جوان آنلاین: مذاکرات غیر مستقیم ایران و امریکا که دومین جلسه خود را با رضایت توأم با احتیاط طرفین پشت سر گذاشت، با ورود به مرحله فنی و کارشناسی که قرار است از روز چهارشنبه هفته جاری در مسقط پایتخت عمان آغاز شود، وارد مرحله حساس و درعین حال تعیین‌کننده‌ای شده است.
برخلاف آنچه رسانه‌های صهیونیستی و تندرو‌های داخلی امریکا، خبرسازی و القا می‌کنند، مذاکره‌کنندگان ارشد ایران و امریکا، مذاکرات را تاکنون «سازنده» و «روبه جلو» توصیف کرده‌اند و همین سازنده بودن است که مذاکرات را به نشست‌های تخصصی و فنی رهنمون کرده است. اما از آنجا که باید از «تجربه و گذشته» به عنوان چراغ راه آینده بهره جست، هرگونه ذوق‌زدگی و خوش‌بینی مردود است، همچنان‌که بدبینی مفرط هم مردود است.
بیانات رهبر معظم انقلاب در اولین دیدار سال نو با مسئولان ارشد سه قوه هم ناظر به همین معناست: «به این گفتوگوها هم نه به صورت افراطی خوش‌بین باشیم، نه به صورت افراطی بدبین باشیم؛ این هم بالأخره یک کاری است، یک حرکتی است، تصمیم‌گیری شده، دارد اجرا می‌شود و در این قدم‌های اول هم خوب حرکت شده، خوب اجرا شده، بعد از این هم بایستی کاملاً با دقت دنبال بشود ــ خطوط قرمز مشخص است؛ برای طرف مقابل هم مشخص است، برای ما هم مشخص است ــ و مذاکرات به شکل خوب دنبال بشود. ممکن است به نتیجه برسد، ممکن است نرسد؛ نه خیلی خوش‌بینیم، نه خیلی بدبینیم. البته به طرف مقابل خیلی بدبینیم، طرف مقابل را قبول نداریم، می‌شناسیم طرف مقابل را، اما به توانایی‌های خودمان خوش‌بین هستیم، می‌دانیم که ما خیلی کار‌ها می‌توانیم انجام بدهیم، شیوه‌های خوبی بلد هستیم.»
اکنون که دو مرحله از مذاکرات پشت سرگذاشته شده، فعالان سیاسی و برخی نمایندگان مجلس ضمن حمایت از تیم مذاکره کننده، معتقدند همچنان باید هوشمندانه و توأم با احتیاط پیش رفت و خروجی این نشست و برخاست‌ها رفع تحریم‌ها و تأمین حقوق ملت ایران باشد.
مراقبت از خطوط قرمز نظام
عضو هیئت رئیسه مجلس، مذاکره را فقط یکی از روش‌های حل مشکلات اقتصادی کشور دانست و گفت: باید در مذاکرات خطوط قرمز نظام یعنی عزت، امنیت و مؤلفه‌های اقتدار و حل مشکلات اقتصادی و برداشتن تحریم‌ها رعایت شود.
مجتبی یوسفی در گفتوگو با ایسنا، اظهار کرد: «مذاکره یکی از روش‌های حل مشکلات اقتصادی و بین‌المللی و مراودات اقتصادی است. بنابراین، مذاکره تنها روش و راه حل نیست و یکی از راه‌حل‌هاست. یکی از ابزار‌های حل مشکلات است که باید در آن خطوط قرمز نظام یعنی عزت، امنیت و مؤلفه‌های اقتدار و حل مشکلات اقتصادی و برداشتن تحریم‌ها رعایت شود، چراکه در غیراین صورت امکان تکرار تجربه دهه ۹۰ وجود دارد؛ آن زمان همه تخم‌مرغ‌ها در سبد مذاکره گذاشته شد و برجامی شکل گرفت که قرار بود مشکلات مردم به معنای گشایش اقتصادی و فروش نفت را حل کند، اما در عمل نتیجه‌ای جز اجرای تعهدات از سوی ایران و عمل نکردن طرف غربی به تعهداتش و در نهایت شرطی کردن اقتصاد نداشت. علاوه بر این در این مدت شاهد رخوت و عدم تصمیم‌گیری مناسب بودیم و تحریم‌های داخلی نیز باعث یک دهه رشد اقتصادی منفی شد که همه اینها تجربه گرانی برای کشور به شمار می‌آید.»
