«لحظه آخر» متفاوت رهبر حماس

جهان به نوار اسرائیلی از سنوار گوش نمی‌دهد

جوان آنلاین: به فاصله کوتاهی از انتشار آخرین لحظات از حیات یحیی سنوار، رهبر حماس در غزه که تصاویر پهپاد اسرائیلی از حضور او در میدان، به شکل طعنه‌آمیزی روایت‌های مسلط از او را به چالش کشید، حالا ارتش اسرائیل با انتشار فیلم‌ها و تصاویر جدید از رهبر شهید و خانواده او، می‌کوشد روایت مسلط شده را به چالش بکشد. 

به گزارش «جوان»، تصاویر منتشر شده پهپاد اسرائیلی از آخرین لحظات زندگی یحیی سنوار در غزه، چالشی غیرقابل‌پیش‌بینی در مقابل روایت رسمی اسرائیلی‌ها ایجاد کرد. کمتر از یک هفته قبل از شهادت سنوار، روزنامه انگلیسی دیلی‌میل، روز هفتم اکتبر ۲۰۲۴ نوشته بود: «یحیی سنوار رهبر حماس کیسه‌ای با مواد منفجره سنگین حمل می‌کند و حدود ۲۰ گروگان خود را محاصره می‌کند تا اسرائیل از کشتن او جلوگیری کند.» پیش از آن هم شبکه تلویزیونی العربیه، روز شنبه ۲۸ سپتامبر گزارش کرده بود که در پی کشته شدن حسن نصرالله، یحیی سنوار، رهبر حماس، مخفیگاهش را تغییر داده و رهبران حماس نیز تصمیم گرفته‌اند «تا اطلاع ثانوی» ارتباط با مقامات عالی خارج از غزه را متوقف کنند. تصاویر پهپاد اسرائیلی که او را نه در عمق تونل‌های غزه، بلکه در صحنه نبرد تا آخرین لحظه مقابل سربازان، پهپاد‌ها و تانک‌های اسرائیلی نشان داد، این تصویر را در هم ریخت. کانال ۱۱ عبری گزارش کرد که ارتش اسرائیل با انتشار ویدئو یحیی سنوار در آخرین لحظات زندگی او، اشتباه فاحشی مرتکب شد، زیرا در آن تصویر مردی را نشان می‌دهد که برخلاف آنچه ارتش می‌خواست به او توهین کند و تحریف کند تا آخرین قطره خون خود جنگیده است. خبرنگار شبکه کان اسرائیل نیز گفت: «این تصویر، لحظه پیروزی آنهاست و نباید منتشر می‌شد؛ سنوار تبدیل به یک قهرمان و اسطوره شد! تصویر او در میان مردمش بیش از حد افسانه‌ای است و نسل‌های آینده این مرد را به یاد خواهند آورد.» یورونیوز نوشت: بسیاری از هواداران حقوق فلسطینی‌ها یا «محور مقاومت» پس از انتشار ویدئویی که آخرین لحظات حیات یحیی سنوار، رهبر حماس را نشان می‌دهد از آن به عنوان نمادی از نبرد نابرابر در جنگ غزه یاد کردند. 

 فراتر از اشتباه
روز شنبه به فاصله دو روز بعد، اسرائیلی‌ها با انتشار تصاویری جدید، که البته صحت آن‌ها قابل راستی‌آزمایی نیست، تصاویری از رهبر شهید حماس منتشر کردند که ظاهراً یک روز قبل از هفتم اکتبر ۲۰۲۳، او و خانواده‌اش را در داخل یک تونل نشان می‌دهد. ظاهراً هدف انتشار این تصاویر، نشان دادن این است که در حالی که غیرنظامیان در غزه گام به سوی یک جنگ خانمان‌سوز می‌گذارند، رهبر حماس در حال مخفی کردن خانواده خود است. سخنگوی عربی ارتش رژیم صهیونیستی و رسانه‌های عبری با انتشار عکس کیف دستی همسر شهید یحیی السنوار مدعی شدند این کیف از برند بیرکین بوده و ٣٢هزار دلار قیمت دارد. یک مقام ارتش اسرائیل با انتشار عکس این کیف گفته که مردم غزه در فراهم کردن احتیاج‌های ضروری خود مانده‌اند و همسر سنوار کیف گران‌قیمت به دست دارد! یک فعال فضای مجازی درباره کیف منتشر شده نوشت: «اصلاً شباهتی بین این دو کیف وجود ندارد و اصلاً بعید است که چنین برندی در غزه محاصره شده پیدا شود.» رادیو ارتش رژیم صهیونیستی هم ویدئویی از لحظه ورود ارتش اسرائیل به تونل زیر زمینی نشان می‌دهد که اسرائیلی‌ها ادعا می‌کنند که سنوار و خانواده‌اش در این تونل مستقر بوده و از مواد غذایی آنروا استفاده کرده‌اند که برای مردم غزه است. اسرائیلی‌ها در حالی می‌کوشند روایت‌ها از رهبر حماس را تغییر دهند که تصاویر پهپاد اسرائیلی به شکلی تغییرناپذیر به روایت جاری شکل داده است. جدای از رهبران جبهه مقاومت، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، جزو معدود رهبران سیاسی بود که برای سنوار طلب بخشش کرد: «از خداوند متعال برای شهید یحیی سنوار رحمت می‌طلبم.» 

