جوان آنلاین: محمد جمشیدی معاون امور سیاسی رئیس جمهور شهید سید ابراهیم رئیسی در گفتگویی به برخی موضوعات مهم در زمینه سیاست خارجی دولت سیزدهم و دولت‌های گذشته پرداخته است که بخش‌های مهم آن را در ادامه می‌خوانید.
* پاسخ به ادعای یک خبرنگار درباره کارشکنی‌ها در مذاکرات زمستان ۱۴۰۰
- بعضی از افرادی چیز‌هایی می‌گویند که متاسفانه کوچکترین اطلاعی از آن ندارند، روند مذاکرات و بحث در داخل کشور به این شکل نبود که مثلا خبرنگاری چیزی شنیده و بخواهد یک جمع بندی بدهد.
- تمام مذاکرات در طی سه سال اخیر به رویت رئیس جمهور رسیده و در جلساتی که شخصا به همراه شهید امیر عبداللهیان، دبیر شورای عالی امنیت ملی و معاون سیاسی وزارت خارجه به عنوان مذاکره کننده ارشد در آن حضور داشتیم، اقدامات اولیه تصمیم گیری شده، مذاکرات اصلی بر طبق آن به انجام می‌رسید و سپس نتیجه و گزارش‌ها به رویت اعضای شورای عالی امنیت ملی می‌رسید.
- در دولت روحانی مذاکرات منطقه‌ای و نابودی ضمنی سانتریفیوژ‌ها پذیرفته شده بود که در مذاکرات تابستان ۱۴۰۱ برداشتن این بند‌ها مورد پذیرش قرار گرفت.
* عملکرد دولت روحانی باعث شد آمریکا به سیاست فشار ایمان آورد
- عملکرد دولت آقای روحانی طوری بود که آمریکایی‌ها به سیاست فشار ایمان آوردند که هر چه فشار بیشتری به ایران بیاوریم امتیاز بیشتری می‌گیریم. کاری که آقای رئیسی کرد این بود که فشار با واکنش و مقاومت مواجه است و به شما پاسخ می‌دهیم.
- سال ۹۷ بعد از اینکه دولت آمریکا از برجام خارج شد، دولت روحانی سیاست صبر راهبردی را اتخاذ کرد. صبر راهبردی یعنی هیچ کاری نکنیم و سکوت کنیم و طرف مقابل تحریک شد و مرتب جلو آمد و تحریم‌ها را بیشتر کرد.
* سینگال ضعف در تبلیغات انتخاباتی برای کشور خطرناک است
- در دوره انتخابات دوباره می‌بینیم که بعضی‌ها علائم ضعف می‌فرستند. بر فرض هم شما برای مذاکرات مسئول شدید، با این سیگنال‌های ضعفی که می‌فرستید انتظار دارید چه توافقی بکنند؟ قبلا هم از این رفتار‌ها داشتند و وقتی پشت میز مذاکرات نشستند طرف مقابل گفته هر چه توافق بوده باید کنار بگذارید و از اول مذاکره کنیم! این‌ها برای کشور خطرناک است و منابع ملی نیست.
* نقش آشوب‌ها در تعلیق توافق تابستان ۱۴۰۱
- مذاکرات ادامه پیدا کرد و به صورت جدی تا تابستان سال ۱۴۰۱ ادامه داشت؛ در شهریورماه ۱۴۰۱ رفت وآمد‌های زیاد شد و مذاکرات از نظر ما به یک جمع‌بندی متقنی رسیده بود و مورد تایید قرار گرفته بود، در این میان اتفاقی خاص افتاد، آشوب‌های اواخر شهریور و پاییز ۱۴۰۱ بود که سیگنال آشفتگی درباره وضعیت داخلی کشور به طرف مقابل داد و سوء محاسبه غلط طرف مقابل در کنار بعضی از سیگنال‌های خیانت‌آمیز از داخل کشور منجر به این شد که اروپایی‌ها و آمریکا، میز مذاکره را موقتا ترک کرده و پیام دادند که ما در شرایط توافق نیستیم.
* مشروح مذاکرات برجام در هیچ جایی ثبت نشده است
- از متن مذاکرات مفصل برجام می‌توانم بگویم هیچ چیزی در سیستم نیامد. من بالاخره در این زمینه‌ها کار کردم. محتوای مذاکرات کجاست؟ چنین چیزی تقریبا وجود ندارد.
