دو نوع واكسن‌آنفلوآنزا توليد مي‌شود كه هر دو نوع آن در بدن توليد آنتي‌بادي كرده و پيشگيري لازم را در مقابل ويروس فراهم مي‌كند. واكسن‌آنفلوآنزا در واقع آنتي‌ژن‌هاي تهيه شده از سويه‌هاي مختلف ويروس‌هاي غيرفعال آنفلوآنزاست كه باعث توليد پادتن‌هاي خاصي در بدن مي‌شود ضمن اينكه مصونيت در برابر بيماري فقط درمقابل آن دسته از سويه‌هايي از ويروس‌ها ايجاد مي‌شود كه به لحاظ ساختاري، مشابهت نزديكي با سويه‌هاي موجود در واكسن داشته باشند. اين واكسن براي ايجاد ايمني فعال (توليد پادتن) عليه آنتي‌ژن ويروس آنفلوآنزا كه در واكسن موجود است، مصرف مي‌شود.
واكسن آنفلوآنزاي سنتي: اين واكسن‌حاوي ويروس زنده نيست و باعث بروز آنفلوآنزا نمي‌شود. اين واكسن ويروس‌غيرفعال دارد كه از طريق آمپول دريافت مي‌شود. برای تزريق آن باید از چهار نوع سرنگ كه از كشورهاي هلند، آلمان، فرانسه و همچنين سوئيس وارد مي‌شود، استفاده مي‌شود.
واكسن‌آنفلوآنزا به صورت اسپري دماغي: اين واكسن كه به شكل اسپري دماغي بوده و نامش فلوميست است، حاوي ويروس ضعيف شده‌اي است كه معمولا به جز در مواردي باعث بروز بيماري آنفلوآنزا نمي‌شود. اين واكسن تنها براي افراد غيرباردار، افراد سالم و دو تا 49 ساله كاربرد دارد. اين واكسن‌حاوي ويروس‌ضعيف شده است و براي نوزادان، زنان باردار، كهنسالان و افراد مبتلا به امراض باليني تجويز نمي‌شود. واكسن اسپري دماغي آنفلوآنزا در كودكان با عوارضي همچون آبريزش بيني، سردرد، استفراغ، درد ماهيچه و تب و در بزرگسالان آبريزش بيني، سردرد و گلودرد علائم خود را نشان مي‌دهد. البته نوع اسپري دماغي واكسن آنفلوآنزا در ايران وجود ندارد.
چه زماني بايد واكسن را تزريق‌كرد؟
به دليل اينكه فصل آنفلوآنزا از ابتداي مهر ماه شروع مي‌شود و تا پايان ارديبهشت‌ماه ادامه پيدا مي‌كند، بهترين زمان براي دريافت واكسن ماه مهر و آبان است. با اين حال مي‌توان در ماه آذر يا حتي ديرتر هم اقدام به دريافت آن كرد. اگرچه اقدام سريع‌تر مي‌تواند در پيشگيري از ابتلاي به آنفلوآنزا موثرتر عمل كند.
پس از تزريق واكسن آنفلوآنزا عوارض سرماخوردگي مثل فن‌فن‌كردن، سردرد، آبريزش بيني، درد گلو، سرفه و بدن درد، يك تا دو روز بعد تب خفيف خود را نشان‌داده و بقيه علائم تا 14 روز ممكن است بروز كند يا نكند. عمده‌ترين عارضه تزريق واكسن‌آنفلوآنزا، احساس درد در محل‌تزريق است. پس از آن تب، درد عضلاني و احساس ناخوشي به دليل مقادير كمي پروتئين تخم‌مرغ در واكسن است كه فرد تجربه مي‌كند. همچنين بروز اختلالات عصبي (مثل‌آسيب‌هاي مغزي، فلج نسبي عصب صورت و التهاب عصب بينايي) و واكنش‌هاي‌حساسيتي همچون اگزما، التهاب و كهيرنیز ممکن است بروز کند.
تزریق در كودكان و بزرگسالان متفاوت است. در بزرگسالان به شكل عضلاني است و دركودكان فقط در عضله ران بايد تزريق شود. به اين علت تاكيد مي‌شود روي چه قسمتي از بدن تزريق شود. بعضي از پزشكان واكسن آنفلوآنزا را به شكل جلدي تزريق مي‌كنند و همين مسئله باعث مي‌شود تا واكسن تاثير لازم را نداشته باشد چون سويه‌هاي مختلفي‌كه ويروس‌ها توليد مي‌كنند، درتمام افراد ممكن است مصونيت ايجاد نكند. اين تزريق را پزشك عمومي هم مي‌تواند انجام دهد و مشكل خاصي ايجاد نمي‌كند. واكسن آنفلوآنزا تحت هيچ شرايطي نبايد داخل عروق تزريق شود چراكه همانند ساير واكسن‌هاي تزريقي، مي‌تواند منجر به واكنش آنافيلاكتيك در بدن بيمار شود براي همين بايد هنگام تزريق، امكانات درماني و نظارت‌هاي لازم در دسترس باشد.
چه افرادي بايد سراغش بروند؟
-نوزاداني كه سن‌شان بيش از شش ماه است. اين نوزادان به دليل شرايط خاص پزشكي كه دارند در معرض ابتلاي به آنفلوآنزا قرار دارند.
- افرادي كه سن‌شان بالاي 50 سال است.
- كاركنان خانه سالمندان و مراكز بهداشتي و درماني‌كه با بيماران مبتلا به بيماري‌هاي مزمن همچون افراد مبتلا به ذات‌الريه، افراد بزرگسال مبتلا به بيماري‌هاي قلبي و ريوي و هر بيماري‌كه سيستم ايمني بدن را ضعيف مي‌كند، سر و كار دارند، بهتر است واكسن‌آنفلوآنزا را دريافت كنند.
- كودكاني‌كه تحت درمان طولاني‌مدت با آسپرين قرار دارند.
- زناني كه قصد دارند در فصل آنفلوآنزا باردار شوند.
- افرادي‌كه درگير نارسايي‌كليه، هموگلوبينو پاتي و ايمونوساپرشن هستند.
- افرادي‌كه در سال گذشته به علت بيماري متابوليكي مثل ديابت در بيمارستان بستري شده‌اند.
تزريق اين واكسن تا 70 درصد ورود بيماري را به بدن كاهش مي‌دهد و تا 14 روز پس از تزريق نيز مصونيت آن در فرد ايجاد مي‌شود. اثر مثبت واكسن در جلوگيري از ابتلاي فرد به آنفلوآنزا نيز براي شش ماه تا يك‌سال در بدن باقي مي‌ماند.
