جوان آنلاین: خنثی‌شدن افزایش حقوق کارگران در سال۱۴۰۴ با انتشار گزارش جدید مرکز آمار رسمی شد! در حالی که هنوز کام کارگران از افزایش دستمزد‌های ۱۴۰۴ شیرین نشده است، گزارش‌های جدید نشان می‌دهد روند نزولی نرخ تورم متوقف و تورم برای دومین ماه متوالی صعودی شده است. توهم پولی لذت کاذب ناشی از افزایش دستمزد افراد است، در حالی که قدرت خرید آنان نسبت به بالا رفتن دستمزد افزایش نیافته است. در ابتدای هر سال، دولت با رشد سطح اسمی دستمزد‌ها قدرت خرید مردم را تنها در ماه‌های ابتدایی سال جبران می‌کند، اما تورم‌های بالا باعث می‌شود ارزش این دستمزد سریعاً از بین برود.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، در فروردین ماه۱۴۰۴ شاخص قیمت مصرف‌کننده خانوار‌های کشور به عدد ۱/۳۲۸ رسیده که نسبت به ماه قبل ۹/۳درصد افزایش، نسبت به ماه مشابه سال قبل ۹/۳۸درصد افزایش و در ۱۲ ماهه منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل ۲/۳۳درصد افزایش داشته است. منظور از تورم نقطه به نقطه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل است. در فروردین ماه۱۴۰۴ تورم نقطه به نقطه خانوار‌های کشور ۹/۳۸درصد بوده است، یعنی خانوار‌های کشور به طور میانگین، ۹/۳۸درصد بیشتر از فروردین ماه۱۴۰۳ برای خرید یک «مجموعه کالا‌ها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند.
تورم نقطه به نقطه فروردین ماه۱۴۰۴ در مقایسه با ماه قبل ۸/۱واحد‌درصد افزایش داشته است.
منظور از تورم ماهانه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت نسبت به ماه قبل است. در فروردین ماه۱۴۰۴ تورم ماهانه خانوار‌های کشور برابر ۹/۳درصد بوده است. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات»، ۲/۴درصد و برای گروه عمده «کالا‌های غیرخوراکی و خدمات» ۸/۳درصد بوده است.
نگاهی بلندمدت به تغییرات قیمت‌ها
منظور از نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه قبل از آن است. در فروردین ماه۱۴۰۴ نرخ تورم سالانه برای خانوار‌های کشور به ۲/۳۳درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل ۷/۰واحد‌درصد افزایش یافته است. نرخ تورم سالانه کشور در فروردین ماه۱۴۰۴ برابر ۲/۳۳ درصد است که دامنه تغییرات آن برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از ۱/۳۲درصد برای دهک دوم تا ۵/۳۳درصد برای دهک نهم است.
بر این اساس فاصـلـه تورمـی دهک‌ها در این مـاه به ۴/۱واحد‌درصـد رسید که نسبت به ماه قبـل (۷/۱ واحـد‌درصد) ۳/۰واحد‌درصـد کاهش داشـته است. سعید فتاحی، مشاور کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران با اشاره به اثرات جبران ناپذیر شکاف تورم با دستمزد کارگران گفت: وقتی به فروشگاه مراجعه می‌کنید، قیمت جنس یا همان کالا هر روز یا هر هفته عددی می‌شود و تا زمانی که دولت این تورم افسارگسیخته را کنترل نکند، همان آش و همان کاسه است و افزایش حقوق اول سال در همان اولین ماه سال سوخت می‌شود. وی با اشاره به نقش پایین بودن دستمزد در ترک شغل و پدیده شاغلان فقیر گفت: پایین بودن دستمزد در عقبه کارگران زحمتکش وجود دارد و این قضیه همیشه لطمات جبران‌ناپذیری به کارگر وارد می‌کند.
فتاحی با اشاره به اینکه در سال‌های ادوار گذشته افزایش دستمزد کارگران به درستی و به لحاظ آمار واقعی تورم لحاظ نشده و همیشه تورم خیلی جلوتر از دستمزد بوده است به تسنیم گفت: تا زمانی که مجموع تورم سال‌های گذشته محاسبه و دستمزد به‌روز نشود، شاهد اتفاقات بسیار مهم در اشتغال کشورمان خواهیم بود که یکی از همین موارد باعث ترک شغل شده است.