 مانند چگوارا
در میان افکار عمومی اما، تصویر متفاوت از آنچه اسرائیلی‌ها در پی ترسیم آن هستند در حال شکل گرفتن است. در پاکستان حامیان فلسطین برای او نماز غایب خواندند. در تونس در اعتراض به کشته‌شدن او تظاهرات برگزار شد و بعد از راهپیمایی بیعت اردنی‌ها با سنوار، در برلین نیز تصویری از یحیی سنوار در دست حامیان فلسطین پخش شد. سعید زیاد، کارشناس الجزیره در این باره می‌گوید: «تصویر شهادت یحیی سنوار به عنوان تصویری منحصر به فرد در تاریخ مبارزه با استعمار ثبت خواهد شد.» نفیسه کوهنورد، خبرنگار بی‌بی‌سی فارسی می‌گوید: «ترور یحیی سنوار جریان مقاومت را متحدتر از قبل می‌کند؛ هفتم اکتبر مقاومت را یک جبهه واحد کرد. افکار عمومی اکنون به حمایت از حماس برآمده و تعداد افرادی که به حماس پیوستند بی‌سابقه است!» 
لیور لوی، خبرنگار اسرائیلی گفته تصویری که دیدید آن چیزی نیست که اعضای حماس، جهاد اسلامی یا حزب‌الله می‌بینند، آن‌ها مردی را دیدند که تا آخرین لحظه جنگید، تا آخرین قطره خون جنگید و حتی وقتی مجروح شد، ذلیل یا تحقیر شده به نظر نمی‌رسید. سنوار اکنون تبدیل به یک اسطوره شده است. این اسطوره بزرگ‌تر از هر چیز دیگری شده است. خوب شد که او ترور شد، اما حذف او، اسطوره‌اش را برای نسل‌های بعد تغییر نمی‌دهد. باید گفت: ما - به عنوان اسرائیلی - در درک حماس مشکل داریم. جولیان برگر، خبرنگار گاردین نیز به این واقعیت از قول چن کوگل، مدیر مؤسسه ملی پزشکی قانونی اسرائیل اشاره کرده که گفته کالبد شکافی نشان داد، علت مرگ اصابت گلوله به سر بوده است و نوشت: «سنوار جسد یک جنگجوی در جنگ کشته شده را پشت سر گذاشت، که ممکن است برخی فلسطینی‌ها آن را با تصویر لحظات پایانی چگوارا، پزشک آرژانتینی که در انقلاب کوبا جنگید، اما در نهایت به دست ارتش بولیوی در سال ۱۹۶۷ درگذشت، مقایسه کنند و به نمادی تبدیل شد.» نویسنده گاردین به دست به دست شدن شعر‌های احمد درویش شاعر فلسطینی بعد از سنوار اشاره کرده و نوشته است: «به نظر می‌رسد اسطوره پیرامون او، که او با جدیت آن را در حالی که هنوز زنده بود، پرورش داد، از طریق هزاران پوستر و نقاشی‌های دیواری خیابانی زنده می‌ماند.» آسوشیتدپرس هم اشاره کرد که آخرین تصویر به جا مانده از سنوار متفاوت بود و نوشت: «آخرین نگاه جهان از رهبر حماس خشن و خام بود، او را مجروح و گوشه‌ای نشان می‌داد که در خانه فلسطینی بمب‌گذاری‌شده نشسته بود و با هواپیمای بدون سرنشین اسرائیلی روبه‌رو می‌شد که از او فیلم می‌گرفت و چوبی به سمت آن پرتاب می‌کرد. برای اسرائیل، صحنه پیروزی بود که یحیی سنوار، معمار ۷ اکتبر را شکسته و شکست خورده نشان می‌داد. اما بسیاری در جهان عرب و اسلام چیز متفاوتی را در این فیلم دیدند: یک شهید سازش‌ناپذیر که در جنگ تا انتها جان باخت.» سوزان ابوالحوا، یکی از پرخواننده‌ترین نویسندگان فلسطینی، می‌گوید که تصاویر منتشر شده توسط اسرائیل مایه افتخار است. او در ایکس نوشت: «اسرائیل فکر می‌کرد که انتشار فیلم از آخرین لحظات سنوار روحیه ما را تضعیف می‌کند و باعث می‌شود احساس شکست کنیم.» در واقع، این فیلم سنوار را جاودانه و همه ما را به داشتن شجاعت و عزم تا آخرین لحظه تشویق می‌کند.»