جوان آنلاین: در شرایطی که کشور هنوز وارد فصل گرما نشده و ماه‌های اصلی مصرف بالای انرژی در پیش است، رکوردشکنی مصرف برق در فروردین‌ماه زنگ خطری جدی برای تابستان ۱۴۰۴ به صدا درآورده است.
طبق اعلام رسمی شرکت مدیریت شبکه برق‌ایران، میزان مصرف برق در شامگاه چهارشنبه ۲۰ فروردین، از مرز ۵۰هزارمگاوات عبور کرد و به رقم کم سابقه ۵۰هزارو۱۹۶مگاوات رسید؛ عددی که معمولاً در اوج گرمای خرداد یا تیرماه به ثبت می‌رسید. این رشد نگران‌کننده در شرایطی اتفاق افتاده است که هنوز وسایل سرمایشی به‌طور کامل وارد مدار مصرف نشده‌اند و تقاضا برای خنک‌کننده‌ها در سطح پایینی قرار دارد.
مقایسه میزان مصرف برق در بازه زمانی مشابه سال گذشته نیز این افزایش بی‌سابقه را تأیید می‌کند. طبق آمار، در همین بازه در سال گذشته، مصرف برق کشور ۴۵هزارو۳۸۷مگاوات بوده که امسال با افزایشی معادل ۴هزارمگاوات (حدود ۸ /۶ درصد) به بیش از ۴۹هزارمگاوات در پیک ظهر رسیده است.
این افزایش بی‌رویه مصرف برق می‌تواند تابستانی پرچالش را برای صنعت برق کشور رقم بزند. با توجه به اینکه هر ساله در ماه‌های گرم، شبکه برق تحت فشار مضاعفی قرار می‌گیرد، آغاز زودهنگام مصرف بالا می‌تواند به تکرار تجربه خاموشی‌های گسترده در مناطق مختلف کشور منجر شود؛ موضوعی که در سال‌های گذشته نیز سابقه داشته و تبعات اقتصادی و اجتماعی فراوانی را به دنبال داشته است. افزایش زودرس مصرف برق نه‌تنها بار بیشتری بر دوش نیروگاه‌ها و زیرساخت‌های تولید و توزیع قرار می‌دهد، بلکه برنامه‌های تعمیر و نگهداری دور‌ه‌ای را نیز با اختالا مواجه می‌کند.
بسیاری از نیروگاه‌ها در بازه زمانی فروردین تا اردیبهشت برای آمادگی تابستان، وارد فاز تعمیرات اساسی می‌شوند، اما رشد زودهنگام مصرف، باعث فشار بیشتر بر این واحد‌ها می‌شود و ریسک بروز اختالا در تأمین برق را افزایش می‌دهد. کارشناسان انرژی معتقدند تداوم این روند می‌تواند به تصمیمات فوری در سطح کلان منجر شود، از جمله مدیریت بار شبکه، افزایش نرخ مصرف در اوج بار و حتی اعمال محدودیت‌های مقطعی برای مصرف برخی صنایع بزرگ. همچنین نیاز به اصلاح الگوی مصرف در بخش خانگی، تجاری و صنعتی بیش از گذشته احساس می‌شود.
یکی از راهکار‌هایی که سال‌ها مطرح بوده، تغییر ساعات کاری برای کاهش مصرف برق در ساعات اوج مصرف است. بر اساس بررسی‌ها، جابه‌جایی زمان فعالیت ادارات و سازمان‌ها می‌تواند معادل تولید یک نیروگاه اتمی در مصرف برق صرفه‌جویی ایجاد کند، اما اجرای موفق چنین طرح‌هایی نیازمند هماهنگی دقیق میان نهاد‌های مختلف و همراهی مردم است.
با توجه به روند فعلی، ضروری است علاوه بر آماده‌سازی فنی نیروگاه‌ها و شبکه انتقال، کمپین‌های اطلاع‌رسانی گسترده نیز برای آگاهی‌بخشی به مردم و ترغیب به مصرف بهینه برق اجرا شود که در غیر این صورت احتمال بروز خاموشی‌های زودهنگام و بحران‌های مرتبط با آن به شدت افزایش می‌یابد. رکوردشکنی مصرف برق در فروردین‌ماه نه‌تنها هشداری جدی برای ماه‌های آینده است، بلکه نشان‌دهنده شکاف عمیق در الگوی مصرف و برنامه‌ریزی تقاضای انرژی در کشور است.
اگر اقدامات پیشگیرانه و اصلاحی از هم‌اکنون در دستور کار قرار نگیرد تابستان۱۴۰۴ می‌تواند با بحران‌های انرژی گسترده‌تری همراه شود. بحرانی که تبعات آن تنها به قطعی برق محدود نخواهد بود.
