جوان آنلاین: اخیراً فیلم‌ها و عکس‌هایی از کم‌آبی سد‌های مختلف، به ویژه سد لار منتشر شده است. سخنگوی صنعت آب کشور در واکنش به این موضوع می‌گوید: بحران یا تنش آبی در تهران و سایر استان‌ها نداریم. سد‌های غرب تهران به نسبت سد‌های شرقی از نظر پرشدگی وضعیت بهتری دارند. وزارت نیرو با کاهش فشار آب در هفته‌های اخیر تلاش می‌کند مصرف آب را مدیریت کند، ضمن اینکه اگر شهروندان تهرانی روزانه فقط ۱۵درصد در مصرف آب صرفه‌جویی کنند، مشکل کم‌آبی در تهران حل می‌شود.
با کاهش بارندگی‌ها در آذر و دی ماه، کشور با مشکل کم‌آبی مواجه شده است. در سال جاری آبی، از مهر تا ۱۶دی ماه متوسط بارش‌های رخ داده ۴۸میلیمتر بوده که در مقایسه با سال قبل ۳۵درصد کاهش یافته است. در حال حاضر ۲۶ استان در کشور کمتر از مقادیر نرمال بارش دریافت کرده‌اند. بر اساس پیش‌بینی‌ها باید ۵/۲۸ میلیمتر بارش در سال جاری رخ می‌داد، اما این عدد به ۱۸درصد کاهش یافته است.
در سال های اخیر موضوع هدررفت آب از طریق شبکه آبرسانی موضوعی بود که مورد توجه رسانه‌ها و مسئولان وزارت نیرو قرار گرفت. خبر‌های تلخی مانند «هدررفت معادل آب مصرفی ۱۷میلیون نفر در سال۹۹»، «هدررفت بیش از ۳۰درصد آب درون‌شهری در تهران، مشهد، تبریز و شیراز»، «هدررفت ۴۰درصدی آب در خط انتقال» آن هم در سال‌هایی که منابع آبی روزبه‌روز کمتر و کمتر می‌شود، همگی زنگ خطری بود که از سال۹۹ به صدا درآمد.
شرکت آب و فاضلاب کشور در سال۹۹ اعداد و ارقام نگران‌کننده‌ای را اعلام کرد. در آن سال حدود ۴/۸ میلیارد مترمکعب آب شرب تصفیه‌شده در کشور تأمین شده که ۳/۲ میلیارد مترمکعب آن هدر رفته است. ۱/۱ میلیارد مترمکعب آن هدررفت ظاهری بود که از سوی مشترکان مصرف شده بود و شرکت آب و فاضلاب امکان دریافت بهای آن را نداشته است، البته کارشناسان معتقدند این ۱/۱ میلیارد مترمکعب، هدررفت آب نیست، چراکه به هر حال از سوی مشترک مصرف‌شده، اما شیوه آن غیرقانونی بوده، مثل آب دزدی‌ها. اما آنچه از آن به عنوان هدررفت واقعی نام برده می‌شود، مربوط به نشت آب در شبکه است که نه از سوی مشترک مصرف می‌شود و نه شرکت آب و فاضلاب درآمدی از آن کسب می‌کند. سرانه مصرف آب در کشور برای هر نفر روزانه ۲۰۰ لیتر اعلام شده که با این حساب، ۲/۱ میلیارد مترمکعب هدررفت واقعی آب در سال گذشته، معادل آب مصرفی یک‌سال ۱۷میلیون نفر است. از سال۹۹ تاکنون آمار دقیقی از اصلاح شبکه آبرسانی در کشور منتشر نشده است. به گفته کارشناسان اگر هدررفت آب از طریق شبکه آبرسانی کاهش یابد، قطعاً بخشی از کمبود آب در بخش خانگی تأمین خواهد شد.
عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب کشور در پاسخ به سؤال «جوان» در خصوص ارقام دقیق هدررفت آب در پایتخت و سایر استان‌ها می‌گوید: در تهران ۲۲درصد هدررفت آب داریم. ۱۱درصد آن ناشی از خطا‌های اندازه‌گیری است و ۱۱درصد دیگر به فرسودگی لوله‌ها مربوط می‌شود. این هدررفت در شهر‌های جنوبی کشور که کنار دریا قرار دارند و خاک‌شان به شدت سولفاته می‌شود، بیشتر است. وی می‌افزاید: راهکار آن تعویض لوله است. در تهران حدود ۱۸هزارکیلومتر و در کل کشور ۱۸۴هزار کیلومتر لوله‌کشی داریم، بنابراین تعویض لوله‌ها نیاز به زمان بیشتر و اعتبارات فراوانی دارد که وزارت نیرو کار را شروع کرده است. تلاش می‌کنیم با تنظیم فشار آب در لوله‌ها هدررفت آب را کم کنیم.
سخنگوی صنعت آب در پاسخ به سؤال دیگر «جوان» در خصوص کاهش فشار آب در تهران و عدم‌اطلاع‌رسانی به مردم که مشکلاتی برای شهروندان به وجود آورده است، می‌گوید: از آذر که بارندگی‌ها کاهش یافته و ذخیره سد‌های اطراف پایتخت کم شده است، در قدم نخست چاره‌ای جز کاهش فشار آب نداشته‌ایم. تلاش می‌کنیم اطلاع‌رسانی‌ها را از طریق رسانه ملی و سایر رسانه‌ها بالا ببریم. وی با اشاره به اینکه هنوز با بحران آب در تهران و سایر استان‌ها مواجه نشده‌ایم، تأکید می‌کند: بحران و تنش آبی به هیچ وجه مطرح نیست. قطعاً با اجرای برنامه‌های اضطراری وزارت نیرو و صرفه‌جویی مردم از وضعیت کم‌آبی عبور خواهیم کرد.
