تبلیغات :::..::...
هر طرح فرش ماشینی ایرانی، برگرفته از قصه‌ها و روایت‌های دیرینی است که از اعماق تاریخ و طبیعت سرچشمه می‌گیرد. طرح‌هایی که زمانی بر تار و پود قالی‌های دستبافت نقش می‌بستند، امروزه در قالب فرش‌های ماشینی به خانه‌های ما راه یافته‌اند. این طرح‌ها، حکایت از شکارهای نفس‌گیر، مناظر بدیع طبیعت و یا روایاتی از زندگی روزمره مردمان گذشته‌اند. با شناخت نمادها و مفاهیم نهفته در طرح‌های فرش ماشینی، می‌توانیم انتخابی آگاهانه‌تر داشته باشیم و فرش ماشینی را برگزینیم که با سلیقه و دکوراسیون منزل ما هماهنگی بیشتری داشته باشد.
بازرگانی فرش جعفری با ارائه طیف گسترده‌ای از طرح‌های فرش ایرانی مدرن و باکیفیت، از جمله انواع فرش طرح افشان به عنوان یکی از پیشگامان صنعت فرش ماشینی در کشور شناخته می‌شود. این مجموعه با بهره‌گیری از جدیدترین تکنولوژی‌ها و طراحی‌های روز دنیا، طرح‌های فرش طرح افشان را با رنگ‌های متنوع و جذاب تولید می‌کند تا سلیقه‌های مختلف را پوشش دهد. با اطمینان از اصالت کالا و بهره‌مندی از خدمات پس از فروش حرفه‌ای، این مرکز معتبر، انتخابی ایده‌آل برای آن دسته از افرادی است که به دنبال طرح‌های فرش ایرانی لوکس و با دوام برای دکوراسیون منزل خود هستند. با انتخاب طرح‌های فرش ایرانی متنوع این مجموعه، به راحتی می‌توانید به منزل خود جلوه‌ای خاص و بی‌نظیر ببخشید.
معرفی 16 مورد از انواع طرح فرش ایرانی
در بخش حاضر، با هدف آشنایی شما با زیبایی‌های هنر فرش ایران، 18 نمونه از مشهورترین طرح‌ها و نقش‌های فرش ایرانی را به همراه تصاویری جذاب گردآوری نموده‌ایم. دعوت می‌کنیم تا پایان این بخش، همراه ما باشید و از تماشای این شاهکارهای هنری لذت ببرید.
1- طرح فرش ایرانی: آثار باستانی و ابنیه اسلامی
طرح‌های فرش ایرانی تجلی شکوه و جلال بناهای تاریخی این سرزمین هستند. هنرمندان فرش‌باف، با الهام از زیبایی‌های معماری چون کاشی‌کاری‌های نفیس، الگوهای هندسی دقیق و تزئینات چشمگیر مساجدی نظیر مسجد شیخ لطف‌الله و تخت جمشید، طرح‌های بی‌همتایی خلق کرده‌اند. این آثار در گذر زمان با تغییرات همراه شده و شاخه‌های متنوعی از هنر فرش را شکل داده‌اند. شاهکارهایی همچون مقبره شیخ صفی و طاق بستان نیز به عنوان منابع الهام، نقشی پررنگ در اعتلای این هنر اصیل ایفا کرده‌اند.
2- طرح فرش ایرانی: شاه عباسی
طرح‌های شاه عباسی، با گل‌های خاص و برجسته خود، از زیباترین و ارزشمندترین نقوش فرش ایرانی محسوب می‌شوند. این گل‌ها در کنار الگوهای تزیینی چون ختایی و اسلیمی، تنوع بی‌نظیری به طرح‌های ایرانی بخشیده‌اند. نقوشی چون لچک ترنج، افشان، درختی و شیخ صفی، همگی گواهی بر این تنوع و زیبایی هستند. گل شاه عباسی، با حضوری پررنگ، هویت بصری ویژه‌ای به فرش‌های ایرانی می‌بخشد و آن‌ها را متمایز می‌سازد.
