
علی قنادی
دونالـــد ترامپ از اســـتراتژی 68صفحهای امنیت ملی امریکا پرده برداشت؛ استراتژی كه در آن چین و روسیه رقبای امریکا و همچنین ایران و كره شمالی به عنوان دولتهای سركش در كنار همدیگر به عنوان تهدید امنیت ملی امریکا در نظر گرفته میشوند. رئیسجمهور امریکا تلاش كرده بین شعار انتخاباتی «اول امریکا» با سیاست خارجی این كشور توازن برقرار كند و برای اولین بار، اقتصاد به مهمترین پایه امنیت ملی امریکا تبدیل شده است:«امنیت اقتصادی امنیت ملی است. »روسیه استراتژی امنیت ملی امریکا را امپراطورانه توصیف كرده و پكن هم خواستار این شده كه واشنگتن از بازی با حاصل جمع جبری صفر پرهیز كند.
دونالد ترامپ دوشنبه شب استراتژی امنیت ملی امریکا را اعلام كرد؛ استراتژی كه در آن 17 مرتبه از ایران به عنوان «تهدید امنیت ملی»، «دولت سركش»، «پیشرو حمایت جهانی از تروریسم» و همچنین «بیثباتكننده منطقه» نام برده است. از كره شمالی 17 مرتبه، چین 32 بار و روسیه 25 مرتبه به طور مستقیم در این استراتژی نام برده شده است. این استراتژی برای اولین بار سعی میكند بین اولویت داخل و سیاست خارجی امریکا پیوند بزند و به همین دلیل ترامپ در استراتژی خود كه دوشنبه شب در یك سخنرانی 27 دقیقهای از آن رونمایی كرد، به صر احت گفت:« امنیت اقتصادی امریکا، امنیت ملی است» و 32 بار (همسنگ با تهدید چین)، لفظ «اقتصاد» را به كار گرفت.
تهدیدهای امنیت ملی
استراتژی امنیت ملی ترامپ، سه دسته تهدید برای امنیت ملی امریکا شناسایی كرده است؛اول چین و روسیه به عنوان دو قدرت «تجدیدنظرطلب»كه به گفته ترامپ «قدرت، نفوذ و منافع ملی امریکا را به چالش میكشند و سعی میكنند امنیت و ترقی امریکا را بفرسایند.» دوم: ایران و كره شمالی كه به گفته ترامپ به عنوان دو دولت سركش برای امریکا تهدید امنیت ملی هستند. سوم؛ گروههای فراملیتی كه خود شامل دو دسته «تروریستهای جهادی» و «گروهای بزهكار فراملیتی» هستند كه به گفته ترامپ، تلاش میكنند فعالانه به امریکا آسیب بزنند.
تهدید ایران و كره
ترامپ ایران را رهبر جهانی حمایت از تروریسم خوانده و در استراتژی خود گفته است كه از طریق «استقرار یك سپر دفاع موشكی چندلایه» از سرزمین اصلی امریکا در برابر موشکهای ایران حفاظت میكند. رئیسجمهور امریکا همچنین میگوید كه ایران به دنبال «بیثبات كردن منطقه» است و گفته است كه از طریق همكاری با متحدین منطقهای عرب در شورای همكاری خلیج فارس، نفوذ ایران را مهار میكند. او در استراتژی امنیت ملی خود تغییر توازن منطقه خاورمیانه به نفع ایران را «تهدیدكننده امنیت ملی» امریکا» خوانده است. او در كنار ایران، از كره شمالی نیز نام برده است:«دیكتاتورهای ایران و جمهوری دموكراتیك خلق كره، مصصم هستند منطقه را بیثبات كنند، امریکاییها را تهدید كنند و مردم خود را به خاك و خون بكشند.» او میگوید:« كره به دنبال دستیابی به ظرفیتی برای كشتن میلیونها امریکایی با سلاح هستهای است و ایران از گروههای تروریستی حمایت میكند و آشكارا خواستار از میان بردن ما است.»
پایان ماه عسل با چین
استراتژی جدید امنیت ملی امریکا، چین را «رقیب استراتژیك امریکا» توصیف كرده است. ترامپ میگوید:« چین و روسیه مشتاقند در سراسر جان قدرتافكنی كنند ولی آنها به طور عمده با همسایگی خود همكاری و تعامل میكنند. كره شمالی و ایران، بزرگترین مخاطرههایی هستند كه به این دو (چین و روسیه» نزدیكند.» استراتژی امنیت ملی امریکا میگوید:« چین و روسیه میخواهند جهانی متضاد با ارزشها و منافع امریکا را سامان بدهند. چین به دنبال بیرون راندن امریکا از منطقه هند-پاسیفیك است و میخواهد مدل اقتصاد تحت حمایت دولت را در این منطقه گسترش دهد.» ترامپ در استراتژی امنیت ملی خود سه منطقه هند و پاسیفیك، اروپا و خاورمیانه را كلیدی دانسته که امریکا نباید بگذارد توازن قدرت در آنها به ضرر امریکا رقم بخورد. نكته مهم در استراتژی امنیت ملی جدید امریکا این است كه امریکا باید در سیاستهای دهههای قبل خود كه معتقد بود «تعامل با رقبا و ادغام آنها در نهادهای بینالمللی و تجارت جهانی،آنها را به بازیگرانی ملایم تبدیل میكند»، بازنگری كند. این استراتژی میگوید:«این فرض اشتباه از كار در آمده است.» این بخش از استراتژی ترامپ نشان میدهد که امریکا، چین را فراتر از یک رقیب تلقی میکند.
امنیت اقتصادی
استراتژی امنیت ملی ترامپ، با تأكید بر شعار «اول امریکا» مصرانه تأكید دارد كه این اصل، نیروهای هدایتكننده استراتژی امنیت ملی امریکا خواهد بود. ترامپ در استراتژی خود به عدم توازن تجاری با دیگر كشورها اشاره كرده و هشدار داده كه «جاهطلبی اقتصادی» كشورهایی مانند چین یك نگرانی امنیت ملی كلیدی برای امریکا است. استراتژی امنیت ملی ترامپ میگوید كه تهدید اقتصادی برای امنیت ملی امریکا بنیادین است.
واكنش چین و روسیه
وزارت خارجه روسیه اعلام کرد که مسکو انتظار ندارد راهبرد ترامپ در زمینه مسئله هستهای با سیاست اوباما متفاوت باشد. دیمیتری پسکوف، سخنگوی ریاست جمهوری روسیه گفت: «سند استراتژی جدید امنیتی امریکا طولانی است که قطعاً نیاز به بررسی دقیقتر دارد تا بتوان آن را تجزیه و تحلیل کرد». به عقیده پسکوف، نگاهی سریع بر استراتژی جدید امنیتی ترامپ، ماهیت امپراطوری سند را نشان میدهد. پکن خواستار همکاری میان دو کشور برای نتیجه برد- برد شد. چین گفته كه امیدوار است امریکا تفکر بازی حاصل جمع صفر را کنار گذاشته و با احترام به تفاوتها به دنبال زمینهسازی مشترک باشد. سفارت چین در امریکا گفت: ضمن احترام متقابل، چین خواستار زیستن مسالمتآمیز با دیگر کشورها شامل امریکا است و واشنگتن باید توسعه پکن را بپذیرد.