
نویسنده: هادی غلامحسینی
روحاني و وزير كارش در يك سرقت آشكار تبليغاتي وعده اشتغال قاليباف را كه دو هفته تمام آن را فريبكاري و دروغ ميناميدند، تأييد كردند و همان را دوباره وعده دادند! دولت در اقدامي ديگر سايت کارانه قاليباف را فيلتر کرد و خود سايت کارورزي به راه انداخت! پريروز روحاني گفت كه سالي 955هزار شغل ايجاد ميكند و تأکيد کرد دليل اينكه مثل قاليباف نگفته يك ميليون، آن است كه اين رقم دقيق و كارشناسي شده است. يك روز پس از او، وزير كار مدعي شد كه دولت مطابق برنامه سالي 970 هزار شغل ايجاد خواهد كرد! بدون آنكه توضيح دهد اگر رقم روحاني «دقيق و كارشناسي شده» است، چگونه او 15 هزار بيشتر از رقم روحاني وعده ميدهد! اينها همه در حالي است كه روحاني و جهانگيري و حتي عناصري از مجلس، در طول دو هفته گذشته وعده ايجاد سالي يك ميليون شغل را كه قاليباف مطرح كرده بود، مردمفريبي و غيرممكن و خيالپردازانه توصيف كردند.
اما چگونه و چرا روحاني ميتواند در طي چند روز چنين تغيير رويه دهد؟ در پاسخ به «چرا» بايد گفت كه او متوجه شده ايجاد سالي يك ميليون شغل، وظيفه او مطابق برنامه ششم است و اصرار او بر اينكه «نميتوانيم» برايش گران تمام ميشود و مردم خواهند پرسيد «اگر نميتواني برنامه دولت را اجرا كني، چرا ميخواهي رئيسجمهور شوي؟» اما در پاسخ به اينكه روحاني «چگونه» ميتواند در عرض چند روز همه آنچه را كه براي ديگران دروغ و فريب خوانده بود، خودش مدعي شود و وعده دهد، بايد گفت او اميدوار است در روزهاي آينده با تكرار اين وعده، تقدم و تأخر زماني آن را از حافظه ملت پاك كند و خود را قهرمان ايجاد سالي يك ميليون شغل معرفي نمايد! البته اينکه دولت وعده کارانه قاليباف را نيز به شکل ديگري سرقت انتخاباتي کرد، نشان از آن است که دولت در نظرسنجيها خود را از رقيب خود، عقب افتاده ميبيند. مردم به رئيس جمهوري كه از اول انقلاب تاكنون مسئوليتهاي امنيتي مهمي داشته و حالا با انكار اين مسئوليتها، خود را يك فرد منتقد گذشته معرفي ميكند و در عرض چند روز نيز چنين تغييري در شيوه و مدعيات خود ميدهد چقدر اعتماد خواهند كرد؟!
دولت يازدهميها اگر چه در ابتدا وعده ايجاد 5ميليون شغل رقباي انتخاباتي خود را غيرممكن اعلام ميكردند، اما حالا مدعي شدند كه همين ميزان شغل را با راهاندازي طرح كارورزي كپي شده از دولت قبل در دستور كار قرار دادهاند، بدين ترتيب به نظر ميرسد دولت يازدهم به دليل بيبرنامگي و كارنامهاي خالي از عملكرد، در شب انتخابات در حال تقلب از روي دست رقبا است، غافل از آنكه مردم مراقبان اين امتحان انتخاباتي هستند و براي پيروزي در اين انتخابات نياز به تكاليفي بود كه دولت بايد طي چهار سال گذشته انجام ميداد كه نداد.
در حالي كه دولت يازدهم طي سالهاي گذشته توفيقي در ايجاد اشتغال و بهبود اقتصاد نداشته است و ادعاي ايجاد 5ميليون شغل را كه رقباي دولت مطرح ميكردند، غير ممكن عنوان ميكرد، حالا به يكباره تغيير موضع داده و مدعي شده است كه به همان ميزاني كه رقبا وعده دادهاند، شغل ايجاد خواهد كرد.
