جوان آنلاین: کانال تلگرامی ترجمان خلاصهای از مقاله «مجبور نیستیم هر فناوری جدیدی را به زندگی خود راه دهیم» نوشته کال نیوپورت را که متن کامل آن از سوی نیره احمدی ترجمه شده است، به اشتراک گذاشت. در این مقاله میخوانیم: «جدیدترین مدل» توصیفی است که همراه هر چیزی بیاید، دلیلی کافی برای خوب بودن آن به شمار میرود. در چشم خیلی از ما «طبیعی» و بدیهی به نظر میرسد که جدیدترین نسل گجتها، نرمافزارها، خودروها یا هر محصول تکنولوژیک دیگری، «بهترین» گزینه موجود است. بنابراین هر کس که با این جدیدترینها مخالف باشد، حتماً یا منفعتی از این مخالفت میبرد، یا آنکه نتوانسته است با سرعت پیشرفت بشر همراه شود و دل به نوستالژیهای قدیمی باخته است. مخالفت با آخرین نسخه از محصولات تکنولوژیک، گویا مخالفت با خود عقل است.
نیل پستمن، نظریهپرداز ارتباطات امریکایی در یکی از کتابهای خود، این نوع بدیهی پنداشتن تکنولوژی را «تکنوپولی» مینامد.
از نظر پستمن، تکنوپولی مرحلهای است که پس از «ابزارسازی» و «تکنوکراسی» بر جامعه بشری چیره شده است. انسانها از صدها هزار سال پیش به ابزارسازی روی آوردهاند و با ابزارهایشان توانستهاند دست به کارهایی بزنند که برای هیچ گونه دیگری ممکن نبوده است. با سر رسیدن انقلاب صنعتی و تولید انبوه محصولات تکنولوژیک، راه و رسم دنیای فناوری چنان بر همه عرصههای فرهنگ و اجتماع سایه انداخت که به تعبیر پستمن باید این دوره را عصر حاکمیت تکنولوژی یا تکنوکراسی نامید، اما پستمن فکر میکرد جامعه روزگارش از عصر تکنوکراسی هم عبور کرده است.
حدود ۱۰ سال پیش، وضعیت «تکنوپولی» را میشد در مواجهه با پدیده جدید شبکههای اجتماعی به خوبی مشاهده کرد. آن دوران هیچکس جرئت نمیکرد به این تکنولوژیها نقدی بیشتر از این وارد کند که «خوب است وقفههایی هم در استفاده از آنها بیندازیم.»
کال نیوپورت، روزنامهنگار سرشناس حوزه فناوری، به یاد میآورد که یکبار در یادداشتی در روزنامه تایمز نوشت: کسبوکارها برای ارتقا نیازی به شبکههای اجتماعی ندارند و همین حرف جنجالی بزرگ علیه او بهپا کرد، اما پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده و روی کار آمدن مجموعهای از گروهها و سیاستمداران افراطی در سراسر جهان، گویی خوشبینی بدیهی به نوآوریهای پرسروصدای سیلیکونولی را در نگاه بسیاری از افراد از بین برد. حالا منتقدان با صراحت بیشتری از این حرف میزنند که شبکههای اجتماعی برای جامعه بد بودهاند.
نیوپورت میگوید این منتقدان جدید لزوماً با تکنولوژی و پیشرفت مخالف نیستند، اما میگویند استقبال از نوآوریهای تکنولوژیک را نباید بدیهی انگاشت، بلکه باید در آنها دست به انتخاب زد.
از نظر «انتخابگرایان» هیچ ضرورتی ندارد که تمام عرصههای زندگی بشر به عرصه تاخت و تاز نوآوریهای تکنولوژیک تبدیل شود. تلاشهای جمعی نویسندگان علیه کاربرد فراگیر هوشهای مصنوعی مولد، مثل چتجیپیتی، نمونهای گویاست. بله، چت جیپیتی هم میتواند «بنویسد»، ولی چرا باید این عرصه خلاق و مهم فرهنگ بشری را به دست تکنولوژی تازه از راه رسیدهای سپرد که هیچکس سازوکار آن را هم به درستی نمیداند؟ استفاده نکردن از بعضی دستاوردهای تکنولوژیک شرمآور نیست، بلکه اقدامی ضروری برای حفظ جامعه انسانی است.