جوان آنلاین: حل ناترازی بنزین با تکیه بر اصلاح صنعت خودروی کشور، اصلاح نظام سهمیه‌بندی بنزین و همچنین تمرکز بر اصلاح قیمت بنزین باید صورت بپذیرد، از همین رو با توجه به حجم واردات ۴میلیارد دلاری بنزین در سال جاری، لازم است به طور ویژه به سمت اصلاح ناترازی بنزین حرکت کنیم و حل معضل ناترازی بنزین، مهم‌ترین و کلیدی‌ترین مسئله حوزه انرژی در دولت آتی خواهد بود.
اگر چه سال ۱۴۰۱ به صادرکننده بنزین تبدیل شدیم و از این رهگذر حدود یک میلیارد دلار درآمد داشتیم، اما دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۳ پیش‌بینی کرد ۳میلیارد دلار برای واردات بنزین نیاز داریم. در حالی به ۳ تا ۴میلیارد دلار برای واردات بنزین نیاز داریم که خودروهای‌مان بسیار پرمصرف هستند و هدررفت انرژی زیادی را رقم می‌زنند.
کارشناسان بر این عقیده‌اند اگر به سرعت برای این وضعیت چاره‌اندیشی نکنیم، خسارات زیادی را متحمل خواهیم شد. این مبالغ بر کسری بودجه دولت دامن می‌زنند و عواقب خطرناکی به لحاظ اقتصادی و امنیتی برای‌مان خواهند داشت.
ناترازی بنزین در کشور واقعیتی است که هیچ کس در مورد آن شکی ندارد. در حال حاضر تبدیل به یک واردکننده تمام‌عیار بنزین شده‌ایم و سالانه مبالغ بالایی را باید در این زمینه هزینه کنیم. شواهد نشان می‌دهد کیفیت پایین خودرو‌ها و بالابودن مصرف بنزین آن‌ها یکی از مهم‌ترین عوامل در بروز ناترازی است؛ ناترازی‌ای که ضرر اقتصادی بالایی را به کشور تحمیل می‌کند. برخی همچنان بر استفاده از این خودرو‌های بی‌کیفیت و پرمصرف اصرار دارند و از واردات خودرو جلوگیری می‌کنند، در حالی که به زعم کارشناسان، یکی از مهم‌ترین راهکار‌ها برای غلبه بر مشکل ناترازی، واردات خودرو است. به زعم آنان، از طریق واردات خودرو از یک طرف زمینه برای انتقال فناوری به کشور مهیا می‌شود و از طرف دیگر، فضای رقابتی به وجود می‌آوریم.
حل ناترازی بنزین با تکیه بر اصلاح صنعت خودروی کشور، اصلاح نظام سهمیه‌بندی بنزین و همچنین تمرکز بر اصلاح قیمت بنزین باید صورت بپذیرد، از همین رو با توجه به حجم واردات ۴میلیارد دلاری بنزین در سال جاری، لازم است به طور ویژه به سمت اصلاح ناترازی بنزین حرکت کنیم و حل معضل ناترازی بنزین، مهم‌ترین و کلیدی‌ترین مسئله حوزه انرژی در دولت آتی خواهد بود.
واردات خودرو‌های هیبریدی را برای مقابله با ناترازی بنزین در دستور کار قرار دهیم
حمیدرضا صالحی، نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران در خصوص مشکل ناترازی بنزین که با آن مواجه شده‌ایم و مجبور به هزینه ۴میلیارد دلاری برای واردات این ماده استراتژیک هستیم، به «جوان» می‌گوید: متأسفانه در سمت تولید و مصرف سیاست‌های درستی را اعمال نکرده ایم و همین اشتباهات بسترساز بروز ناترازی بنزین در کشور شده است. وی ادامه می‌دهد: امکان واقعی‌سازی قیمت بنزین به صورت یک شبه وجود ندارد. وضعیت درآمدی مردم به گونه‌ای نیست که بتوانیم قیمت‌ها را که باید طی چندین سال واقعی می‌شده‌اند، بالا ببریم. نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران خاطرنشان می‌کند: دولت آقای روحانی باید قیمت بنزین را در سال ۱۳۹۲ واقعی می‌کرد که این کار را انجام نداد و آن را در سال ۱۳۹۸ انجام داد و هزینه زیادی به جامعه وارد کرد.