مسقط و رم صحنه تجلی اقتدار انقلاب
نماینده مردم جلفا و مرند در مجلس شورای اسلامی نیز روز گذشته در نطق پیش از دستور خود گفت: آنچه این روز‌ها در مسقط و رم رقم می‌خورد فقط مذاکرات غیرمستقیم نیست بلکه صحنه‌ای از تجلی اقتدار انقلاب اسلامی است. عزت‌الله حبیب‌زاده با اشاره به برگزاری مذاکرات غیر مستقیم بین ایران و امریکا، گفت: آنچه این روز‌ها در مسقط و رم رقم می‌خورد فقط مذاکرات غیرمستقیم نیست بلکه صحنه‌ای از تجلی اقتدار انقلاب اسلامی است.
فیک نیوز‌ها در نقش مین‌گذاری روند مذاکرات
محمدعلی ابطحی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب در گفتوگو با ایسنا، با اشاره به چشم انداز مذاکرات ایران و امریکا بیان کرد: چارچوب مذاکرات ایران با امریکا کاملاً روشن است و بنده فکر می‌کنم خیلی خوب به طرف چارچوب‌ها گام برداشته می‌شود. در خصوص ایران موضوع سلاح اتمی مطرح است که جمهوری اسلامی بار‌ها اعلام کرده است قصد رسیدن به سلاح اتمی را ندارد. طبیعتاً مسیر مذاکرات در این زمینه باز است. نکته‌ای هم که ایران دنبال می‌کند، رفع تحریم‌های هسته‌ای است. از نگاه بنده این دو چارچوب کاملاً روشن و قابل وصول است. به همین دلیل است که برداشت من و همه این است که مذاکرات ایران با امریکا در این چارچوب و با این اهداف می‌تواند موفقیت آمیز باشد. در خصوص نقش رسانه ها، بنده فکر می‌کنم که رسانه نباید خیلی مورد توجه مذاکره کنندگان باشد، اما رسانه می‌تواند بسیار در فضاسازی مؤثر باشد. مذاکره کنندگان باید بر اساس مبانی جلو بروند. اما طبیعتاً هرچه که گفتوگوها مثبت پیش برود، احتمال مین‌گذاری از سوی مین گذاران بزرگ که در رأس آن اسرائیل است، وجود دارد. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب، تصریح کرد: یکی از طرق مین‌گذاری‌ها، انتشار اخبار فیک و سخنان ناصحیح از قول مقامات مذاکره کننده است. این کار خیلی خطرناک است. توضیح ماجرا و روشن کردن واقعیت در رسانه‌ها می‌تواند خیلی به امید جامعه بدون نشانه ذوق زدگی کمک کند.
استقبال از هر ابتکار متضمن حقوق ملت
سخنگوی دولت هم با مثبت توصیف کردن روند مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و امریکا، گفت: از هر ابتکار عملی در جهت رفع تحریم‌ها و تأمین حقوق ملت ایران، استقبال می‌کنیم.
