سرويس سیاسی جوان آنلاين: اروپایی‌ها همچنان به فرصت‌سوزی در قبال اجرای تعهدات خود در برجام مشغول هستند و کماکان دستگاه سیاست خارجه چاره کار را صبر بی‌پایان در برابر این رویکرد اروپایی‌ها می‌داند و با گذشت نزدیک به ۱۳ ماه از خروج ایالات متحده امریکا از برجام همچنان در قبال رفتار اروپایی‌ها به گلایه‌های رسانه‌ای بسنده کرده است.
بعد از خروج رئیس‌جمهور امریکا از توافق هسته‌ای، سه کشور اروپایی فرانسه، آلمان و انگلیس متعهد شدند که مجموعه اقداماتی را در جهت تأمین منافع ایران در برجام صورت دهند و از تضییع حقوق ایران در دوران پساخروج ترامپ از برجام پرهیز کنند. امروز با گذشت نزدیک به یک سال از خروج ایالات متحده امریکا از برجام نه تنها اروپا تعهدات برجامی خود را اجرایی نکرده است بلکه هیچ گونه اقدامی در جهت تأمین منافع ذبح شده جمهوری اسلامی ایران در قبال برجام نکرده و مهم‌تر از آن تغییری در سیاست‌های خصمانه خود علیه کشورمان نیز صورت نداده است.
صرفاً گلایه
همانطور که اشاره شد دولت و دستگاه سیاست خارجه در برابر این رویکرد همچنان به هشدار‌های توئیتری و گلایه‌های رسانه‌ای بسنده کرده‌اند و علاقه‌ای ندارند تا اقدامات عملی را در جهت وادار کردن اروپایی‌ها به تعهدات خود صورت دهند، کمااینکه روز گذشته عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه کشورمان بار دیگر نسبت به رفتار اروپایی‌ها انتقاد کرده و با تأکید بر اینکه «ایران حداکثر خویشتنداری را برای حفظ برجام نشان داده است»، بیان می‌کند: «حمایت‌های سیاسی کافی نیست و اروپا باید برای حفظ برجام هزینه بدهد وگرنه برجام قادر به ادامه حیات نخواهد بود و مسئولیت تبعات آن با ایالات متحده است. ایران حداکثر حسن نیت، همکاری و خویشتنداری را برای حفظ برجام نشان داده است، اما ظاهراً تیم حاکم بر کاخ سفید اهداف و مقاصد دیگری در سر دارند. برای ایران انتخاب‌های متعددی وجود دارد و ما با توجه به منافع ملی خود واکنش مناسب را در برابر رفتار زورمدارانه امریکا اتخاذ خواهیم کرد.»
طی یک سال گذشته بار‌ها مقامات دولتی از لزوم اجرایی شدن تعهدات کشور‌های اروپایی سخن به میان آورده‌اند، بدون آنکه اقدامی عملیاتی برای وادار کردن اروپا به تعهدات خود صورت دهند آن هم در شرایطی که اروپا نه تنها علاقه‌ای به اجرای تعهدات برجامی از خود نشان نداده بلکه پیگیر ملزم کردن ایران به اعمال محدودیت‌های موشکی نیز بوده و از تریبون‌های مختلف با متهم کردن ایران به فعالیت‌های ضدامنیتی در دنیا، از کشورمان خواسته تا نسبت به دغدغه‌های به اصطلاح جامعه جهانی در قبال فعالیت‌های موشکی خود پاسخگو باشد و آن را متوقف کند.
جالب این است که توره هاترم قائم مقام وزارت امور خارجه نروژ نیز همانند سایر مقامات اروپایی تنها در لفظ و سخنرانی از مفاد برجام – البته آن هم به صورت موجود که ایران نسبت به اجرایی کردن تعهدات خود اقدام کند و اروپایی‌ها از اجرای تعهدات سرباز زنند- حمایت می‌کند بدون آنکه از اجرایی شدن تعهدات خود سخن به میان آورده و علت فرصت‌سوزی خود ۵ /۳ سال بعد از امضا شدن برجام را تشریح کند.
به راستی برگزاری چنین جلساتی با محتوای مورد اشاره چه کمکی می‌تواند به تأمین منافع کشور کند آن هم در شرایطی که اروپایی‌ها اساساً بعد از گذشت نزدیک به ۴۰ ماه از برجام کف تعهدات خود را اجرایی نکرده‌اند و فقط با طرح – و نه اجرایی کردن- اقداماتی مانند اینستکس تنها به زمان خریدن برای اعمال فشار‌های بیشتر غرب علیه کشورمان مشغول هستند.
