اولين نسيم خنك پاييزي كه مي‌وزد حال و هواي باز شدن مدرسه‌ها بازار نمايشگاه‌هاي عرضه نوشت‌افزار و اقلام مورد نياز دانش‌آموزان را داغ مي‌كند. در اين ميان اگرچه در چند سال اخير طرح‌هاي ايراني اسلامي نوشت‌افزار جايگاه خود پيدا كرده اما همچنان رقابتي سخت ميان باربي و مرد عنكبوتي و ثنا و ثمين و سينا وجود دارد؛ رقابتي كه گاهي به دليل نبود برنامه‌ريزي و حمايت نا‌برابر است.
چند سالي مي‌شود كه سر و كله طرح‌هاي ايراني هم در ميان بازار داغ نوشت‌افزارهاي وارداتي با طرح‌هاي غيرايراني نظير باربي و بت و مرد عنكبوتي باز شده است. حالا مي‌توان در نمايشگاه‌هاي نوشت‌افزار كه اغلب با نزديك شدن به ايام بازگشايي مدارس بازارشان گرم مي‌شود، نوشت‌افزارهايي با طرح‌ها و نقوش ايراني هم پيدا كرد. با وجود اين عواملي موجب شده تا در نبرد ميان باربي و مرد عنكبوتي و ثنا و ثمين يا سينا باز هم اسطوره‌هاي وطني نقش بسته بر نوشت‌افزار توليد داخل نتوانند در جلب نظر بچه‌ها و حتي والدين بر چهره‌هاي آشناي غيرايراني پيروز شوند.
كالاي فرهنگي در دست فرهنگ‌سازان نوشت‌افزار يكي از مهم‌ترين كالاهاي فرهنگي است كه تصاوير نقش بسته روي آن با توجه به پيشينه ذهني كودكان از شخصيت‌هاي ارائه شده مي‌تواند اسطوره‌هايي در ذهن فرزندان ما ايجاد كند. بديهي است بچه‌ها در خيال‌شان با طرح و نقش‌هاي روي نوشت‌افزارشان زندگي مي‌كنند به همين خاطر گزينه‌هايي را انتخاب مي‌كنند كه برايشان آشنا باشد. حدود 15 ميليون دانش‌آموزش در كشور به‌طور ميانگين سالانه هر يك به ميزان 15 هزار تومان فقط مداد، مداد تراش و پاك‌كن خريداري مي‌كنند كه گردش مالي اين سه قلم 225ميليارد تومان برآورد مي‌شود. همچنين مصرف 4 ميليون دانشجو، سازمان‌ها و ساير اقشار نيز بايد افزوده شود. به گفته نايب رئيس اتحاديه نوشت‌افزار، در حال حاضر حدود 70 درصد از محصولات مربوط به نوشت‌افزار وارداتي هستند.
خردمند، رئيس اتحاديه سراجان تهران معتقد است كه در شرايط فعلي بازار «ما ناچار به واردات هستيم و بيشترين واردات هم به دليل مقرون به صرفه بودن و قيمت ارزان و تنوع محصولات از كشور چين انجام مي‌شود. » همين ارزان‌تر بودن يكي از نكات كليدي است كه مي‌تواند رقابت نوشت‌افزار ايراني را با نمونه‌هاي خارجي آن سخت و نفسگير كند.
غريبه‌هاي آشنا و آشنايان غريبه براي تهيه اين گزارش به سراغ يكي از نمايشگاه‌هايي كه در سطح شهر برگزار شده مي‌رويم. اينجا تمام نوشت‌افزارها و كيف و جا مدادي‌هاي عرضه شده از طرح‌هاي ايراني اسلامي است، به همين خاطر با عنايت به تخفيف تا 30درصدي تقريباً كسي دست خالي بيرون نمي‌آيد. اما وقتي به انتخاب بچه‌ها دقت كنيد متوجه مي‌شويد بيشتر طرح‌هاي پرطرفدار طرح‌هايي است كه براي بچه‌ها آشنا هستند؛طرح‌هايي مانند شكرستان يا كلاه‌قرمزي و پسر‌خاله كه شخصيت‌هايش از طريق تلويزيون به بچه‌ها معرفي شده‌اند و بچه‌ها آنها را مي‌شناسند و دوست‌شان دارند. در عوض طرح‌هايي مانند ثنا و ثمين يا سينا و بچه‌هاي ايران شايد در نگاه اول بچه‌ها را به خود جلب كند اما كمتر از سوي بچه‌ها انتخاب مي‌شود چراكه بچه‌ها هيچ پيش‌زمينه ذهني نسبت به اين طرح‌ها ندارند در حالي كه شخصيت‌هايي مانند باربي، مرد عنكبوتي يا سيندرلا شخصيت‌هايي هستند كه بچه‌ها از مدت‌ها قبل از طريق انيميشن، بازي رايانه‌اي و بازي با عروسك‌هاي‌شان با آنها آشنا هستند و در ذهن‌شان اسطوره‌هايي از اين شخصيت‌ها ساخته شده است. در برابر اينها ثنا و ثمين يا سينا به هيچ وجه براي بچه‌هاي ما آشنا نيستند و هيچ پيش‌زمينه ذهني از آن ندارند. با وجود اين اما نسبت فروش و تقاضا براي خريد نوشت‌افزارهايي با طرح‌هاي ايراني در نقاط مختلف شهر متفاوت است.