جیره‌بندی آب تهران در دستور کار نیست
سخنگوی صنعت آب در نشست خبری روز گذشته با رسانه‌ها، با اشاره به اجرای طرح‌های اضطراری وزارت نیرو برای تأمین آب در استان‌های دارای تنش آبی می‌گوید: برنامه‌های اضطراری برای عبور از خشکسالی در استان‌های خراسان‌رضوی (مشهد)، مرکزی (ساوه)، کرمان، لرستان، کهگیلویه‌وبویراحمد، خراسان‌شمالی، سمنان، تهران و فارس پیش‌بینی شده است، اما سیستان، مشهد، گلستان، فسا در استان فارس و تهران در پیشانی تمرکز وزارت نیرو برای تأمین آب شرب قرار دارند.
وی خاطرنشان می‌کند: برای تأمین آب شرب و خروج از خشکسالی در این نقاط از ترکیب طرح‌های وزارت نیرو استفاده شده است که قطعاً با همراهی مردم در مدیریت مصرف می‌توانیم به خوبی از این شرایط نیز عبور کنیم. بزرگ‌زاده با تأکید بر اینکه برای تأمین آب شهر تهران، طرح مدیریت مصرف و تقاضا پیش‌بینی شده و جیره‌بندی آب در دستور کار نیست، می‌افزاید: مشکل کم‌آبی تهران با ۱۵درصد کمک به مدیریت مصرف آب حل می‌شود.
بزرگ‌زاده با اشاره به وضعیت مخازن سد‌های تهران می‌گوید: در استان تهران پرشدگی سد‌ها ۱۴درصد است که نسبت به سال گذشته مجموع حجم مخازن سد‌های تهران ۴ درصد وضعیت بهتری دارد، اما نکته مهم در خصوص استان تهران این است که سد‌های غرب تهران با ۳۲میلیون مترمکعب آب وضعیت بهتری نسبت به سد‌های شرق استان با ذخیره ۲۲میلیون مترمکعبی دارد.
تنش آبی در بخش کشاورزی
سخنگوی صنعت آب در پاسخ به سؤال «جوان» مبنی بر اینکه وزارت نیرو و جهاد کشاورزی چگونه کمبود آب بخش کشاورزی را می‌توانند مدیریت کنند، می‌گوید: وقتی در استان‌های کویری و جنوبی کشور با کمبود بارش‌ها مواجهیم، مهم‌ترین پیام به بخش کشاورزی در آن منطقه عدم‌کشت اقلام پرمصرف مانند برنج یا کشت دو بار در سال محصول آب‌بر است که باید متوقف شود، البته در برخی از استان‌ها با بازچرخانی آب در بخش کشاورزی توانسته‌ایم در مصرف آب این بخش صرفه‌جویی کنیم.
بزرگ‌زاده می‌افزاید: متأسفانه با عدم‌اصلاح قانون ارث و کوچک‌شدن مزارع کشاورزی، امکان آبیاری صنعتی و مدرن سلب‌شده و آبیاری به روش غیرعلمی با مصرف و هدررفت بالای آب صورت می‌گیرد که نقش وزارت جهاد کشاورزی در توجیه کشاورزان و ممنوعیت محصولات آب‌بر در مناطقی که اشاره کردم، بسیار مؤثر است.
سخنگوی صنعت آب با اشاره به پیش‌بینی سازمان هواشناسی در خصوص زمستان می‌گوید: زمستان امسال بر اساس پیش‌بینی سازمان هواشناسی بارش‌هایی نرمال و زیر نرمال در نقاط مختلف کشور خواهیم داشت که بر همین اساس خودمان را آماده کرده‌ایم. وزارت نیرو سراغ تأمین آب از چاه‌هایی می‌رود که در اختیار شهرداری‌ها و نهاد‌های عمومی است تا حدالمقدور چاه جدید برای برداشت آب اضافه نشود.
وی می‌افزاید: از دهه ۷۰ موضوع بارورسازی ابر‌ها در ایران مطرح بوده است. مرکز ویژه‌ای الان برای بحث بارورسازی ابر‌ها تشکیل شده و مطالعاتی در این زمینه در حال انجام است.
سخنگوی صنعت آب تصریح می‌کند: در سال آبی جاری هیچ مقدار از حقابه ایران در هیرمند دریافت نشده است، با وجود آنکه پیگیر دریافت حقابه ایران هستیم، اما با انتقال آب از دریا، حفر چاه‌های جدید و همچنین استفاده از دستگاه‌های آب‌شیرین‌کن، تأمین آب شرب سیستان‌وبلوچستان انجام می‌شود. وی تأکید می‌کند: بالغ بر ۵ هزار پروژه ریز و درشت در بخش مدیریت تنش آبی در کشور در دست اجرا داریم که برای تأمین مالی پروژه‌های مدیریت خشکسالی در سال جاری، به جز منابع مالی در بودجه سنواتی، درخواست ۱۰هزارو ۵۰۰ میلیارد تومان بودجه ویژه به سازمان برنامه و بودجه ارائه کرده‌ایم.