محمدباقر نوبخت، رئيس سازمان برنامه و بودجه تصميمات ستاد فرماندهي اقتصاد مقاومتي دولت را رسانهاي كرد و از ايجاد 950 هزار فرصت شغلي مورد نياز در سال خبر داد و علاوه بر آن گفت در راستاي اجراي پنج ساله برنامه ششم نرخ بيكاري تك رقمي خواهد شد.
نوبخت در وعدهاي انتخاباتي ديگر بيان كرد: بايد ترتيبي فراهم شود نيروهاي جوياي كار به ويژه فارغالتحصيلان دانشگاهها در واحدهاي توليدي به صورت كارورزي مشغول شوند به نوعي كه دولت بخشي از حقوق آنها (افراد جوياي كار) كه درصدي از حداقل دستمزد است را تحت عنوان كارانه ميپردازد و سهم بيمه كارفرمايان براي بخشي از فارغالتحصيلان در واحدهاي توليدي را دولت پرداخت خواهد كرد.
احساس ضعف در برابر برنامههاي رقيب
با تأملي در اين مصوبات و اظهارات به خوبي ميتوان متوجه شد دولت در رابطه با وعدههاي قابل اجراي كانديداهاي رياست جمهوري دوازدهم احساس خطر و ضعف كرده و درصدد بازگو كردن و اجراي آنها با ادبياتي مشابه است.
مصداق بارز اين موضوع ايجاد 5 ميليون شغل توسط قاليباف كانديداي رياستجمهوري است كه ابتدا مسئولان و كارشناسان نسبت به آن واكنش منفي نشان داده و با اين توجيهات كه كانديداها وعدههاي توخالي و دور از دسترس ندهند، آن را انكار كردند.
مواجهه با ابرچالش بيكاري برنامه ميخواهد
جهانگيري در يكي از نطقهاي كانديداتوري انتخابات رياست جمهوري با تأكيد بر اينكه با شعار و حرف زدن نميتوان با ابرچالش بيكاري مقابله كرد، يادآور شد: اگر مديريت كشور خوب باشد و بتواند همانند بهترين دوران اشتغالزايي سالانه 600 تا 700 فرصت شغلي ايجاد كند، اين يعني هر سال حدود 600 هزار نفر به بيكاران اضافه ميشود و ما بايد راهي پيدا كنيم كه بتوانيم بيش از 700 هزار شغل در سال ايجاد كنيم.
انكار ظرفيت اقتصاد براي ايجاد 5 ميليون شغل
كار تا جايي پيش رفت كه اساساً منكر ظرفيت اقتصاد ايران براي ايجاد 5 ميليون شغل شدند، اما امروز در تناقضي آشكار و در رفتاري مشابه براي همسو جلوه دادن دولت با افكار عمومي نسبت به دغدغه اشتغال جوانان، ايجاد سالانه 950 هزار فرصت شغلي و نه حتي اشتغال را جزو مصوبات فرماندهي اقتصاد مقاومتي در قالب برنامه ششم مطرح كردند.
القاي يأس دولت مقابل وعده كانديداها
طبق اين مصوبه در پنج سال 4 ميليون و 750 هزار شغل بايد ايجاد شود. يعني همان وعدهاي كه يكي از كانديداهاي انتخابات مطرح كرد. اگر اين كار نشدني است، چرا شما هم به خيل وعدهدهندگان پيوستيد كه در نهايت اميد را به يأس و نااميدي تبديل كنيد و اگر ميشود اقتصاد ظرفيت دارد و اما و اگري براي آن نميتراشيد در چهار سال گذشته عملي نكرديد.
كارشناسان اقتصادي در 10 سال اخير بيان ميكنند براي تك نرخي شدن بيكاري سالانه بيش از يك ميليون شغل نياز است تا علاوه بر پوشش تقاضاي فارغالتحصيلان، بيكاران موجود نيز شاغل شوند.
دولت يازدهم نبايد از ياد ببرد كه «طرح كارورزي» كه امروز به آن متوسل شدهاند، مربوط به دولت قبل است و از سال 88 در دستور كار قرار گرفت، اما به دليل تأمين اعتبار نشدن در نيمه راه متوقف شد.
كارانه بيكاران خوب يا بد؟
يكي ديگر از مباحث مطرح شده پرداخت كارانه به بيكاران است كه مسئولان دولت با اين ابهام كه منابع آن از كجا تأمين ميشود و با ديده ترديد سعي در افكار عملي شدن آن را دارند، امروز اين طرح را جزو مصوبات اقتصاد مقاومتي قلمداد ميكنند.
