رئیس‌جمهور امریــــكا در جدید‌‌ترین اظهارات خود گفته تا 10 روز دیگر نظر خود را درباره توافق هسته‌ای اعلام خواهد كرد؛ توافقی كه او یك بار دیگر آن را «وحشتناك» خوانده و گفته كه چنین توافقی اصلاً نباید انجام می‌شد. گمانه‌زنی‌ها درباره اینكه دونالد ترامپ درمورد برجام چه خواهد گفت، ادامه دارد. پرطرفدارترین سناریو، اعلام عدم پایبندی ایران به برجام و سپردن مسئولیت آن به كنگره امریكا است. موضع‌گیری جدید ركس تیلرسون، وزیر خارجه امریكا هم احتمال اجرای این سناریو را از سناریوهای دیگر بیشتر كرده است. تیلرسون گفته كه برجام از جهت حفظ محدودیت بر ایران سودمند است.
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد آخرین نفری است كه درباره توافق هسته‌ای ایران با 5+1 موضع‌گیری كرده و گفته این توافق گامی مهم برای امنیت بوده و باید حفظ شود. گوترش در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی، گفته كه براساس قطعنامه شورای امنیت در این توافق کشورهای مهم دیگری هم هستند و ابراز امیدواری كرده كه این توافق باقی بماند. همین ابراز نگرانی، با لحن تندتری از زبان وزیر خارجه آلمان نیز تكرار شده و زیگمار گابریل، وزیر خارجه آلمان گفته که انتظار دارد امریكا هفته آینده از توافق هسته‌ای با ایران خارج شود. گابریل در سخنرانی خود در ایالت نیدرزاکسن گفته است: «ایالات متحده احتمالاً در هفته آینده پایبندی ایران به توافق هسته‌ای با ایران را تأیید نکند و این نگرانی بزرگ من است.» گابریل می‌گوید: «سیاست ترامپ و مشاورانش نشانی از خطری بزرگ دارد. هواداران ترامپ می‌گویند که همه آنچه به دست آمده، (توافق) بی‌معنی است. جهان عرصه مبارزه است و در آن قوی پیروز است. این یعنی آنها حاکمیت قدرتمندان را جانشین حاکمیت قانون می‌کنند و این موضوع برای آلمان خطرناک است، چرا که جهان را تغییر می‌دهد.»
موضع تیلرسون و ترامپ
در واشنگتن، بحث‌ها درباره اینكه دونالد ترامپ درباره توافق هسته‌ای با ایران چه تصمیمی خواهد گرفت، همچنان ادامه دارد. ترامپ روز گذشته در گفت‌وگو با برنامه «تی‌بی‌ان» به مجری‌گری «مایک هوکابی»، فرماندار اسبق جمهوریخواه، یك بار دیگر توافق هسته‌ای ایران را «وحشتناک» خواند و گفت:« اصلاً نباید این توافق انجام می‌شد. این توافق در یک زمان کوتاه به سلاح اتمی برای ایران منجر می‌شود.» ترامپ وعده كرد كه در آینده‌ای نه چندان دور اتفاقاتی را كه در رابطه با این توافق برای ایران خواهد افتاد«خواهیم دید» مجری سؤال کرد: «آیا ما از شر توافق (هسته‌ای) ایران خلاص خواهیم شد؟ آن را حفظ خواهیم کرد یا آن را لغو خواهیم کرد؟» ولی ترامپ گفت كه به این سؤال جواب نخواهد داد: «چند روز بعد، البته اگر دقیق بگویم یک هفته و نیم بعد، شما دقیقاً متوجه کاری که می‌خواهیم بکنیم، خواهید شد.» رئیس‌جمهور امریكا گفته كه قطعاً «روح توافق اجرا نشده است چراکه آنها در مناطق مختلف در حال ایجاد مشکل و دردسر هستند.» ترامپ اظهار داشته كه البته ایرانی‌ها می‌گویند كه كارهایشان در خاورمیانه «ربطی به توافق (برجام) ندارد» ولی او گفته كه به نظر او موضوعات خاورمیانه و آنچه كه او كمك مالی ایران به كره‌شمالی خوانده «به توافق و روح آن ربط دارند.» ترامپ یك بار دیگر وعده كرد: «خواهیم دید که ما درباره ایران چه خواهیم کرد. ایران یک بازیگر بد است و به عنوان یک بازیگر بد، از آنها مراقبت خواهد شد.»