3- طرح فرش ایرانی: اسلیمی
طرح اسلیمی، یکی از شناخته‌شده‌ترین و پرکاربردترین نقوش در فرش ایرانی است که از شاخه‌های منحنی و برگ‌های متصل تشکیل شده است. این نقوش که تجریدی از شکل درختان هستند، به صورت الگوهای تکرار شونده در بسیاری از فرش‌ها دیده می‌شوند. گاهی نیز اسلیمی به عنوان نقش غالب در فرش به کار می‌رود. مشهورترین نوع آن، اسلیمی دهان اژدر است که در انتهای هر شاخه، دو بخش متقارن شبیه به فکین اژدها دیده می‌شود. شاخه‌ها اغلب با جوانه‌هایی تزئین می‌شوند که به زیبایی طرح می‌افزایند.
4- طرح فرش ایرانی: فرش طرح افشان
فرش طرح افشان، به عنوان یکی از اصیل‌ترین طرح‌های فرش ایرانی، با شکلی آزاد و بدیع طراحی می‌شوند. در این طرح‌ها، برخلاف بسیاری از طرح‌های دیگر، هیچ‌گونه تقارن و قرینه‌سازی دیده نمی‌شود. تنوع در طرح‌های افشان بسیار بالاست و از جمله آن‌ها می‌توان به افشان گلدار، افشان حیوان‌دار، افشان ترنجی و افشان ختایی اشاره کرد. این ویژگی‌ها باعث شده است تا طرح‌های افشان، هویت و اصالت خاصی به فرش‌های ایرانی ببخشند و آن‌ها را از سایر فرش‌ها متمایز کنند.
5- طرح فرش ایرانی: بته‌ای (بته جقه)
بسیاری از طرح‌های فرش ایرانی از طبیعت الهام گرفته‌اند. طرح بته‌ای، که تجریدی از درخت سرو است، یکی از رایج‌ترین نقوش فرش ایرانی است. بته‌ها در اندازه‌ها و اشکال مختلفی به کار می‌روند و معروف‌ترین آن‌ها بته جقه است. تنوع بته‌ها نشانگر خلاقیت هنرمندان ایرانی در طراحی فرش‌هاست.
6- طرح فرش ایرانی: اقتباسی
بسیاری از طرح‌های این گروه، شباهت نزدیکی به طرح‌های فرش مناطق مرزی ایران و کشورهای همسایه، و حتی سایر نقاط جهان دارند. به همین دلیل به آن‌ها طرح‌های اقتباسی گفته می‌شود. طرح‌های قفقازی و گوبلنی از جمله معروف‌ترین نمونه‌های این نوع طرح‌ها هستند که ریشه در الگوهای فرش‌بافی مناطق دیگر دارند.
7- طرح فرش ایرانی: درختی
طرح‌های درختی فرش که الهام‌گرفته از طبیعت هستند، با استفاده از شاخ و برگ‌ها و جزئیاتی چون حیوانات، آب‌نماها و گلدان‌ها، تلاش می‌کنند تصویری طبیعی‌تر از درختان ارائه دهند. این طرح‌ها به انواع مختلفی مانند درختی جانوری، سبزی‌کار، ترنجدار، سروی و گلدانی تقسیم می‌شوند.
8- طرح فرش ایرانی: ترکمن یا بخارا
طرح‌های فرش ترکمن با هندسه شکسته و خطوط خاص، نمایانگر سبک زندگی ایلی و کوچ‌نشینی هستند. این طرح‌ها که بدون نقشه و بر اساس الهامات ذهنی بافته می‌شوند، نشان از خلاقیت هنری زنان ترکمن دارند و شامل نقوشی چون قاب یمونی، شانه‌ای، غزال گز، آخال و دیگر طرح‌ها هستند که هر کدام داستانی از فرهنگ ترکمنان را بازگو می‌کنند.
9- طرح فرش ایرانی: شکارگاهی
طرح‌های شکارگاهی صحنه‌های شکار و محیط‌های طبیعی را نمایش می‌دهند و معمولاً شامل سوارکاران با ابزار شکار و حیواناتی چون آهو هستند. این طرح‌ها به دسته‌هایی مانند شکارگاه درختی، ترنجدار و قابی تقسیم می‌شوند و در هنرهای معاصر به عنوان الگوی طراحی تابلوفرش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
10- طرح فرش ایرانی: قابی (خشتی)
در این طرح‌ها، متن فرش به بخش‌های مجزایی تقسیم می‌شود که هر کدام به مانند قاب‌هایی در کنار هم قرار گرفته‌اند. درون این قاب‌ها، گل‌ها و برگ‌های متنوعی به چشم می‌خورند و فضا را زینت می‌دهند. این طرح‌ها تنوع بسیاری دارند و می‌توان به انواع قابی اسلیمی، قابی قرآنی کرمان یا ستونی در آن‌ها اشاره کرد.
