جوان آنلاین: اروپاییان اعم از فرانسه، انگلیس و نیز مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که در مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا حضور ندارند، با ابزار تحریم افراد و نهاد‌های ایرانی و اظهارنظر مبنی بر اینکه مذاکرات را زیر نظر دارند، می‌کوشند همچنان خود را در مذاکرات دخیل جلوه دهند. سخنگوی وزارت خارجه، دیروز با انتقاد از این رویکرد تحریمی اروپایی‌ها تصریح کرد که اقداماتی از این دست، تفسیر انحصاری از حقوق بشر و غیرقانونی است.
وزرای خارجه اتحادیه اروپا دیروز به بهانه بازداشت شهروندان اروپایی در ایران، تحریم‌های جدید علیه هفت فرد و دو نهاد ایرانی تصویب کردند. این خبر، دو روز پس از برگزاری مذاکرات غیرمستقیم میان تهران - واشینگتن در عمان، آن‌هم بدون حضور سه کشور اروپایی منتشر شد؛ مذاکراتی بدون اروپایی‌های عضو برجام که پیش‌تر، تحلیلگران و دیپلمات‌ها گفته بودند، تصمیم واشینگتن برای عدم هماهنگی با کشور‌های اروپایی درباره مذاکراتش با ایران در روز شنبه، اهرم فشار آنها را کاهش خواهد داد. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز دوشنبه در نشست هفتگی با خبرنگاران داخلی و خارجی در پاسخ به سؤالی در خصوص تداوم رویکرد غیرسازنده اروپا در قبال ایران و امکان اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران به بهانه‌های قضایی و حقوقی گفت: «چیزی که مشخص است این است که مفهوم‌سازی‌هایی که اقدامات قضایی ایران را زیر سؤال ببرد، قابل پذیرش نیست.» وی گفت: «طرف‌های اروپایی با رویکردی که مبتنی بر تفسیر انحصاری از حقوق بشر است به خودشان اجازه می‌دهند که درباره اقدامات دیگران نظر بدهند و تحریم کنند. این تحریم‌ها غیرقانونی است و ما آن را غیرسازنده می‌دانیم.»
اروپا باید با امریکا متحد باشد
اروپایی‌ها که سابقه درخشانی در روند اجرای برجام ندارند، همچنان تلاش می‌کنند علاوه بر تحریم، درباره مذاکرات اخیر موضع‌گیری کنند. ژان- نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه از فرصت نشست روز دوشنبه وزرای خارجه اتحادیه اروپا در لوکزامبورگ برای موضع‌گیری درباره ایران استفاده کرد و ترجیح داد به پرسش خبرنگاران درباره مذاکرات روز شنبه، با طیب خاطر پاسخ دهد: «امریکا آخر هفته گذشته گفت‌و‌گو‌هایی را با ایران آغاز کرده است و ما از این رویکرد بسیار استقبال می‌کنیم، اما با دوستان و شرکای بریتانیایی و آلمانی خود مراقب خواهیم بود که مذاکرات احتمالی کاملاً منطبق با منافع امنیتی ما در قبال برنامه هسته‌ای ایران باشد؛ برنامه‌ای که برای خاک فرانسه و اروپا یک تهدید جدی به شمار می‌رود.» علاوه بر این چهره فرانسوی، همیش فالکونر، معاون وزارت خارجه بریتانیا هم دیروز در پیامی در شبکه اجتماعی «ایکس»، اگرچه از مذاکرات یاد شده حمایت و بر اهمیت این گفتوگوها در راستای دستیابی به راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای ایران تأکید کرد و نوشت: «خوشحالم که در مسقط حضور دارم تا از نخستین گام مهم میان ایالات متحده و ایران برای دستیابی به راه‌حل دیپلماتیک درباره مسئله هسته‌ای ایران استقبال کنم.» ولی تأکید کرد: «زمان همچنان محدود است. بریتانیا به همراه شرکای شرکا (تروئیکای اروپا: فرانسه، آلمان، انگلیس) آماده حمایت است.» کایا کالاس، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در اظهاراتی درباره گفت‌و‌گو‌های غیرمستقیم بین ایران و امریکا در عمان، این دور از مذاکرات را «گامی در مسیری درست» توصیف کرد و در پاسخ به سؤالی درباره احتمال ایفای نقش تروئیکای اروپایی (انگلیس، فرانسه، آلمان) در مذاکرات آتی بین ایران و امریکا ادعا کرد: «در نشست قبلی بحث گسترده‌ای درباره ایران و اقدامات احتمالی اروپا در مورد موضوع ایران داشتیم و تحریم‌های امروز یکی از این اقدامات است، زیرا ایران حامی گروگان گرفته شدن شهروندان اروپایی است.» او اظهار داشت: «درباره گفت‌و‌گو‌های هسته‌ای با ایران، در حال رایزنی با کشور‌های انگلیس، فرانسه و آلمان هستیم. درحال نزدیک شدن به مهلت مکانیزم ماشه هستیم.» کالاس افزود: «نیاز داریم درباره این موضوع با امریکا نیز صحبت کنیم. باید در این موضوع متحد باشیم. هیچ‌کس نمی‌خواهد شاهد ایرانی هسته‌ای باشد.»
چنانچه ترامپ، مذاکرات را به اروپا ببرد، در واقع ایتالیا را در مقابل بقیه اروپا قرار خواهد داد. به‌خصوص که با وجود شهر‌هایی مانند وین که در ترتیبات اروپایی نقش اساسی دارند، انتخاب کشوری مانند ایتالیا بیشتر نوعی حذف اتحادیه از مذاکرات با ایران است.