پیش از این برخی مقام‌های امریكایی هفته قبل گفتند كه ركس تیلرسون در لابی با كنگره امریكا قصد دارد قانون مصوب كنگره در مورد برجام را اصلاح و از این طریق، نقش رئیس‌جمهور در تأیید یا رد برجام را از بین ببرد؛ رویكردی كه زمینه‌ای فراهم می‌كند تا امریکا در برجام باقی بماند ولی دولت ترامپ مجبور نباشد هر 90 روز یك بار پایبندی ایران را به برجام تأیید كند. این سناریو با موضع‌گیری جدید ركس تیلرسون، وزیر خارجه امریكا تقویب شده است. تیلرسون در گفت و گفت‌وگو با نیویوركر گفته كه از نظر او، «هرچند توافق هسته‌ای تمامی مسائل در روابط ایران و امریکا را پوشش نمی‌دهد، اما ارزش حفظ کردن دارد.» او می‌گوید: «فکر می‌کنم این توافق، تا زمانی که قدرتمندانه اجرا شود، از لحاظ وضع محدودیت برای ایران، سودمند است.» یک دستیار تیلرسون گفت: «به ما ایرانی تحویل داده شد که بیش از هر زمان دیگر در سال‌های گذشته احساس هژمون بودن می‌کند. ما قصد داریم آن دستاورد‌ها را به عقب برگردانیم.» منابع امریكایی می‌گویند كه ترامپ هرچند طی 10 روز آینده احتمالاً پایبندی ایران به برجام را تأیید نخواهد كرد، ولی خروج امریكا را نیز از این توافق اعلام نخواهد نمود. این موضوع، مسئولیت برجام را بر عهده كنگره می‌گذارد ولی همزمان دولت امریكا قصد دارد در چارچوب یك استراتژی جامع، سطح رویارویی با ایران را تشدید كند. روزنامه فایننشال‌تایمز دیروز به نقل از منابع آگاه گزارش داد: رئیس‌جمهور امریکا به جای وضع مجدد تحریم‌‌ها علیه ایران که می‌تواند توافق هسته‌ای را به خطر بیندازد، قصد دارد اقدامات جدیدی را علیه این کشور از جمله تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران به کار گیرد.
احتمال خروج كلی یا بخشی ایران
یک مقام ارشد دولت امریکا به فایننشال‌تایمز گفته که رئیس‌جمهور ترامپ که انتظار می‌رود روز‌های آینده پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تأیید نکند، به دنبال وضع مجدد تحریم‌های گسترده که اجرای توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 را به خطر خواهد انداخت نیست، به گفته یک منبع آگاه، اما انتظار این است که دونالد ترامپ اقدامات جدیدی را علیه ایران اعلام کند، از جمله چشم‌انداز تحریم‌های هدفمند مضاعف، تروریست اعلام کردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و به کارگیری موضع سختگیرانه‌تر در قبال آنچه واشنگتن حضور نیابتی ایران در سوریه، عراق و یمن می‌خواند. این منبع آگاه افزود: این یک راهبرد یکپارچه در قبال ایران است که روی خنثی کردن و عقب راندن فعالیت‌های منطقه‌ای ایران و جهان تمرکز دارد. محمدجواد ظریف در برابر این رویكرد امریكا احتمال خروج بخشی یا كلی ایران از برجام را مطرح كرده است. ظریف در گفت‌وگو با الجزیره گفت که هرگونه نقض برجام از سوی امریکا می‌تواند باعث خروج کامل یا خروج ایران از بخشی از برجام شود. ظریف همچنین از نقش اسرائیل و عربستان برای متقاعد کردن امریکا در جهت اصلاح برجام انتقاد کرد. ظریف گفت: معتقدیم که موضع عربستان سعودی در حوزه خلیج فارس یک موضع مثبت نیست مثل سیاست‌‌هایی که آنها در قبال قطر دنبال کردند. وی افزود: عربستان سعودی از ادعاهای خود در مورد توسعه‌طلبی ایران برای درست جلوه دادن تلاش‌های خود در افزایش نفوذ در منطقه استفاده کرده است.
