
روزشمار بازگشايي مدارس نشان ميدهد كمتر از 10روز ديگر فرصت باقي مانده تا با رفع مشكلات و نيازهاي مدارس، همه چيز مهياي پذيرايي از دانشآموزان شود. با اينكه روز گذشته وزير آموزش و پرورش عنوان كرد «سال تحصيلي جديد را بدون هيچ مشكلي در سراسر كشور آغاز ميكنيم» اما خبرها حكايت از آن دارند كه هنوز خيلي از مدارس نياز به نوسازي دارند و مشكل نيروي انساني رفع نشده است. همچنين بخشي از دانشآموزان بدون كلاس درس ماندهاند. البته به موارد فوق بايد دانشآموزان دور از تحصيل مانده و والديني كه مانع تحصيل فرزندانشان ميشوند را نيز افزود.
اين يك آرزوست كه سالي از راه برسد كه دانشآموزان به همراه اوليا و مربيانشان بدون هيچ دغدغه و نگراني در سر كلاسهاي درس حاضر شوند؛ كلاسهايي كه امن و آرام باشد و معلمانش با شوق و ذوق به تدريس بپردازند.
دبيرستانيها كلاس ندارندسالهاست كه پروژه مهر در وزارت آموزش و پرورش دنبال ميشود كه بر اساس آن در جهت رفع مشكلات و آمادهسازي، تأمين فضا، تأمين معلم، كتابهاي درسي و ساماندهي نيروي انساني فعاليتهايي صورت ميگيرد.
«از بهمن ماه سال گذشته پروژه مهر سال 94 كليد خورده است و سال تحصيلي جديد را بدون هيچ مشكلي در سراسر كشور آغاز ميكنيم، ضمن اينكه در سال گذشته سال تحصيلي را با كمترين مشكل شروع كرديم.»
اينها صحبتهاي وزير آموزش و پرورش است كه روز گذشته در حاشيه جشنواره الگوهاي برتر تدريس درس تفكر و سبك زندگي كه در وزارت آموزش و پرورش برگزار شد، عنوان كرد.
هرچند علياصغر فاني در خصوص وجود مشكلاتي در كلانشهر تهران همزمان با بازگشايي مدارس خاطرنشان كرد كه «در سال گذشته در تهران فقط دو يا سه مورد مشكل نبود معلم داشتيم و آن هم مربوط به برخي اتفاقات بود كه اميدواريم امسال مشكل خاصي نباشد.» اما خبرها نشان ميدهند كه هنوز مشكلات زيادي وجود دارد كه آموزش و پرورش بايد نسبت به رفع آنها همت گمارد.
براي شناخت مشكلات پيش روي سال تحصيلي مدارس نياز نيست خيلي به اين در و آن بزنيم. از همين ابتدا و با تغيير ساختار نظام آموزشي كشور، گروهي از دانشآموزان دوره متوسطه بدون كلاس ميمانند، حتي آقاي وزير كه سال بدون مشكلي را وعده داده در جشنواره تجارب برتر تربيتي درباره رتبهبندي معلمان گفته: «با تغيير ساختار نظام آموزشي كشور، دوره متوسطه كه چهار پايه بود از امسال به سه پايه كاهش مييابد و يك چهارم نيروهاي دوره متوسطه كلاس درس نخواهند داشت.»
فاني درباره انتقال دبيران دوره متوسطه به دوره ابتدايي نيز گفت: «آموزش و پرورش بايد به بهترين نحو از نيروي انساني خود استفاده كند و نميتواند آنها را بدون كار رها كند، بنابراين از فرهنگيان تقاضا دارم با آموزش و پرورش همكاري كنند تا از اين مرحله عبور نماييم.»
با تغيير ساختار، علاوه بر دانشآموزان، معلمان نيز دچار مشكلاتي شدهاند كه آرامش آنها را براي تدريس برهم زده است.
وزير آموزش و پرورش در اين رابطه هم تصريح كرد: «تعدادي از معلمان كه در دوره دوم متوسطه حضور دارند، در گذشته در پايه ابتدايي تدريس ميكردند و براي معلماني كه از دوره متوسطه به ابتدايي منتقل ميشوند، دورههاي توجيهي و آموزشي برگزار ميكنيم و اين مشكلات عوارض تغيير نظام آموزشي در چهار سال گذشته است.»
