این شرح حال را شاید بارها شنیده باشید و تقریبا به شکایت معمول برخی زنان تبدیل شده است. گرگرفتگی از معمول‌ترین علامت‌های شایع یائسگی در زنان به شمار می‌رود. آمارها حکایت از آن دارد که تقریبا دو سوم زنان آمریکایی در دوران یائسگی با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند. البته در عده‌ای این حالت از چند سال پیش از شروع یائسگی آغاز می‌شود و تا بعد از آن نیز ادامه می‌یابد.
در واقع، گرگرفتگی به نوعی احساس افزایش ناگهانی حرارت بدن و گاه سرخ شدن و قرمزی صورت و تعریق اطلاق می‌شود. علت اصلی گرگرفتگی‌ها دقیقا مشخص نیست ولی متخصصان بر این باورند که بروز چنین حالتی می‌تواند با تغییرات ایجاد شده در گردش خون ایجاد شود. گرگرفتگی معمولا زمانی رخ می‌دهد که عروق خونی موجود در سطح پوست برای خنک شدن متسع می‌شوند.
در چنین وضعیتی، بدن برای پایین آوردن دما، عرق می‌کند. برخی زنان نیز دچار ضربان قلب بالا یا لرز می‌شوند. گرگرفتگی همراه با تعریق غالبا شب‌ها به سراغ خانم‌ها می‌آید که به تعریق‌های شبانه شهره است و خوابیدن را برای آنها دشوار می‌کند و عمده شکایت‌ها را به دنبال دارد. از دیگر مشخصه‌های گرگرفتگی در دوران یائسگی، سرخ شدن صورت و ناحیه گردن است.
معمولا مدت زمانی که خانم‌ها دچار گرگرفتگی می‌شوند در افراد مختلف متفاوت است به‌طوری که در برخی تنها مدت کوتاهی در طول دوران یائسگی ادامه می‌یابد و عده‌ای از خانم‌ها هم بقیه عمر را با این حالت سپری می‌کنند. اما شدت گرگرفتگی‌ها به مرور زمان کم می‌َشود.
چگونه می‌توان از وقوع گرگرفتگی‌ها جلوگیری کرد؟
گرگرفتگی تقریبا بخش جدایی‌ناپذیر دوران یائسگی به شمار می‌رود بنابراین کار خاصی برای جلوگیری از بروز آن نمی‌توان انجام داد. ولی متخصصان معتقدند که با رعایت برخی نکات می‌توان تا حدودی از شدت گرگرفتگی‌ها کاست. کم کردن میزان استرس، عدم مصرف کافئین، خودداری از مصرف الکل، اجتناب از مصرف غذاهای پرادویه و به طور کلی حذف ادویه از رژیم غذایی، قرار نگرفتن در معرض دمای بالای محیط و عدم استعمال دخانیات نکات ظریفی هستند که توجه به آنها می‌تواند برای خانم‌های یائسه اهمیت داشته باشد.
از دیگر راهکارهای مفید می‌توان به نکات زیر اشاره کرد:
خانم‌های یائسه باید تلاش کنند همواره بدن خود را خنک نگه دارند. این مساله به‌ویژه شب‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است به‌طوری که اتاق خواب باید خنک باشد و روزها نیز از وسایل خنک‌کننده برای خنک نگه داشتن محیط استفاده کنند. آنها بهتر است از لباس‌های نازک‌تر و از جنس الیاف طبیعی مانند نخ استفاده کنند.
تنفس عمیق به کاهش گرگرفتگی کمک می‌کند. سعی کنید شش تا هشت بار در دقیقه به‌طور عمیق نفس بکشید و به نوعی تنفس شکمی را انجام دهید. این کار را صبح‌ها به مدت 15 دقیقه و عصرها نیز 15 دقیقه هنگام شروع گرگرفتگی انجام دهید.
ورزش روزانه را فراموش نکنید. راه رفتن، دویدن، شنا و دوچرخه‌سواری گزینه‌های مناسبی هستند که می‌تواند در کاهش شدت گرگرفتگی‌ها مفید باشد.
دارو درمانی
یکی از معمول‌ترین روش‌های درمانی برای گرگرفتگی‌های ناشی از یائسگی، استفاده از درمان‌های جایگزینی هورمونی است که غالبا به‌منظور کاهش شدت گرگرفتگی‌ها تجویز می‌شوند. این قبیل داروها در بسیاری از موارد مانع از بروز این حالات می‌شوند ولی تنها در کوتاه‌مدت و کمتر از پنج سال باید مورد استفاده قرار گیرند و بعد از قطع دارو ممکن است گرگرفتگی‌ها بار دیگر عود کنند بنابراین خانم‌های یائسه بهتر است مدام تحت نظر پزشک باشند. درمان‌های جایگزینی هورمونی علاوه‌بر این، دیگر علائم یائسگی را مانند خشکی ناحیه واژن و اختلالات خلق و خو را نیز بهبود می‌بخشند.
معمولا استفاده کوتاه‌مدت از درمان‌های جایگزین هورمونی عوارض جانبی خطرناکی به دنبال دارند که از این میان می‌توان به ایجاد لخته‌های خونی و التهاب کیسه صفرا اشاره کرد. از این رو به خاطر داشته باشید که هرگز خودسرانه اقدام به مصرف این قبیل داروها نکرده و تحت نظر پزشک باشید.
همچنین متخصصان تاکید می‌کنند که چنانچه این داروها با بدن شما سازگار نباشد، بهتر است از سایر روش‌های درمانی برای کاهش علائم استفاده کرد. برخی درمان‌های معمول که غالبا بدون تجویز پزشک نیز می‌توان از آنها به‌منظور کاهش علائم یائسگی استفاده کرد عبارتند از انواع ویتامین B، ویتامین E و ایبوپروفن. علاوه‌بر این، گروه‌های دیگر دارویی نیز باید حتما با نظر پزشک مصرف شوند.
منبع: روزنامه فرهيختگان
