امروزی ها: به‌رغم افزایش سه برابری قیمت خودرو در کشور و گلایه‌مندی مردم نسبت به این افزایش بی‌سابقه در قیمت خودروهای تولید داخلی؛ اما این بار راهکار مسئولان دولتی برای کاهش قیمت خودرو ورود 170 هزار خودروی تولید شده داخلی به معابر کلانشهرها به‌ویژه تهران است. این در حالی است که کارشناسان ترافیک بر این اعتقادند که راهکار دولت برای کاهش قیمت خودرو در کشور بازگشت دوباره به عقب و افزایش ترافیک در معابر شهری است. سیدجعفر تشکری‌هاشمی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران در این باره به‌روزنامه تهران امروز می‌گوید: «به‌رغم آنکه با افزایش قیمت خودرو در کشور نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی دستخوش بحران شد اما روانه کردن 170 هزار خودروی تولید شده توسط شرکت‌های خودروسازی نمی‌تواند راهکار مناسبی برای مدیریت بازار باشد چرا که در نظر نگرفتن ظرفیت معابر پایتخت برای ورود این حجم از خودرو، بازگشت به عقب بوده و پیامد آن افزایش دوباره ترافیک در تهران خواهد بود.»
افزایش سه برابری قیمت خودرو با شروع نوسانات ارزی و تحریم‌های بین‌المللی از جمله مشکلاتی بود که با اعتراض‌های زیادی از سوی کارشناسان، مردم و البته نمایندگان مجلس روبه‌رو شد. این در حالی بود که نمایندگان خانه ملت تصمیم به انجام طرح تحقیق و تفحص از کارخانه‌های بزرگ خودروسازی گرفتند و در این میان سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولید کنندگان تخلفات بی‌شماری را از این شرکت‌های خودروسازی درخصوص افزایش بی‌رویه قیمت خودروها گزارش کرد. با تداوم یافتن این روند محمود احمدی‌نژاد در صحبت‌های خود در رسانه ملی با انتقاد به افزایش قیمت خودروهای تولید داخلی وعده کاهش قیمت را داد. هرچند این وعده منوط به بررسی وزیر صنایع و معادن درخصوص دلایل افزایش قیمت خودرو در کشور بود، اما راهکاری که از بررسی وزیر صنایع به دست آمد روانه کردن خودروهای تولید شده در سال‌جاری به بازار فروش خودرو بود. طرحی که بدون در نظر گرفتن شرایط معابر و بزرگراه‌های کشور به‌ویژه پایتخت آخرین راهکار مسئولان دولتی در واپسین ماه‌های فعالیت دولت دهم به شمار می‌رود. معاون حمل‌و‌نقل و ترافیک شهردار تهران در این باره به‌روزنامه تهران امروز می‌گوید: «یکی از دلایل افزایش ترافیک در شهر تهران اجرای سیاست‌های ناهمگون دولت در حوزه فروش خودرو است و این بار نیز سرازیر کردن خودروهایی که در ماه‌ها و سال‌های قبل توسط شرکت‌های خودروسازی تولید شده تنها راه نجات بازار آشفته فروش خودرو به شمار می‌رود غافل از اینکه ظرفیت معابر پایتخت دیگر گنجایش ورود خودروی جدید را ندارد.»
به‌رغم آنکه براساس طرح جامع حمل و نقل عمومی 70 درصد از جابه‌جایی‌های درون شهری باید توسط حمل‌و‌نقل عمومی انجام شود و در این میان توسعه ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی با هدف کاهش خودروهای شخصی و کاهش بار ترافیکی پایتخت از اولویت‌هایی است که قانون برای مدیریت شهری و دولت قرار داده است، اما با این وجود سیاست معکوس دولت در اجرای این قانون باعث شده تا همپای توسعه حمل و نقل عمومی خودروهای شخصی نیز در این کلانشهر به‌رشد قارچ‌گونه خود ادامه دهند. شهرام جباری‌زادگان، معاون آموزش سازمان حمل‌و‌نقل و ترافیک شهرداری تهران در این باره به‌روزنامه تهران امروز می‌گوید: «به نظر می‌رسد که اوضاع نابسامان بازار خودرو که با مصوبه اخیر دولت و افزایش نامتعارف قیمت‌ها نابسامان‌تر شد، با اظهارات اخیر رئیس محترم دولت مبنی بر بازنگری در قیمت خودروها و ابلاغ وزیر صنعت درخصوص تجدید نظر در قیمت خودروها وارد مرحله جدیدی شده است.»