فاطمه مهاجرانی در گفتوگو با ایرنا، با اشاره به برگزاری دور دوم گفت‌و‌گو‌های غیرمستقیم میان ایران و امریکا در رم پایتخت کشور ایتالیا، تأکید کرد: این مذاکرات در چارچوب وظایف و مأموریت‌های وزارت امور خارجه پیگیری می‌شود و دولت تمرکز خود را از مسیر اصلی اداره کشور منحرف نخواهد کرد. سخنگوی دولت با بیان اینکه مذاکرات با وساطت عمان و در فضایی سازنده برگزار می‌شود، گفت: هدف این گفتوگوها، بررسی گام‌های عملی برای کاهش تنش و فراهم کردن بستر گفت‌و‌گو‌های فنی در آینده است. مهاجرانی همچنین تصریح کرد: دولت چهاردهم وظایف و مسئولیت‌های اصلی خود را در حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و اجرایی با جدیت دنبال می‌کند و مسائل سیاست خارجی، از جمله مذاکرات، تنها بخشی از برنامه‌های کلان کشور است که از مسیر نهاد‌های مسئول مربوطه پیگیری می‌شود. وی در پاسخ به سؤالی درباره پیش‌بینی دولت از روند مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و امریکا، گفت: براساس اعلام وزارت امور خارجه کشورمان، روند مذاکرات تاکنون مثبت بوده است، اما همان‌گونه که مقام معظم رهبری فرمودند نه به مذاکرات خوش‌بین هستیم و نه بدبین. سخنگوی دولت، بار دیگر بر رویکرد اصولی دولت در حوزه سیاست خارجی تأکید کرد و گفت: «جمهوری اسلامی ایران همواره بر مبنای منافع ملی و حفظ عزت ملت ایران عمل کرده است و اصول حکمت و مصلحت را نیز دنبال می‌کند؛ در ادامه مسیر مذاکراتی نیز از هر ابتکار عملی که در جهت رفع تحریم‌ها و تأمین حقوق ملت ایران باشد، استقبال خواهیم کرد.»
توپ در زمین امریکاست
اکنون و با ورود ایران و امریکا به گفت‌و‌گو‌های حساس و تعیین کننده در روز‌های آینده، باید دید طرف امریکایی در تداوم مسیری که در پیش گرفته چقدر جدی و صادق است. هنوز قضاوت و ارزیابی در این زمینه بسیار زود است و باید منتظر روز‌ها و شاید ماه‌های آینده بود و چنانکه وزیر امورخارجه کشورمان پی از این عنوان کرده، اکنون توپ در زمین امریکاست. جمهوری اسلامی ایران در تجربه برجام، صداقت و تعهد خود به توافق‌ها و معاهدات بین‌المللی را اثبات کرده است، اما این امریکا بود که با پشت پا زدن به همه تعهدات از این معاهده خارج شد و بازی را به هم زد.
نمای نزدیک
روایت رم
جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات جدی است و خواهان تأخیر نیست و طرف مقابل هم باید جدیت خود را نشان بدهد
ابراهیم رضایی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در توضیح جلسه عصر دیروز کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس که با حضور معاون حقوقی وزارت خارجه برگزار شد، گفت: این جلسه با حضور آقای کاظم غریب آبادی معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه برگزار شد و گزارشی از مذاکرات غیرمستقیم بین جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده امریکا در رم ارائه شد و به سؤالات اعضا پاسخ داده شد.
وی توضیح داد: ایشان بیان داشت که جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات جدی است و خواهان تأخیر نیست و طرف مقابل هم باید جدیت خود را نشان بدهد و تحت فشار رژیم صهیونیستی قرار نگیرد که به دنبال تخریب مذاکرات است. در مذاکرات در رم روی چارچوب کلی و دستور کار و گفت‌و‌گو‌های فنی گفتوگو صورت گرفت و تفاهم شد. پیشنهاد‌های ما که در چارچوب نظام و مصوبات نهاد‌های بالادستی تدوین شده، مشخص است و از نظر ما همه تحریم‌ها باید برداشته شود و این باید منجر به انتفاع اقتصادی ملت ایران شود. به عبارت دیگر باید رفع تحریم به گونه‌ای باشد که منجر به انتفاع اقتصادی ملت ایران شود. ما بر سر اصل حق ایران برای غنی‌سازی اورانیوم مذاکره نمی‌کنیم و غنی‌سازی اورانیوم از خطوط قرمز ماست. ایران به دنبال سلاح هسته‌ای نیست و غنی‌سازی اورانیوم هم با اهداف صلح آمیز در کشورمان انجام می‌شود. جلسات کارشناسی و فنی با هدف استخراج جزئیات مذاکرات، روز چهارشنبه هفته جاری به صورت غیر مستقیم در مسقط برگزار خواهد شد. فعلاً در حال استخراج اصول کلی مذاکرات هستیم. مبانی تحریم یعنی قوانین تحریمی کنگره و دستورات اجرایی رئیس‌جمهور باید حتماً لغو شود.
