جوان آنلاین: مصطفی رحماندوست با اشاره به تأثیر هنر قصهگویی بر کودکان و نوجوانان، از تجربههای خود در این زمینه گفت و بر راهاندازی آکادمی علمی در این حوزه تأکید کرد.
مصطفی رحماندوست از چهرههای شناخته شده در حوزه شعر و داستان کودکان و نوجوانان نخستین تأثیر قصهگویی را بردن بچهها از عالم واقعی به دنیای خیال، یعنی جایی که کودک در ذهن خود جهانی تازه برای داستان میسازد، دانست و به تسنیم گفت: این روند، علاوه بر تقویت تخیل، مهارت شنیداری، گویایی، گنجینه واژگان، و توانایی انتقال مفاهیم در کودکان را افزایش میدهد.
او یکی از مهمترین دستاوردهای قصهگویی را ایجاد ارتباط عاطفی بین کودک و قصهگو دانست و افزود: فرقی ندارد که قصهگو مادر باشد یا مربی؛ همین که کودک میبیند بزرگتر برایش وقت گذاشته و قصه میگوید، حتی اگر قصه بیمعنی باشد، احساس مورد توجه قرار گرفتن در او شکل میگیرد که تأثیر مثبت روانی دارد.
جشنواره قصهگویی کانون که امسال بیست و ششمین دوره آن در یزد در حال برگزاری است، رویدادی است که تلاش دارد این سنت را در عصر تکنولوژی و دوره ارتباط فراگیر کودکان و نوجوانان با فضای مجازی، تقویت کند. رحماندوست در ادامه به این موضوع اشاره و اضافه کرد: هیچ وسیله دیجیتالی نمیتواند جایگزین عاطفهای شود که در قصهگویی ایجاد میشود. بزرگترها همیشه نگرانند که فضای دیجیتال، کتاب و قصه را از بچهها بگیرد، اما این ابزارها هر چقدر هم جذاب باشند، احساس و عاطفه ایجاد نمیکنند، ما باید قصهگویی را بهروز و متناسب با دنیای دیجیتال، جذابیتهایش را بیشتر کنیم، اما از این سنت غفلت نکنیم.
بخشی از هنر قصهگویی در آموزش مهارتهای زندگی و ایجاد حس امید و سرزندگی در کودکان است. رحماندوست به تجربهای در این زمینه در ارتباط با کودکان بیمار در بیمارستان اشاره کرد و یادآور شد: یکبار به دیدار کودکان بیمار رفتم و به پیشنهاد یک پرستار برایشان شعر و قصه خواندم. دیدم که بچهها با وجود سرم و وضعیت نامناسب جسمی، دور هم جمع شدند و حالشان بهتر شد. این تجربه باعث شد بعدها دورههایی برای آموزش قصهگویی بیمارستانی به پرستاران و داوطلبان برگزار کنم.
رحماندوست با تأکید بر اینکه نویسندگان کودک و نوجوان وظیفه دارند قصههای پرکشش بنویسند، افزود: نویسنده قرار نیست قصهگو باشد، اما قصه خوب، خوراک اصلی قصهگویی است، البته هستند کسانی که هم نویسنده خوبیاند و هم قصهگو.
او که نخستین دبیر جشنواره قصهگویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود، گفت: متأسفانه شنیدهام که گاهی قصهگویی به سمت نمایش و تئاتر رفته است، این کار اشتباه است، قصهگویی مادر تئاتر است و نباید با آن یکی شود، قصه، گفتنی است. رحماندوست با اشاره به لزوم تدوین منابع علمی و پژوهشی در حوزه قصهگویی، تأکید کرد: وقتی تدریس قصهگویی را شروع کردم، منبعی نداشتیم. بعدها کتابی نوشتم که از چاپ چهارم دیگر اجازه انتشارش را ندادم. پس از آن منابع خارجی تهیه و ترجمه شد، اما هنوز هم جای پژوهش درباره تجربههای بومی و شیوههای جدید قصهگویی خالی است.
پیشنهاد تشکیل آکادمی قصهگویی
۲۶ سال از آغاز جشنواره قصهگویی میگذرد. اکنون زمان آن رسیدهاست که به راهاندازی یک آکادمی قصهگویی فکر کنیم؛ مرکزی که بتواند پژوهشهای علمی درباره تأثیر قصه بر آموزش، درمان، و رشد کودک انجام دهد. این نویسنده پیشکسوت، حضور قصهگویان خارجی در جشنواره قصهگویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را فرصتی دانست تا قصهگویان ایرانی توانمندیهای خود را بهتر بشناسند و در پایان گفت: قصهگویان ما چیزی کم ندارند. اگر نمایش اجرا نکنند و فقط قصه بگویند، چیزی از قصهگویان جهان کم ندارند. امیدوارم این جشنواره همچنان با قدرت ادامه یابد و به تداوم آن افتخار میکنم.