به‌رغم دستور وزیر صنایع و معادن به خودروسازان برای متعادل کردن قیمت خودروهای تولید داخلی و روانه کردن خودروهای تولید و انبار شده این شرکت‌ها به بازار اما همچنان خودروسازان ساز خود را می‌زنند چرا که آنها دلیل این افزایش قیمت را در سیاست‌های دولت می‌دانند. مسئله‌ای که برخی از کارشناسان حمل و نقل از آن به عنوان دست‌های پشت پرده خودروسازان یاد می‌کنند. معاون حمل‌و‌نقل و ترافیک شهردار تهران در این باره بیان می‌کند: «در تمامی موضوعات و مسائلی که به بازار خودرو مربوط می‌شود، همیشه دست‌های پنهانی وجود داشته تا از آشفتگی‌ها و نابسامانی‌هایی که در این بازار به‌وجود می‌آید حداکثر استفاده را ببرند، غافل از اینکه مسئولان دولتی در اتخاذ تصمیم‌های خود در این بازار باید ظرفیت و توان معابر و بزرگراه‌های شهری را نیز مد نظر قرار دهند.» شهرام جباری‌زادگان نیز بر این اعتقاد است که بر اساس اعلام وزارت صنعت تا پایان سال، 100 هزار دستگاه خودرو از سوی ایران خودرو و 70 هزار دستگاه خودرو از سوی سایپا به بازار عرضه می‌شوند، این در حالی است که این 170 هزار دستگاه خودرو که یک شبه تصمیم گرفته می‌شود به بازار عرضه شوند یک شبه تولید نشده‌اند.» این کارشناساس شهری با مقایسه انبار کردن محصولات کشاورزی مانند سیب‌زمینی و پیاز که در خانواده‌ها رایج بود با خودروهای ساخت داخل که توسط تولید کنندگان انبار می‌شوند،بیان می‌کند: «در گذشته که امکانات نگهداری محصولات کشاورزی مانند امروز پیشرفت نکرده بود، عرضه‌کنندگان این محصولات نسبت به انبار کردن سیب‌زمینی و پیاز اقدام می‌کردند، اما باگذشت چند دهه و پیشرفت تکنولوژی امروز شاهد این هستیم که سیب زمینی و پیاز انباری جای خود را به خودروی انباری داده است.»
رابطه معکوس ظرفیت معابر شهری با میزان ورود خودروها بحرانی نیست که تنها توسط کارشناسان داخلی نسبت به آن هشدار داده می‌شود بلکه کارشناسان و متخصصان بین‌المللی نیز درخصوص ادامه یافتن این رویه در کلانشهر تهران هشدار می‌دهند. آلن فلاش، دبیر انجمن بین‌المللی حمل و نقل عمومی (UITP) که چندی پیش برای شرکت در دوازدهمین کنفرانس بین‌المللی حمل و نقل و ترافیک به تهران سفر کرده بود،در گفت‌و‌گوی خود با روزنامه تهران‌امروز نسبت به این مسئله هشدار داد.