11- طرح فرش ایرانی: گل فرنگ
کلیه طرح‌های این گروه بر مبنای الهام از طبیعت، به ویژه گل رز، طراحی شده‌اند. رنگ‌های شاداب و زنده‌ای مانند زرد، آبی و سرخ، زیبایی این طرح‌ها را دوچندان کرده است. طرح‌های گل فرنگ یکی از زیرمجموعه‌های متنوع طرح فرش ایرانی هستند که شامل گل فرنگ بیجار، گل فرنگ دسته گلی، گل فرنگ گل و بلبل، لچک و ترنج گل فرنگ، افشان گل فرنگ و سایر نمونه‌ها می‌شوند.
12- طرح فرش ایرانی: گلدانی
طرح گلدانی یکی از رایج‌ترین و متنوع‌ترین طرح‌های تزیینی در هنر ایرانی است. در این طرح، گلدان به عنوان عنصر اصلی، در اندازه‌ها و اشکال مختلف به کار می‌رود و اغلب تمام سطح اثر هنری را پوشش می‌دهد. گاهی یک گلدان بزرگ، مانند فرش گسترده، تمام فضا را پر می‌کند و گاهی چندین گلدان کوچک، به صورت متقارن یا نامتقارن، اطراف متن یا حاشیه را زینت می‌دهند.
13- طرح فرش ایرانی: محرابی
محراب، قلب تپنده‌ی طرح‌های این گروه است. همان‌گونه که در مساجد، امام جماعت در محراب قرار می‌گیرد، در این طرح‌ها نیز محراب به عنوان نقطه کانونی توجه قرار دارد. برای تزئین محراب، از عناصر زیبایی همچون قندیل‌های نورانی، گلدان‌های پر از گل و حتی درختچه‌های کوچک استفاده می‌شود. گاه نیز دو ستون بلند و استوار، سقف محراب را نگه داشته و بر اهمیت آن می‌افزایند. این گروه از طرح‌ها شامل محرابی قندیلی، محرابی گلدانی و محرابی درختی می‌شود.
14-طرح فرش ایرانی: ماهی درهم
طرح ماهی درهم، با تنوع بی‌نظیر خود، هویت بصری فرش ایران را شکل داده است. این طرح که از تکرار یک واحد تزیینی مرکب از ماهی و حوض تشکیل شده، در هر منطقه با ویژگی‌های خاص خود بافته می‌شود. از ماهی‌های ظریف و ریز در زیره ماهی تا ماهی‌های درشت و پر نقش و نگار در ماهی هراتی، تنوع این طرح نشان از خلاقیت و ذوق هنرمندان ایرانی دارد.
15-طرح فرش ایرانی: محرمات
طرح محرمات در فرش، طرحی است که در آن، یک نقشه تکراری در طول فرش تکرار می‌شود. فرش به چند راه راه رنگی تقسیم می‌شود و هر راه راه دارای طرح مشخصی است. این طرح که در برخی مناطق قلمدانی نامیده می‌شود، انواع مختلفی دارد مانند قلمدانی سراسری، گل ریز و بته.
16- طرح فرش ایرانی: تلفیقی
به مرور زمان، طرح‌های سنتی ایرانی با ترکیب و تلفیق عناصر مختلف، تنوع یافته‌اند. این ترکیب‌ها منجر به پیدایش طرح‌های جدیدی مانند شاخه پیچ ترنجدار، سلسله‌ای ترنجدار، تلفیقی لچک ترنج و... شده است.
نتیجه گیری
هر دو فرش دستباف و ماشینی ایرانی، از طرح‌های اصیل و متنوعی بهره می‌برند. با این حال، فرش دستباف با استفاده از الیاف طبیعی و رنگ‌های گیاهی، ارزش هنری و تاریخی بی‌نظیری دارد که آن را به یک اثر هنری منحصر به فرد تبدیل می‌کند. در این مقاله، برای معرفی طرح‌ها، از هر دو نوع فرش استفاده شده است تا هم زیبایی طرح‌ها و هم اصالت فرش دستباف به نمایش گذاشته شود.
