگزار شد كه تيم ملي واليبال نوجوانان ايران با هشت پيروزي در هشت ديدار، توانست رقابتهاي قهرماني جهان را با ايستادن بر سكوي قهرماني به پايان برساند و براي دومين بار مدال طلا را از آن خود كند. قهرمانياي كه نخستين بار سال 2007 به دست آمده بود و حالا بعد از 10 سال توسط شاگردان محمد وكيلي تكرار شد، آنهم با برداشتن روسيه در آخرين گام.
سالي كه با ناكامي آغاز شدسال 96 اما بهرغم موفقيت تيمهاي ملي نوجوانان، بزرگسالان و دانشجويان، براي واليبال ايران با اتفاقات خوشايندي آغاز نشده بود چراكه قبل از كسب عنوانهاي درخور توجه توسط نوجوانان، دانشجويان و بزرگسالان، تيمهاي جوانان و اميد، با نتايجي نه چندان جالب، جامعه واليبال را دلسرد و نگران كرده بودند آنهم در حالي كه اميدواريهاي زيادي به آنها بود اما نه اميدها و نه جوانان نتوانسته بودند انتظارات را برآورده كنند.
هفتمي جوانان عطايياوايل تيرماه بود كه تيم ملي جوانان ايران براي حضور در مسابقات قهرماني مردان زير ۲۱ سال جهان راهي چك شد. اين يازدهمين حضور جوانان واليبال ايران در اين رقابتها بود. رقابتهايي كه با كسب عنوان پنجمي به پايان رسيد. البته در حالي كه شاگردان عطايي در اين رقابتها دو مرتبه موفق شدند چين، قهرمان آسيا را شكست دهند كه آخرين پيروزي برابر چين، ديدار پاياني جوانان واليبال ايران در رقابتهاي جهاني 2017 بود. با اين وجود اما پنجمي جهان بهترين عنواني بود كه جوانان عطايي با خود از چك به ارمغان آوردند آنهم در حالي كه بدون شكست راهي مرحله دوم شده بود. البته ناگفته نماند كه تيم ايران در اين دوره از رقابتها در گروهي سخت قرار داشت و با حريفان سرسختي چون لهستان و باكو ديدار كرد و بازيهاي خوبي هم از خود به نمايش گذاشت اما گاهي نيز بدشانسي آورد! ولي در نهايت شكست برابر لهستان مانع حضور اين تيم در نيمه نهايي شد. لهستاني كه بعد از پيروزي مقابل ايران تأكيد كرد شكست شاگردان عطايي كاري سخت و دشوار بود.
طلسم اميدها شكسته نشد!تيم اميد نيز اواخر مرداد براي حضور در مسابقات واليبال قهرماني زير 23 سال جهان راهي قاهره شد. رقابتهايي كه تجربه سه دوره حضور در آن را داشت اما در دو بازي يكچهارم نهايي با بدشانسي از راهيابي به جمع چهار تيم بازمانده بود و پنجمي جهان در سال 2013 كه به ميزباني برزيل برگزار شده بود و هفتمي جهان در سال 2015 به ميزباني امارات بهترين عنوانهايي بود كه به دست آورده بود. عنوانهاي نه چندان جالبي كه شاگردان سيچلو را مصمم به طلسمشكني در مصر كرده بود اما قاهره هم نتوانست براي اميد واليبال ايران خوشيمن باشد و اين دوره از مسابقات جهاني در حالي به پايان رسيد كه ايران به عنوان پنجمي بسنده كرد و بار ديگر نتوانست روي سكو برود. ناكامياي كه سيچلو مسئوليت آن را به گردن گرفت و گفت تجربهاي گرانبها براي شاگردانش بوده كه ميتواند گامي به سوي موفقيتهاي آينده باشد.