شهرام امیرمرادی درباره خصوصیات گیاهشناسی گیاه دارویی گل راعی یا «Hypericumperforatum»اظهار کرد: گل راعی گیاهی علفی و چندساله با ارتفاع 30 تا 90 سانتیمتر بوده که دارای ساقهای بدون کرک و تا حدودی خزنده است و با نامهای علف چای، گل راعی، هوفاریقون و گل شهناز شناخته میشود.
وی افزود: برگهای این گیاه قاشقی شکل، بدون دمبرگ بوده و دارای حفرههایی سرشار از اسانس هستند. نام انگلیسی این گیاه "سنت جونز ورت «St John’s Wort" است که دلالت بر گلدهی آن در حدود روز 24 ماه ژوئن مصادف با روز "سنت جونز" دارد.
امیرمرادی ادامه داد: نام انگلیسی این گیاه برگرفته از نام شوالیههای "سنت جان" است که از آن در میادین جنگهای صلیبی برای مداوای زخم استفاده میکردند. همچنین مردم انگلیس طبق یک سنت قدیمی در روز "سنت جونز" این گیاه را روی آتش قرار میدهند تا باعث دوری ارواح خبیث شود.
وی با اشاره به نیازهای اکولوژیکی و پراکنش گل راعی بیان کرد: این گیاه دارویی آفتاب دوست و تا حدودی رطوبت پسند است و در خاکهایی با بافت سبک تا متوسط با PH خنثی به خوبی رشد میکند، همچنین در مزارع متروک، حاشیه راههای روستایی، نواحی کم درخت جنگلها، بیشهها، روی تپهها، مزارع شخم خورده و خشک و آفتابگیر و نیز چمنزارها میروید.
این متخصص گیاهان دارویی افزود: تکثیر این گیاه عمدتا توسط بذر و گاه توسط ساقههای رونده صورت میگیرد، بذرهای ریز این گیاه باید در عمق کم کشت شود و معمولا از کشت غیرمستقیم بذرها استفاده میشود.
وی گفت: برداشت این گیاه زمانی است که 50 درصد گلها باز شدهاند و این عمل شامل قطع پیکره رویشی این گیاه از نزدیکی سطح زمین است و برداشت در یک روز آفتابی صورت گرفته و محصول را باید به سرعت در محلی تاریک خشک کرد.
امیرمرادی ادامه داد: زمان گلدهی این گیاه اواخر اردیبهشت تا اواخر مهر است و گیاه باید در فاصله ماههای خرداد تا شهریور، جمعآوری و در سایه خشک شود، همچنین قسمت مورد استفاده این گیاه، سرشاخه گلدار گیاه تازه یا گیاه خشک شده و نیز گلهای تازه گیاه است.
وی درباره خواص گل راعی، خاطرنشان کرد: عصاره روغنی حاصل از آن برای بهبود زخمها و سوختگیها مفید است.همچنین آرامبخش و ضد میگرن بوده و در درمان ناراحتیهای ریوی، درمان مشکلات شب ادراری کودکان و درمان عفونتهای دستگاه تناسلی زنان موثر است. موثر در رفع شب ادراری، روماتیسم و نقرس است. درمان کننده افسردگی خفیف تا متوسط است. عصاره گل راعی برای لطافت پوست بسیار موثر است و آن را در انواع کرمهای مرطوب کننده و نرم کننده استفاده میکنند.
وی ادامه داد: خواص این گیاه مشابه داروهای ضدافسردگی است و از انواع مهارکنندههای باز جذب سروتونین «SSRI» است که از جمله کاربرد آنها در انزالهای زودرس و بیخوابی است. گل راعی فاقد عوارض نامطلوب داروهای مشابه شیمیایی بوده تا جایی که استفاده از آن در اغلب کشورهای پیشرفته بدون نیاز به نسخه پزشک به صورت «OTC» رایج است.
امیرمرادی افزود: برای درمان افسردگی، دو تا چهار گرم از گیاه خشک شده به صورت خوراکی، یکبار در روز مورد مصرف قرار میگیرد.
وی، داروهای رسمی موجود در ایران را که در آنها این گیاه دارویی استفاده شده را در درمان بسیاری از بیماریها موثر دانست و گفت: این داروها شامل قرص روکشدار «پرفوران» است که در موارد درمان افسردگی، بیخوابی، اضطراب، سردردهای عصبی دوران قاعدگی و میگرن مورد استفاده قرار میگیرد.