
وحید حاجیپور
با وجود وعدههاي مكرر و چهار ساله وزير نفت مبني بر توليد 4 ميليون بشكه نفت بعد از رفع تحريمها، ميزان توليد نفت تا به امروز به اين رقم نرسيده است تا در تازهترين برنامه، پايان سال 96 براي تحقق اين مهم در نظر گرفته شود.
به گزارش «جوان» يكي از مهمترين برنامههاي بيژن نامدار زنگنه از همان ابتداي كار رساندن ظرفيت توليد كشور به ميزان 4 ميليون بشكه بود. وي ابتدا در مجلس به اين موضوع اشاره كرد و در ماههاي بعد آن هم نيز مدام از آمادگي وزارت نفت براي رساندن ميزان توليد نفت ايران در چند ماه گفت ولي اين گفتهها شامل حال مرور زمان شد. وزارت نفت يكي از موفقيتهاي بزرگ خود طي چهار سال گذشته را بازگشت سريع به ظرفيت توليد پيش از تحريمها ميداند ولي براي كساني كه با اعداد و ارقام آشنا هستند، قبول چنين ادعايي ناشدني است زيرا با وجود ورود توليد ميادين ياران، آزادگان، لايه نفتي، يادآوران، آذر و... ميزان توليد همچنان زير 4 ميليون بشكه است و سرازيري توليد به حدي جدي شده است كه برخي كارشناسان تحقق توليد 4 ميليون بشكهاي را هم در سال جاري بعيد ميدانند. اين را هم البته وزير نفت تأييد و رسماً اعلام كرده است توليد 4 ميليون بشكه ماند براي پايان سال 96. هم اكنون ميزان توليد نفت كشور در اوج خود كمتر از 3 ميليون و 950 هزار بشكه در روز است و اين در حالي است كه از سال 92 تأكيد ميشد ميزان توليد به زودي به 4 ميليون بشكه در روز خواهد رسيد.
اين در حالي است كه طي دو سال گذشته حدود 250 هزار بشكه از ميادين غرب كارون به ميزان توليد نفت كشور اضافه شده است كه با برنامه وزارت نفت بايد ميزان فعلي توليد نفت بيش از 4/2 ميليون بشكه بود ولي به دليل عدم بازگشت توليد نفت فلات قاره و بيتوجهي محض وزارت نفت به اين شركت، توليد نفت ايران در سراشيبي قرار گرفته است. پيش از تحريمها، ميزان توليد نفت فلات قاره 800 هزار بشكه بود كه اين رقم در سالهاي مياني دولت دهم به حدود 600 هزار بشكه رسيد و امروز به 390 هزار بشكه كاهش يافته است. رها كردن شركت نفت فلات قاره و عدمتزريق اعتبارات لازم موجب شده است، ميزان توليد اين شركت در مقايسه با سال گذشته 15هزار بشكه كاهش يابد كه اين كاهش همچنان به مسير خود ادامه ميدهد.
وزارت نفت كه تأكيد بسياري بر بازگشت سريع ظرفيت توليد به ميزان پيش از تحريم دارد، به هيچ عنوان درباره وضعيت توليد از دريا صحبتي نميكند و سعي دارد با بزرگنمايي بخشهاي ديگر نفت، بر شكست خود در بازگشت به توليد 4 ميليون بشكه سرپوش بگذارد. اگر ميزان توليد ميادين تازه نفس در غرب كارون را كنار بگذاريم، ميزان توليد نفت ايران در نهايت 3/7 ميليون بشكه خواهد بود و اين بدان معناست كه وزارت نفت با وجود دوپينگ و بهرهگيري از مياديني كه در دولت قبل توليد نداشتند، هنوز هم نتوانسته است به سطح 4 ميليون بشكه در روز برگردد. با اين وجود اينگونه گفته ميشود كه وزارت نفت در توليد نفت و احياي آن بسيار موفق ظاهر شده است اما آمارهاي موجود و تحليلهاي دقيق آن، نشان ميدهد وزارت نفت شكستي بزرگ را تجربه كرده است ولي دوست ندارد كسي آن را بازگو كند، البته وزير نفت بهخوبي به عمق اين شكست بزرگ آگاه است، زيرا وي در سال 93 گفته بود با وجود تحريمها ميتواند ميزان توليد نفت را تا پايان سال 96 به 4 ميليون و 700 هزار بشكه برساند ولي اين هدف گذاري به قدري خام و ابتدايي بوده است كه حالا براي پايان سال 96 ادعاي سال 92 مطرح ميشود. هدف 4/7 ميليون بشكهاي تبديل به هدف چهار ساله و تكراري 4 ميليون بشكه شده است و از قضا ميزان فعلي توليد نفت را افتخار و دستاوردي بزرگ ميداند!
از آنجا كه بهترين شاخص براي بررسي عملكرد وزارت نفت در حوزه توليد فاصله ميان برنامه و خروجي است، بهتر است برخي از برنامههاي اعلام شده را مرور كنيم:
- زنگنه: اولين كار من برگرداندن ظرفيت توليد نفت كشور به سال 84 است. / 20 مرداد 92
- زنگنه:به محض لغو تحريمها 4 ميليون بشكه نفت توليد ميكنيم. / 13 آذر 92
- وزير نفت: در صورت برداشته شدن تحريمها عليه ايران، توليد نفت اين كشور ميتواند طي كمتر از چند ماه به 4 ميليون بشكه در روز
برسد. / 21 خرداد 93
- وزير نفت ايران با اشاره به افزايش توليد نفت خام پس از اجراي برجام ميگويد توليد نفت خام ايران از مرز 4 ميليون بشكه فراتر ميرود. / 15 خرداد 94
- جوادي، معاون وزير نفت جمهوري اسلامي ايران از افزايش توليد روزانه نفت خام كشور به 4ميليون بشكه در سال آينده و تداوم روند فزاينده صادرات نفتي خبر داد. / 20 اسفند 94
- زنگنه: توليد نفت ايران به زودي از مرز 4ميليون بشكه ميگذرد. / 13 خرداد 95
- كاردر: ظرفيت توليد روزانه نفت ايران به 4ميليون بشكه رسيد. / 13 مهر 95
- زنگنه: ظرفيت توليد نفت كشور در نيمه نخست سال 95 به طور ميانگين 3 ميليون و 800 هزار بشكه در روز بوده كه تا پايان امسال از مرز روزانه 4 ميليون بشكه عبور
ميكند. / 26 مهر 95
- مديرعامل شركت ملي نفت ايران از افزايش توليد روزانه نفت اين كشور به 4 ميليون بشكه در سال 95 خبر داد. / 16 بهمن 95
- كاردر: توليد روزانه نفت ايران تا پايان فروردين به 4 ميليون بشكه ميرسد. / 26 اسفند 95
- وزير نفت: در بودجه سال 95 صادرات 2ميليون و 250 هزار بشكه نفت خام و ميعانات درنظر گرفته شده است كه اين به معناي عبور توليد ما از 4 ميليون بشكه در سال جديد است. / 17 فروردين 95
- زنگنه: توليد نفت خام تا پايان امسال به 4ميليون بشكه در روز ميرسد. / 3 تير 96