مسئولان بايد بگويند منابع پرداخت كارانه و كاهش سهم بيمه كارفرمايان از كجا تأمين خواهد شد؟ آيا اجراي اين طرحها در آينده دچار سرنوشت هشت سال پيش خواهد شد يا بار مالي آن به دوش تأمين اجتماعي گذاشته ميشود؟
ربيعي در واكنش به وعدههاي انتخاباتي يك كانديدا گفته بود: 250 هزار تومان به بيكاران ميدهيد به چه كسي؟ چگونه؟ تا كي؟ پرداخت ميكنيد.
ربيعي مدعي شده كه ايده طرح كارانه بيكاران مربوط به معاونينش است، اما بايد يادآوري كنيم جناب وزير بيكاران، بهتر است به هفت سال پيش رجوع و جزئيات كامل اين طرح را در دولت قبل ملاحظه كنيد. رسانههاي نزديك به دولت دادن همين وعده از سوي كانديداهاي رقيب در انتخابات پيش رو را پوپوليستي دانسته و صفحات زيادي در مذمت آن قلمفرسايي كرده بودند، اما به نظر ميرسد دادن همين وعده از سوي دولت فعلي نهتنها پوپوليستي نيست، بلكه كاملاً طرحي منطقي و عقلاني فرض ميشود.
كپيكاري دولت يازدهم براي ابرچالش بيكاري
دولت يازدهم پس از شش سال با الهام از طرح 100 هزار كارورزي دولت دهم كه پيشتر به دليل مخالفت كارگران، جذاب نبودن براي كارجويان به لحاظ مالي، پرداخت نشدن سهم كارفرمايان و تأمين مالي نكردن، فرجامي جز شكست نداشت، مجدداً در دستور كار قرار داده است. طرح كارورزي 100 هزار نفري از سوي وزارت كار دولت دهم تهيه و مطرح شد تا كارجويان براي كسب مهارت به دستگاهها و كارفرمايان معرفي شوند و بخشي از سهم بيمه كارفرمايي و حداقل مزد از سوي دولت به كارآموزان پرداخت شود.
رئيس مركز آمار: بيكاري افزايش يافته است
در اين بين، در حالي كه دولت يازدهميها در مناظرات رياستجمهوري از ايجاد سالانه 700هزار شغل در كشور خبر داده بودند، رئيس مركز آمار ايران با تكذيب ايجاد اين مقدار شغل اظهار داشت: تعداد مطلق بيكاران از ۲ميليونو ۸۴۸هزار و ۲۳۷ نفر در سال ۹۱ به ۳ ميليونو ۲۰۳ هزارو ۳۹۹ نفر افزايش يافته است، اين در حالي است كه نرخ بيكاري از 4/10 درصد سال 92 (ابتداي دولت يازدهم) به 5/12 در سال 95 (سال پاياني دولت يازدهم) رسيده است.
اسحاق جهانگيري و حسن روحاني كانديداهاي رياست جمهوري دوازدهمين دوره رياستجمهوري در حالي در گفتوگوها و مناظرات اقتصادي مدعي ايجاد 700هزار شغل شدهاند كه اين موضوع صحت ندارد، در عين حال كارشناسان اقتصادي، دولت روحاني را دولتي معرفي ميكنند كه همه تخممرغهاي خود را در سبدهاي مذاكرات هستهاي گذاشت و تصور ميكرد با برجام و اعتماد به غرب و به ويژه دولت امريكا به يكباره ميلياردها دلار سرمايهگذاري خارجي جذب كشور ميكند و بازار اشتغال و اقتصاد را متحول ميكند، اما بيتفاوتي دولت به بهبود فضاي كسب و كار داخلي ايران و ناكامي در جذب سرمايه خارجي و خنجري از پشت وزارت خزانهداري امريكا به شركتهايي هم كه ميخواستند در ايران سرمايهگذاري كنند در عمل نقشههاي دولت يازدهم را نقش برآب كرد، بهطوري كه هم اكنون رئيس مركز آمار ايران ايجاد متوالي ۷۰۰ هزار شغل را تأييد نكرده و مدعي شده بازار كار بسيار تحت فشار است.