اروپا آدرس غلط می‌دهد
ابوالفضل ظهره‌وند سفیر اسبق ایران در ایتالیا درباره همراهی نسبی اروپا با سیاست‌های تحریمی امریکا علیه ایران و تناقض این رفتار اروپا با ادعای حمایت از حقوق بشر در ایران، گفت: مواضع اروپا که نوعی همکاری را با سیاست‌های امریکا نشان می‌دهد ناظر بر این نکته است که این دو در ملاحظات راهبردی منافع مشترکی دارند، به این تعبیر که نوع نگاه اروپا و امریکا به ایران در مسائل کلان و راهبردی اینگونه است که آن‌ها ایران را تهدید می‌دانند.
وی با بیان اینکه در برخی جنبه‌ها مانند SPV یا «اینستکس» اروپایی‌ها تلاش می‌کنند با ایران همکاری داشته باشند تا بتوانند تحریم‌های امریکا را دور بزنند، گفت: در برخی موضوعات هم میان آن‌ها اختلافاتی وجود دارد که هر یک برای تأمین منافع خود در آن مسیر اقدام می‌کنند و این هم طبیعی است.
این دیپلمات تصریح کرد: شاید بتوان اذعان داشت که اروپایی‌ها اگر منافعشان از برخی موارد تأمین شود روی آن ایستادگی می‌کنند و اگر تأمین نشد به راحتی از آن عبور می‌کنند، بنابراین موضوع حقوق بشر هم در این راستا قابل تعریف است و هر جا که منافع آن‌ها را در بر داشته باشد از آن حمایت می‌کنند.
ظهره‌وند با بیان اینکه ادعای اروپا مبنی بر حمایت از حقوق بشر در ایران فقط آدرس غلط دادن است و واقعیت مطلب چیز دیگری است، گفت: مثال‌های نقض این ادعای آن‌ها زیاد است و یک مورد از آخرین اقدامات آن‌ها را می‌توان در ارسال سلاح کشور‌های اروپایی به عربستان برای تداوم تجاوز به مردم بی‌دفاع یمن مشاهده کرد. کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: مسئله دفاع از منافع مردم ایران و شعار‌هایی که مطرح می‌کنند صرفاً یک وجه صوری دارد و در راستای تأمین منافع سیاسی و اقتصادی آن‌ها قابل تعریف است.
اروپا نمی‌تواند در برابر خواسته‌های امریکا ایستادگی کند
ظهره‌وند در خصوص وضعیت اروپا در برجام با توجه به فشار‌های امریکا، افزود: اروپا به این دلیل که وابستگی‌هایی به لحاظ امنیتی به امریکا دارد نمی‌تواند در برابر خواسته‌های آن ایستادگی و تصمیم مستقلی را اتخاذ کند. مشابه این وضعیت را هم در کشور‌های حاشیه خلیج فارس می‌توان یافت.
وی با بیان اینکه حجم مبادلات تجاری میان اروپا و امریکا یک‌تریلیون دلار است که حجم بالایی است، اظهار داشت: دو اهرم وابستگی امنیتی و همکاری‌های تجاری این اجازه را به امریکا می‌دهد که بتواند اروپا را کنترل کند. در چنین شرایطی حتی اگر اروپا بخواهد برجام را هم حفظ کند بدون خواست امریکا این کار از آن‌ها ساخته نیست.
سفیر اسبق ایران در ایتالیا در پایان گفت: ما باید اروپا را به عنوان متغیر وابسته به متغیر ثابت که همان امریکا باشد، ارزیابی کنیم و به نظر آن‌ها نمی‌توانند ادعا‌های خود را عملیاتی کنند.
اروپا به دنبال محدودسازی برنامه موشکی ایران
چند روز قبل بود که گزارش برخی رسانه‌های معتبر غربی مبنی بر آنکه اروپا به دنبال محدودسازی برنامه موشکی ایران است با بازتاب گسترده در سطح داخلی و بین‌المللی روبه‌رو شد؛ موضعی که کماکان با سکوت دستگاه سیاست خارجه مواجه است و نشان می‌دهد مدارای بی‌پایان با اروپا احتمالاً به دلایلی غیر از توافق هسته‌ای و در قالب تعهدات جدید نیز قابل تفسیر است.
وال‌استریت‌ژورنال در گزارشی از اعمال فشار اتحادیه اروپا بر کشور‌های غیرعضو جهت کاهش فروش «فناوری‌های حساس» به ایران و سختگیرانه‌تر کردن شرایط صادرات به ایران خبر داد و در ادامه افزود که هدف اتحادیه اروپا تحدید برنامه موشکی ایران اعلام شده است. دیپلمات‌ها به وال‌استریت‌ژورنال گفتند یکی از تدابیری که اروپایی‌ها به دنبال آن هستند این است که از کشور‌های آفریقایی و آسیایی بخواهند صادرات خود به ایران را متوقف کنند یا مانع انتقال کالا‌های حساس به ایران شوند.