فلاش با اشاره به اینکه در ایران رابطه بین معابر شهری و ورود خودرو به خیابان‌ها رابطه معکوس وجود دارد، یادآور می‌شود: «برای اینکه شهروندان وسیله نقلیه شخصی را کنار بگذارند و سوار وسایل نقلیه عمومی شوند باید سیاست‌های تشویقی همچون قیمت مناسب، راحتی وسیله و سرعت سفر را در حمل و نقل عمومی در نظر گرفته و سپس تردد خودروهای شخصی را محدود کنیم و اگر از همان قدم اول بخواهیم برخورد رادیکالی داشته باشیم، با مشکل مواجه خواهیم شد.» دبیر انجمن بین‌المللی حمل و نقل عمومی (UITP) با اشاره به بازدید کوتاهی که از شهر تهران داشته،تاکید می‌کند: «توسعه حمل و نقل عمومی در تهران ایده خوبی است که از سوی شهرداری پیگیری می‌شود اما من در همین مدت کوتاهی که از تهران بازدید کردم، تعداد زیادی خودروی شخصی دیدم که هم تک شرنشین بودند و هم رانندگان آن با سرعت و بدون توجه به قوانین رانندگی می‌کردند. این مسئله نشان می‌دهد که سیاست‌های دولتی با برنامه‌های شهرداری تهران همخوانی ندارد. به‌نظر می‌رسد که همانقدر که سیستم‌های حمل و نقل عمومی در تهران گسترش پیدا می‌کند به همان میزان هم در یک برنامه‌ریزی اشتباه خودروهای شخصی وارد این شهر می‌شوند.» او ادامه می‌دهد: «در تهران از یک طرف برای توسعه حمل و نقل عمومی هزینه می‌شود و از سوی دیگر خودروهای زیادی را روانه خیابان‌ها و بزرگراهی که برای عبور وسایل نقلیه عمومی ساخته می‌شود، می‌کنید. این تصمیم‌گیری در بعد کلان باید در بین مدیران انجام شود که در آینده باید بیشتر از حمل و نقل عمومی استفاده شود یا از خودروهای شخصی. مطمئنا ظرف چند سال اخیر برنامه‌های خوبی از سوی مدیریت شهری تهران برای توسعه حمل‌و‌نقل عمومی اجرایی شده است. اما به‌نظر می‌رسد که هنوز برای دولت شماتوسعه حمل و نقل عمومی در اولویت قرار ندارد. این در حالی است که در کشورهایی مانند سئول، سنگاپور اولویت اول مسئولان دولتی توسعه حمل‌و‌نقل عمومی بوده و در این زمینه نیز به پیشرفت‌هایی رسیده‌اند. اینکه دولت با شهرداری تهران همگام نیست به این معناست که اولویت‌ها برای نهادهای تصمیم‌گیر در ایران متفاوت است و نتیجه این ناهماهنگی وجود تعداد زیادی خودرو در تهران می‌شود.»
نکته قابل تامل دیگری که درخصوص دستور رئیس‌جمهور و وزیر صنایع و معادن به خودروسازان برای متعادل‌سازی قیمت خودرو در کشور وجود دارد، کاهش تنها 4 تا 7 درصدی قیمت خودرو در مقابل افزایش صددرصدی آن است. شهرام جباری زادگان با اشاره به این مسئله یادآور می‌شود: «نکته جالب اینجاست که قیمت‌ها را به یکباره و بدون سر و صدا صد در صد افزایش می‌دهند اما هنگامی‌که بحث کاهش قیمت به میان می‌آید، قیمت‌ها را تنها چند درصد کاهش می‌دهند.» این کارشناس شهری با بیان اینکه در شهرهای پیشرفته مدیریت شهری سیاست‌هایی که باید در شهر پیاده شود را به تمام دستگاه‌های اجرایی ابلاغ می‌کند و سایر دستگاه‌ها موظف به اجرای سیاست‌های ابلاغی هستند، تاکید می‌کند: «این موضوع نیز مانند بسیاری از مصوبات دیگر در کشور ما وارونه است و این خودروسازان هستند که هر موقع اراده کنند برای شهر و شهروندان تصمیم می‌گیرند.» کارشناسان ترافیک بر این باورند که باورود یکباره 170 هزار دستگاه خودرو که خودروسازان می‌توانستند در طول سال آنها را به‌تدریج به بازار عرضه کنند به معابر شهری قطعا افزایش ترافیک در خیابان‌ها و بزرگراه‌های پایتخت ارمغان سیاست یک شبه دولت برای کاهش قیمت خودرو خواهد بود.