این فعال کارگری ادامه داد: امسال در دولت حقوق‌ها افزایش نسبتاً خوبی داشت، ولی آیا بعد از آن تورم کنترل شد یا نه؟ اگر تورم در یک نقطه برای تمامی کالا‌ها ثابت باشد، امسال کارگران و مستمری‌بگیران لااقل می‌توانند بگویند حقوق ما افزایش یافت و لذت این افزایش را بچشند، ولی متأسفانه نظارت وجود ندارد و قیمت‌ها در حال افزایش هستند و هیچ گونه رسیدگی نمی‌شود.
وی افزود: در سال‌های گذشته لااقل گشت تعزیرات به این افزایش قیمت‌ها رسیدگی می‌کرد که باگرفتن شماره تلفن ۱۲۴ و گفتن موارد از افزایش قیمت‌ها جلوگیری می‌شد، ولی الان کارخانجات تولیدی هر روز و هر ساعت نسبت به افزایش قیمت اقدام می‌کنند که این مسئله باعث خنثی شدن افزایش حقوق و باز همان عقب‌ماندگی سال‌های گذشته اینجا پدیدار می‌شود. فتاحی ادامه داد: امیدوارم دولت بتواند با کنترل تورم شیرینی افزایش حقوق امسال را در کام کارگران نگه دارد تا بیشتر از این فشار زندگی به این قشر زحمتکش کارگر، بازنشسته و کارمند وارد نشود.
منافع دولت‌ها از ایجاد تورم
فرشاد پرویزیان، نایب‌رئیس انجمن اقتصاد ایران نیز با اشاره به مصائب تورم دو رقمی در اقتصاد ایران دولت‌ها را منتفع از تورم دانست و با ذکر مثالی در این زمینه گفت: فرض کنید دولت ۵هزارمیلیارد تومان بدهکار است، حال می‌خواهد این بدهی به پیمانکاران باشد یا حقوق عقب‌افتاده کارمندان و معلمان. با ایجاد تورم، در زمان تسویه، از آنجا که بدهی‌های دولت ریالی هستند و مقدار ریالی آن با تورم و بالا رفتن قیمت ارز تغییری نخواهد کرد، در عمل ارزش واقعی (ریالی) این بدهی کاهش می‌یابد و دولت با فروش ارز کمتری قادر به پرداخت بدهی‌هایش می‌شود.
به گفته این استاد دانشگاه دولت‌ها به جای دریافت مالیات و مشکلات ناشی از آن علاقه بیشتری به ایجاد تورم در کشور و پرداخت بدهی‌های خود از این طریق دارند. این اقتصاددان در ادامه به مهر گفت: همانطور که مالیات بخشی از درآمد افراد را مستقیماً به دولت منتقل می‌کند، تورم نیز با کاهش ارزش مبلغ پرداختی از سوی دولت به طلبکاران و بالعکس پرداخت مبالغ بیشتر از سوی مردم برای خرید یک کالا یا خدمت، شکل غیرمستقیم مالیات ستانی از سوی دولت است که در ادبیات اقتصادی آن را مالیات تورمی می‌نامند. او با اشاره به اهمیت نرخ ارز در اقتصاد ایران نوسانات ارزی را حاصل سوءمدیریت و ضعف در کنترل انتظارات تورمی دانست و افزود: دولت نباید با شرطی کردن اقتصاد انتظارات تورمی را تشدید کند. نایب‌رئیس انجمن اقتصاد ایران در ادامه تأکید کرد: یکی از مؤثرترین راهکار‌های کنترل انتظارات تورمی، بیان صریح و غیرتنش زای نظرات کارشناسی است.
تعدیل سیاست انبساطی بانک مرکزی؟
توقف روند نزولی نرخ تورم و صعود آن برای دو ماه متوالی، به خودی خود موضوعی نگران‌کننده است، اما با در نظر گرفتن آنکه بانک مرکزی، احتمالاً در سال جاری سیاست‌های انقباضی خود را تعدیل خواهد کرد، این نگرانی شدیدتر هم می‌شود.
باید دید بانک مرکزی، سیاست‌هایی برای مهار قیمت‌ها در نظر خواهد گرفت یا افزایش نرخ تورم در فروردین ماه، زمینهای برای افزایش تورم در ماه‌های آینده خواهد بود.