استقبال متفاوت در مناطق مختلف شهرعلي رضا احمدي كه پيش از اين نمايندگي عرضه نوشت‌افزار ايراني را داشته درباره استقبال از اين طرح‌ها به «جوان» مي‌گويد: ما خودمان هم فكر نمي‌كرديم استقبال خوب باشد اما چهار سال پيش كه براي اولين بار دفاتر و نوشت‌افزار ايراني را عرضه كرديم به رغم آنكه كارها ضعيف بود و كيفيت كاغذ دفترها نسبت به انواع خارجي آن پايين‌تر بود، استقبال خيلي خوبي صورت گرفت. به گفته اين فروشنده كه در ميدان انقلاب مغازه كتابفروشي دارد، سال دوم عرضه اين محصولات حتي با استقبال بهتري مواجه شد. محمد محبي، فروشنده نوشت‌افزاري است كه در خيابان طالقاني مغازه دارد. به گفته وي به دليل ضعيف بودن طرح‌ها هر كسي كارها را نمي‌پسندد. اين فروشنده درباره ميزان استقبال بچه‌ها به «جوان» مي‌گويد: ما سعي مي‌كنيم طوري ويترين را بچينيم كه بچه‌ها را جذب كند اما از هر 10 بچه دو نفرشان جذب مي‌شوند و براي خريد مراجعه مي‌كنند. محبي با تأكيد بر اينكه براي كمك به اين طرح‌ها بايد صدا و سيما پاي كار بيايد و روي آنها تبليغ شود، مي‌افزايد: نمونه‌هايي مانند شكرستان كه برنامه تلويزيوني‌اش درست شده و براي بچه‌ها آشناست اغلب با استقبال بيشتري مواجه مي‌شود. به گفته وي طرح‌هاي مربوط به شخصيت‌هاي كلاه قرمزي هم مورد استقبال بچه‌هاست.
اين فروشنده در رابطه با قيمت‌هاي اين دفترچه‌ها مي‌گويد: قيمت‌ها به نسبت كيفيت مناسب است، مثلاً دفتر 100 برگ 5 تا 6 هزار تومان و 60برگ حدود 3هزار و 500 تومان است.
با وجود اين اما وقتي به بازار مراجعه مي‌كنيد مي‌بينيد كه به جز برندهاي معروف نوشت‌افزار كه قيمت بالايي دارند، قيمت اجناس چيني وارداتي با تصاوير غيرايراني به نسبت نوشت‌افزار ايراني پايين‌تر است. شايد به همين دليل است كه در بازار آزاد به ندرت مي‌توان نوشت‌افزار ايراني را مشاهده كرد و به جرئت مي‌توان گفت بازار نوشت‌افزار هم در قبضه چيني‌هاست.
جان دادن به اسطوره‌هاي واقعي با تمام اينها حركت در زمينه برندسازي نوشت‌افزار حركت مثبتي براي حمايت از توليد ملي و از آن مهم‌تر نهادينه كردن فرهنگ و اسطوره‌هاي ايراني اسلامي در ذهن كودكاني است كه به همين زودي بايد الگوهاي زندگي‌شان را انتخاب كنند، اين الگوها مي‌تواند به جاي باربي و مرد عنكبوتي اسطوره‌هاي حقيقي مانند شهيد احمدي روشن و شهيد آويني باشد.
