جوان آنلاین: سخنگوی شورای نگهبان میگوید: «مبنای تشخیص یک خطکش مهم دارد و آن ضوابط قانونی است. مبنای ما در شورای نگهبان قانون است و بر مبنای آن رأیگیری انجام میشود.»
رسانه KHAMENEI. IR در گفتگو با دکتر هادی طحاننظیف، سخنگوی شورای نگهبان به بررسی و تشریح روند احراز صلاحیت نامزدهای انتخابات چهاردهم ریاست جمهوری پرداخته است. او میگوید مبنای تشخیص صلاحیت فقط یک خطکش دارد و آن ضوابط قانونی است.
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به این سؤال که نحوه تشخیص صلاحیت و احراز آن برای اعضا چگونه است؟ آیا توصیههای بیرونی اثری میتواند بر رأی نهایی بگذارد؟ گفته است: خیر هیچ کدام از اعضای شورای نگهبان با توصیه و مباحثی از این دست، نظرش تغییر نمیکند. شورا کاملاً مستقل است.
اعضا ممکن است دادههای مختلفی دریافت کنند؛ استعلام است، مباحثه است، نکات است، پرونده هم مطالعه میشود، اما در نهایت هر شخص بین خودش و خدای خودش بر اساس مستندات و سوابق گفتهشده به جمعبندی میرسد و آن تشخیصی را که قانون بر عهدهاش گذاشته است، انجام میدهد. مبنای تشخیص یک خطکش مهم دارد و آن ضوابط قانونی است. مبنای ما در شورای نگهبان قانون است و بر مبنای آن رأیگیری انجام میشود. رأیگیری به صورت مخفی بود، به این معنا که اسامی در برگههای رأی مخفی نوشته میشد و هر یک از اعضا، گزینه احراز صلاحیت یا عدماحراز صلاحیت را انتخاب میکردند و در نهایت شمارش آرا صورت میگرفت. این فرایند در خصوص هر ۸۰نفر طی شد، حتی یک نفر از این ۸۰نفر نبود که این فرایند در موردش طی نشود و اتفاق نیفتد. تمام تلاش شورا این بود که کار در نهایت صحت، دقت و اتقان و البته با مقداری تسریع انجام شود که فرصت برای تبلیغات انتخاباتی وجود داشته باشد.
مصلحتسنجی در شورای نگهبان راهی ندارد
طحاننظیف در پاسخ به این پرسش که آیا در احراز صلاحیتها و بررسی صلاحیتهای نامزدها، مصلحتسنجی هم اثر دارد؟ اضافه کرده است: شورای نگهبان یک جمع تخصصی است و مبنایش قانون است. مصلحتسنجی به آن معنایی که گفته میشود، راهی در شورا ندارد. مبنا آن چیزی است که در قانون ذکر شده است.
در مورد شرایط داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری ما با اصل۱۱۵ قانون اساسی مواجه هستیم که تأکید دارد نامزدهای ریاست جمهوری باید از میان رجال مذهبی و سیاسی و برخوردار از شرایطی مانند مدیر و مدبربودن باشند. تلاش تکتک اعضای شورای نگهبان این بود، در مورد آن شخصی که میخواهند رأی بدهند، این اوصاف را احراز کنند، بنابراین مصلحتسنجی به معنای اینکه کسی شرایط را نداشته باشد و احراز صلاحیت شود، صورت نگرفت. مبنا قانون و احراز شرایط قانونی است که به وسیله تشخیص اعضا صورت میگیرد.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان در خصوص حضور جناحهای مختلف و افراد مختلفی که تأییدصلاحیت شدند، عنوان کرده است: حضور جریانات سیاسی مختلف در انتخابات، یک فرصت برای کشور است؛ اینکه جریانات سیاسی مختلف نسبت به موضوعات مختلف کشور فکر کنند و راهکار ارائه داده باشند، برای حل مسائل کشور مفید است و این راهکارها به کار گرفته میشود. وقتی به سوابق انتخاباتها و خروجیهایی که پدید آمده است نگاه میکنیم، شاهد رقابت گروههای سیاسی مختلف و روی کار آمدن دولتهای مختلف هستیم. گروههای سیاسی، سلایق، احزاب و جریانات مختلف با انتخاب و اراده مردم فرصت خدمت پیدا کرده و تشکیل دولت دادهاند.
اگر اسامی رؤسای جمهور و دولتها را در ذهنمان مرور کنیم، یعنی دولت فعلی را با دولت قبل از خودش مقایسه کنیم. دولت قبلی را با دولت قبلتر از خودش مقایسه کنیم و همینجور عقب برویم، خواهیم دید که سلایق گوناگون با انتخاب مردم دولت را به دست گرفتهاند. در مجالس شورای اسلامی هم به همین صورت بوده است. گفتمانهای مختلفی در مجالس حضور داشتند که میتوانند صحه بر این مطلب بگذارند که با رأی و اراده مردم، گروههای مختلف و رویکردهای گوناگون که گاهی خیلی هم متفاوت از هم بودند، انتخاب شدهاند. انشاءالله در آینده هم به همین صورت خواهد بود.
جایگاه قانونی احراز و عدماحراز صلاحیتها
سخنگوی شورای نگهبان همچنین درباره تفاوت احراز صلاحیت و عدماحراز صلاحیت و تفاوت این دو در قانون گفته است: در انتخابات ریاست جمهوری برخلاف انتخابات مجلس یا انتخاباتهای دیگر با مفهوم ردصلاحیت مواجه نیستیم و با دو مفهوم احراز صلاحیت و عدماحراز صلاحیت مواجه هستیم. سطح انتخابات ریاست جمهوری و جایگاه ریاست جمهوری، سطح بالایی است. اوصافی که در قانون اساسی ذکر شده نظیر رجل سیاسی، رجل مذهبی، مدیر، مدبر و سایر اوصاف در حد اداره کشور مدنظر است، بنابراین کسی ممکن است نماینده مجلس خوبی باشد، وزیر خوبی باشد، مسئول خوبی باشد و در جایگاه خودش هم دانش تخصصی لازم را داشته و توانمندی اجرایی کافی هم داشته باشد، اما همین آدم در یک مصدر دیگر یعنی در یک وزارتخانه دیگر و در یک جایگاه دیگر نتواند آنجا را خوب اداره کند. آیا این به آن معناست که او مشکلی دارد؟ خیر مشکلی ندارد، بنابراین با ردصلاحیت مواجه نمیشود بلکه با عدماحراز صلاحیت مواجه میشود، یعنی مدیریت آن شخص مثلاً در این سطحی که بوده خوب بوده است، اما در حد اداره کشور نیست. در قانون انتخابات ریاست جمهوری موضوع ردصلاحیت پیشبینی نشده، البته ممکن است در مورد کسی مشکلاتی هم مطرح باشد، اما عموم آن کسانی که احراز صلاحیت نمیشوند، کسانی هستند که اعضای شورا آن سطح عالی برای اداره کشور را در فرد احرازشده نمیبینند.