
صبح پنجشنبه ۲۲ تيرماه ۱۳۹۱ و هنگام ورود به شيراز با خيل عظيمي از هنرمندان تئاتر و سينما كه در معيت آنان شمقدري معاونت سينمايي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي هم حضور داشت رودررو شديم. اولين حدس اين بود كه اين جماعت هنرمند و جناب معاون سينمايي هم همچون ما ميهمان ويژه مراسم اختتاميه نخستين جايزه ملي ادبي شيراز هستند.
مسئولان اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي كه براي استقبال از ميهمانان جشنواره به فرودگاه آمده بودند اما از حضور دوستان هنرمند از جمله جهانگير الماسي، هوشنگ توكلي و حتي آقاي شمقدري ابراز بياطلاعي نمودند و از همان لحظه، تعجب و سؤال همزمان در ذهنمان جاخوش كرد كه ميهمان احتمالي اين جشنواره كه با پوشش وسيع رسانهاي اطلاع رساني شده است كداميك از مقامات وزارتخانه متبوع ميباشند.
علت حضور هنرمندان و معاونت سينمايي كمي بعد مشخص شد؛ حضور در مراسم «اختتاميه چهل و هشتمين جشنواره سينماي منطقهاي سينماي جوان دنا» در ياسوج! انتخاب شيراز تنها به دليل نزديكي مسير شيراز به ياسوج بوده است و ديگر هيچ. هر چند تا آن لحظه با پيگيريهاي لحظه به لحظه نتوانستيم ميهمان ويژه و رسمي اين جشنواره را بشناسيم اما مسئولان برگزاري تنها به نام رياست كميسيون فرهنگي مجلس اشاره نمودند و بس البته خالي از لطف نيست، اگر بدانيد حضور حجتالاسلام والمسلمين آقاي «آقا تهراني»هم در هالهاي از ابهام قرار داشت.
كمي بعد و در كمال تعجب با اعلاني با اين مضمون روبهرو شديم: «بزرگداشت پروفسور عليرضا شاپور شهبازي»استاد سرشناس باستانشناسي و تاريخ و زبانهاي باستاني ايران و حضور استاداني چون دكتر ايمان پور، دكتر چگيني و دكتر عسكري. . . در ادامه اين برنامهها و طبق تصميمي كه برگزاركنندگان گرفته بودند، در بازديدي كه از تخت جمشيد داشتيم هم اساتيد حاضر در مراسم بزرگداشت «پروفسور شهبازي» و هم اساتيد حاضر در اختتاميه جشنواره جايزه ملي ادبي شيراز از اين نوع برنامهريزي بسيار متعجب و در عين حال ناراحت و شاكي شده بودند كه اي كاش با يك هماهنگي كوچك ترتيبي اتخاذ شده بود تا در هر دو برنامه شركت مينمودند كه اين سفر پربارتر از تمام سفرهاي اينچنيني باشد. . . خودمانيم گلايهاي بجا بود.
حضور در آرامگاه شيخمصلحالدين سعديشيرازي و گرد هم آمدن كنار آرامگاه لسان الغيب، حافظ شيرازي ميهمانان را به داشتن سفري پرخاطره اميدوار نمود. دكتر احمد خاتمي استاد دانشگاه و پژوهشگر برتر سال ۹۰ - رياست فعلي دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه شهيد بهشتي - دكتر كاظم دزفوليان رئيس گروه زبان و ادبيات فارسي دانشگاه شهيد بهشتي تهران، دكتر ابراهيم اقبالي رئيس گروه زبان و ادبيات دانشگاه تبريز، دكتر مصطفي رحماندوست نويسنده، شاعر، پژوهشگر ادبيات كودك و نوجوان، حميد سليماني مترجم و نويسنده، شهريار عباسي نويسنده و برگزيدگان نخستين دوره جشنواره ملي ادبي شيراز ما را در اين سفر همراهي مينمودند. اسكان در هتل در نظر گرفته شده روز اول سفر را به نيمه رسانيد. كارگاه داستاننويسي با حضور جمعي از علاقهمندان داستاننويسي و نويسندگاني كه از تهران و به همين منظور به شيراز آمده بودند در محيطي بسيار صميمي و پرسشگرانه برگزار شد و طرفين نقطه نظرات و دغدغههاي خود را به بحث و تبادل نظر گذاردند.
مراسم اختتاميه نخستين جشنواره جايزه ملي ادبي شيراز با تمامي اگرها و اماها بسيار باشكوه و تأثيرگذار برگزار شد. سخنراني حجتالاسلام آقا تهراني رياست محترم كميسيون فرهنگي مجلس كه به نوعي نخستين مواضع فرهنگي خود را در سخناني كوتاه برشمرد و از دغدغههاي فرهنگي و ادبي مجلس سخن به ميان آورد. دكتر احمد خاتمي در سخنان منسجم و كوتاه ابعاد گسترده مكتبي كه به نام ادبيات شيراز ميتواند پا بگيرد و در ادامه گذشته پرافتخار شيراز و استان فارس، بار سنگين تمامي ادبيات اين سرزمين را بر عهده بگيرد، تشريح نمود.
عاليشوندي با تكيه بر توانمنديهاي استان فارس خواستار برگزاري بينالمللي اين جايزه شد و مصطفي رحماندوست تمام صحبتهاي خود را در دو شعر كوتاه كودكانه خلاصه نمود. اين جشنواره با شعرخواني دكتر اقبالي كه از دلبستگي استاد شهريار به شيراز شروع شد و انتخاب تخلص «شهريار»را به تفألي دانست كه استاد به ديوانه خواجه شيراز زد و چند شعر و رباعي با محوريت شيراز خواند و جوايز اهدا شد. اجراي استاد همايون يزدانپور يكي از نقاط مثبت و قوت اين برنامه بود و اما. . . جشنوارههاي ادبي بسياري در ايران و در نقاط مختلف با نامهاي گوناگون برگزار ميشود.
شيراز از ديرباز از جايگاه بسيار معتبري در فرهنگ، هنر و ادبيات برخوردار است. اينكه وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامي از كنار اين جشنواره به سادگي ميگذرد، اينكه به ظاهر فستيوال فيلم دنا با حضور معاونت سينمايي وزير برگزار ميشود و جايزه ادبي شيراز با مسئول دفتر شعر وزارتخانه، اينكه در يك روز و يك ساعت دو برنامه بزرگ برنامهريزي و اجرا ميشود. اينكه خيل عظيمي از بزرگان ادبي- هنري ايران، فارس و شيراز حضوري كمرنگ در اين جشنواره داشتند، سؤالات و ابهاماتي است كه اميدواريم حوزه وزير، معاونت فرهنگي و حتي معاونت هنري و دستگاههاي مرتبط پژوهشي براي آن توضيح و نه توجيه مناسبي داشته باشند.
آنچه مشاهده شد با در نظر گرفتن برخي ناهماهنگيها و كمبودها، جشنوارهاي بود كه توان برگزاري بينالمللي شدن دارد و حق بود وزارتخانه و از همه مهمتر معاونت فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي نگاه جديتر و حضوري ملموستر به اين جشنواره باشكوه داشت. تنها چيزهايي كه از اين سفر بر جاي ماند، شيرينيهاي سفر به شيراز، زيارت حرم شاهچراغ، ديدار با سعدي، خواجو و خواجه راز و لذت از سياحتي كوتاه در پهنه تاريخي تخت جمشيد و اين ابهام كه جشنواره جايزه ملي ادبي شيراز چه كم داشت از فستيوال فيلم دنا؟!