نشریه فارن پالیسی در این مورد نوشت: «زمانی که ترامپ در اوایل ماه جاری وعده اعمال تعرفه بر کالا‌های اتحادیه اروپا را داد، این اتحادیه به روشنی پاسخ داد: اتحادیه اروپا «قاطعانه» پاسخ خواهد داد.» در مقابل، جورجیا ملونی نخست‌وزیر ایتالیا موضع آشتی‌جویانه‌تری در پیش گرفت و در همان زمان گفت: «یک درگیری به نفع هیچ‌کس نیست. به همین دلیل است که با درک موضوعی که [ترامپ]مطرح کرد، معتقدم که گفت‌و‌گو و مثلاً، یک راه‌حل متعادل و متناسب، راه مقابله با آن است.» در چند ماه گذشته، ملونی با دقت خود را به عنوان نزدیک‌ترین رهبر اصلی اروپا به ترامپ معرفی کرده است و اعتبار خود را به عنوان یک «پل بالقوه» بین دولت جدید ایالات متحده و اروپا تقویت کرده است. شاهد این ادعا این است که او تنها رئیس دولت اتحادیه اروپا بود که به مراسم تحلیف ترامپ در ژانویه دعوت شد. اسماعیل بقایی دیروز درباره مکان دور بعدی مذاکرات ایران و امریکا گفت: «همان‌طور که وزیر خارجه مطرح کردند احتمالاً دور بعدی مذاکرات جایی غیر از عمان خواهد بود. به نظرم این موضوع مهمی نیست، مهم این است که مذاکرات ما در همان چارچوب قبلی یعنی به صورت غیرمستقیم با میانجیگری عمان ادامه پیدا می‌کند.» بقایی تأکید کرد: «ما با طرف عمانی در ارتباط هستیم و بعد از دریافت نظرات طرف عمانی در این ارتباط تصمیم‌گیری و آن را اعلام می‌کنیم.»
ساعاتی بعد از موضع بقایی، ایتالیا اعلام کرد که با میزبانی مذاکرات موافقت کرده است.
ادامه تعامل و رایزنی‌های ایران در چارچوب برجام
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران، همچنین دیروز به پرسشی درباره تعامل ایران با چین و روسیه و کشور‌های اروپایی در موضوع هسته‌ای با توجه انجام مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و امریکا هم این‌طور پاسخ داد: «برجام از لحاظ حقوقی به عنوان سندی که متصل به یک قطعنامه شورای امنیت است یک توافق زنده است. ما در چارچوب برجام و قطعنامه ٢٢٣١ به تعامل و رایزنی با همه اعضای برجام ادامه خواهیم داد و معتقدیم این تعاملات سودمند خواهد بود.» این دیپلمات ارشد ادامه داد: «بر اساس برنامه‌ریزی که از قبل انجام شده، در اواخر این هفته وزیر خارجه به روسیه سفر می‌کند و از این فرصت برای گفت‌و‌گو درباره آخرین تحولات مرتبط با گفت‌و‌گو‌های مسقط و دیگر تحولات استفاده خواهد شد. همان طور که اشاره کردم ما این تعاملات را مفید می‌دانیم، چرا که زمینه‌ساز تسهیل سایر روند‌های دیپلماتیک نیز خواهد بود.» وی افزود: «همچنین تعاملات ما با کشور‌های اروپایی نیز برقرار است. برای نمونه، سفر آقای روانچی به وین در هفته گذشته در قالب روابط دوجانبه میان ایران و اتریش انجام شد و فرصتی را فراهم آورد تا گفت‌و‌گو‌هایی نیز با مقامات جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا انجام شود.»
تداوم مذاکرات غیرمستقیم با میانجیگری عمان
«استیو ویتکاف» نماینده ویژه رئیس‌جمهور امریکا در امور غرب آسیا که در مذاکرات عمان حاضر بود، در دیداری با «ران درمر»، وزیر امور استراتژیک رژیم صهیونیستی، نتایج دور نخست گفتوگوها با مقام‌های ایرانی را به اطلاع آنها رساند. این اطلاع‌رسانی در شرایطی صورت گرفته که رژیم صهیونیستی به دنبال فضاسازی علیه جمهوری اسلامی ایران است و طبق گزارش آکسیوس، تل‌آویو از کاخ سفید خواسته است در صورت شکست دیپلماتیک، گزینه نظامی علیه ایران را در نظر بگیرد. آکسیوس در روز‌های گذشته به یکی از منابع خبرسازی تبدیل شده است. این پایگاه همچنین به نقل از دو منبع آگاه گزارش داد که دور دوم مذاکرات هسته‌ای میان ایالات متحده و ایران، شنبه آینده در رم، برگزار خواهد شد. کاسپر ولدکمپ، وزیر امور خارجه هلند هم دیروز ادعا کرد که دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا در ۱۹ آوریل در رم برگزار خواهد شد. ماینل رایزینگر، وزیر امور خارجه اتریش پس از ورود به نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا در لوکزامبورگ گفت: «من از تلاش‌های دیپلماتیک مجدد برای دستیابی به توافق بسیار استقبال می‌کنم. فکر می‌کنم این بسیار مهم است و ما نیز از آن حمایت خواهیم کرد و این دیدگاه غالب در اتحادیه اروپاست.»