-من این موضوع را پیگیری کردم. بالاخره وزارت خارجه و دیگر دستگاه‌ها هم می‌دانند، چرا این محتوا‌ها نیست؟
- در دولت آقای رئیسی همه محتوای مذاکراتی که انجام می‌شد مکتوب و دقیق می‌آمد، این یک تفاوت است. آن‌ها می‌گفتند که خیلی طولانی است وقت نمی‌کنیم، انگلیسی است، چیز‌های مختلف می‌گفتند، اما هیچ کدام توجیه نیست. وقتی شما مذاکرات به این مهمی انجام می‌دهید باید تمام محتویاتش وجود داشته باشد.
* آمریکایی‌ها اذعان داشتند خروج از توافق بخاطر اطمینان از عدم پاسخ روحانی بود
- خیلی از مقامات دولت ترامپ به صورت صریح در چندین مورد اعلام کردند؛ هم وزیر خارجه‌شان و هم سفیرشان در سازمان ملل گفتند ما به شما قول می‌دهیم که ایران واکنشی نشان نمی‌دهد. خروجشان از توافق به این خاطر بود که مطمئن بودند دولت آقای روحانی پاسخی نشان نمی‌دهد، اگر احساس می‌کردند پاسخی وجود دارد این‌ها متوقف می‌شدند. این نکته مهمی است؛ وقتی شما علامت ضعف به طرف مقابل می‌دهید، طرف مقابل اصلا احساس نیاز نمی‌کند که با شما وارد مذاکره واقعی شود.
* هرجایی که تیم مذاکره کننده برجام حضور داشت، آمریکا به ما ضربه زد
- هر موقع تیم مذاکراتی آقای روحانی در طول این ۴۵ سال بودند آمریکایی‌ها یک ضربه به ما زدند و وعده‌هایی که دادند عمل نکردند.
- شما از بحث آزادی گروگان‌ها در لبنان بگیرید که این آقایان درگیر بودند تا مذاکرات شرکت‌های نفتی آمریکا در دهه ۹۰. در زمان لبنان، بوش پدر گفت که حسن نیت، حسن نیت می‌آورد. یعنی اگر شما به ما کمک کنید ما هم به شما کمک می‌کنیم. بعد از اینکه ایران کمک کرد، طرف مقابل زیر آن زد و گفت ما نمی‌توانیم این کار را انجام بدهیم!
- اتفاقات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ افتاد و این آقایان یک بسته پیشنهادی دادند و گفتند همه چیز را روی میز می‌گذاریم. یعنی از توان نظامی، تا مقاومت منطقه تا حزب‌الله و همه چیز روی میز می‌گذاریم. آن موقع دیک چنی که معاون رئیس جمهور آمریکا بود متاسفانه این ادبیات را به کار برد گفت ما با شیطان مذاکره نمی‌کنیم! این به خاطر ضعف این آقایان بود.
* برخی فکر می‌کنند در عملکرد دیپلماتیک نظر کرده هستند و نباید مورد نقد قرار بگیرند
- تیم دولت آقای روحانی فکر میکند خداوند موهبت مذاکره را فقط به این‌ها داده و کس دیگری در جمهوری اسلامی نیست که بتواند مذاکره‌ای انجام بدهد. در حالیکه چنین چیزی واقعیت ندارد و مذاکرات مختلفی انجام شده و در واقع دستاورد‌های متعددی وجود داشته، اما مبتنی بر عزت ملی.
- در فرآیند مذاکرات آنقدر ضعیف عمل کردندکه وقتی آمریکا خواست از آن خارج شود هیچ محدودیت و ممانعتی در آن وجود نداشت. علیرغم اینکه می‌گفتند که آمریکا نمی‌تواند خارج شود آمریکا از آن خارج شد و ارز در کشور ۱۰ برابر شد.
- وقتی که آقایان دیدند که این توافق توافق ضعیفی بوده و باعث شده که طرف مقابل زیاده‌خواهی و طلبکاری بیشتری داشته باشد، اساسا هدف مذاکرات را تغییر دادند و گفتند اصلا هدف ما اقتصادی نبود هدف ما این بود که پروژه امنیتی بودن ایران را متوقف بکنیم. چه کسی گفته که چنین هدفی شما داشتید؟