فاني ادامه داد: «براي اجراي عدالت نسبي ميان معلمان، طبق ضوابط مشخص تمامي همكاران در دوره متوسطه اول و دوم امتيازبندي شدهاند و بر اساس امتيازها، محل كارشان با نظر خود افراد تعيين ميشود. اگر فردي در متوسطه اول و دوم سازماندهي نشد با توجه به امتيازات كسب شده بايد در دوره ديگر ساماندهي شود.»
جلوگيري از ادامه تحصيل جرم ميشوددر تدوين برنامه ششم توسعه وزارت آموزش و پرورش پيشنهاد داده از پايه اول ابتدايي تا پايه نهم متوسطه تحصيل اجباري شود. البته اجباري شدن تحصيل در برنامه چهارم توسعه عنوان شده است و در قانون حمايت از كودكان و نوجوانان نيز آمده است كه بر اساس آن اگر خانوادهها از فرستادن فرزندانشان به مدارس خودداري كنند، مراجع قضايي با آنان برخورد خواهند كرد.
اين موضوع نشان ميدهد كه هنوز هستند بچههايي كه به هر دليلي از تحصيل بازميمانند. در همين رابطه معاون آموزش ابتدايي وزارت آموزش و پرورش گفت: «اجباري شدن تحصيل در برنامه پنجم توسعه نيامده است و قانون نيز جريمه سنگيني براي خانوادهها در نظر نگرفته است و جريمه نقدي در حد يك ميليون تومان در نظر گرفته شده است. البته پيشنهاد اجباري شدن تحصيل و مجازات سنگين براي خانوادههايي كه از تحصيل فرزندانشان جلوگيري ميكنند داده شده است كه اميدواريم در اين برنامه گنجانده شود.»
نياز فضاهاي آموزشي تهران به تخريب و نوسازي بودجه و تأمين نيروي انساني نيز از جمله مشكلاتي است كه همواره همراه آموزش و پرورش بوده و هست؛ معضلي كه خود وزير هم به آن اعتراف كرده «تا زماني كه تحول در آموزش و پرورش به معناي واقعي و در ذيل پنج سياست آموزش و پرورش اجرايي نشود، قطعاً مشكلات آموزش و پرورش نيز حل نخواهد شد.»
فاني با اشاره به اينكه ۵۰ درصد فضاهاي آموزشي شهر تهران نياز به تخريب و نوسازي دارد، تأكيد كرده: «منابع مورد نياز براي نوسازي و تخريب فضاهاي آموزشي بيش از 3هزار ميليارد تومان است كه تعيين اين مبلغ براي آموزش و پرورش بسيار سخت است و بايد براي حل آن از منابع داخلي خود آموزش وپرورش و صرفهجوييهايي كه در راستاي اجراي سياستهاي پنجگانه به وجود ميآيد، استفاده كرد.»
اين يك حقيقت است كه آموزش و پرورش براي خوب اداره شدن نياز به آرامش دارد، به همين دليل بايد با تدبير مديران و آيندهنگري شرايطي فراهم شود تا مهر ۹۴ شاهد بازگشايي بهتر مدارس باشيم.
در نظام آموزش تهران، تركيب جمعيت دانشآموزي و تنوع مناطق آموزشي از حيث امكانات كه در بخشهاي برخوردار، نيمهبرخوردار و محروم تقسيم ميشود، شرايط مختلف آموزش وپرورش را پيش روي تصميمگيرندگان آن به تصوير ميكشد كه ميتوانند از روي اين مدل بر مشكلات مختلف آموزش و پرورش سراسر كشور فائق آيند. با اين تفاسير، افزايش ۵۰درصدي بودجه آموزش و پرورش و افزايش 1/2 درصدي اين بودجه از بودجه كل دولت و اجراي سياستهاي پنجگانه، اقدامات كوچكي هستند كه در دو سال فعاليت دولت تدبير و اميد ميتواند كمك بزرگي به اين وزارتخانه باشد.