وی ادامه می‌دهد: باید اجازه دهیم بخش خصوصی و نیروگاه‌های فعلی آزادانه در زمینه افزایش تولید بنزین مشارکت داشته باشند. در نظر گرفتن مشوق برای آن‌ها می‌تواند در این زمینه مفید باشد.
صالحی می‌گوید: در سمت مصرف نیز باید اقداماتی انجام دهیم. از رده خارج کردن خودرو‌های پرمصرف و قدیمی می‌تواند راهکار مناسبی باشد. اعطای یارانه بنزین به شخص به جای خودرو نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.
وی ادامه می‌دهد: واردات خودرو‌های کم مصرف و باکیفیت می‌تواند راهکار مناسبی برای کنترل مصرف باشد. خودرو‌های هیبریدی هم می‌توانند به کمک‌مان بیایند. این خودرو‌ها به جای ۱۰ لیتر به ازای ۱۰۰ کیلومتر پیمایش فقط سه لیتر مصرف می‌کنند. باید استفاده از این نوع خودرو‌ها را در دستور کار قرار دهیم. نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران خاطرنشان می‌کند: خودرو‌های هیبریدی دارای موتور بنزینی و الکتریکی هستند و تا حد قابل توجهی مصرف بنزین را کاهش می‌دهند. استفاده از آن‌ها می‌تواند بسیار مؤثر و مفید باشد.
صالحی می‌گوید: اگر قرار است واردات خودرو داشته باشیم، باید دقت کنیم که خودرو‌ها کم‌مصرف باشند و به لحاظ کیفیت وضعیت مناسبی داشته باشند. واردات هر نوع خودرویی نمی‌تواند به بهبود شرایط کشور به لحاظ ناترازی بنزین کمک کند.
وی ادامه می‌دهد: دوگانه‌سوز‌کردن خودرو‌ها هم می‌تواند راهکاری برای مقابله با وابستگی شدید ما به بنزین باشد، البته باید دقت کنیم که قیمت پایین بنزین به استفاده از سی‌ان‌جی در کشور لطمه نزند. در نهایت باید واقعی‌سازی قیمت بنزین صورت بگیرد، اما لازم است این کار طی چند سال و به صورت تدریجی انجام شود.
واردات خودرو راهکاری برای ورود فناوری به کشور است
سهراب دل‌انگیزان، استاد اقتصاد دانشگاه رازی در خصوص مشکل ناترازی بنزین که برای کشور پیش آمده است و مجبوریم به واردات این ماده استراتژیک بپردازیم و سالانه بالغ بر ۴میلیارد دلار هزینه کنیم، به «جوان» می‌گوید: بخش قابل توجهی از مشکل ناترازی بنزین به تکنولوژی‌های قدیمی ما در حوزه خودروسازی برمی‌گردد. در دنیا استاندارد مصرف بنزین برای خودرو‌ها زیر سه لیتر است، اما خودرو‌های ما بین هشت تا ۱۲ لیتر مصرف بنزین به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر پیمایش دارند که بسیار زیاد است.
وی ادامه می‌دهد: باید سیاستگذاری‌های عاجلی در زمینه اصلاح موتور خودرو‌ها داشته باشیم، به نحوی که میزان مصرف‌شان کاهش یابد و برای‌مان مشکل‌ساز نشوند. از هر طریقی که ممکن است باید خودروساز‌ها را به سمت تولید خودرو‌های باکیفیت‌تر و با میزان مصرف پایین‌تر سوق دهیم.
این استاد اقتصاد دانشگاه رازی خاطرنشان می‌کند: به این مسئله هم باید توجه داشته باشیم که کیفیت بنزین تولیدی در کشور مناسب نیست، به همین دلیل میزان مصرف بالا می‌رود و شاهد آلودگی هوا هستیم. نیاز است در پالایشگاه‌ها هم تغییراتی ایجاد کنیم و به سمت تولید بنزین باکیفیت برویم.
دل‌انگیزان می‌گوید: کنترل قاچاق سوخت هم می‌تواند در کاهش مصرف بنزین و حل مشکل ناترازی مؤثر باشد. باید در مناطق مرزی جایگزین‌هایی برای مرزنشینان به جای قاچاق بنزین ایجاد کنیم تا به قاچاق این کالای استراتژیک مبادرت نکنند.
وی ادامه می‌دهد: در بررسی قیمت سوخت باید به میزان درآمد خانوار‌ها توجه کنیم. خانواده‌های ایرانی نسبت به درآمدی که دارند، هزینه زیادی برای سوخت پرداخت می‌کنند. از سوی دیگر، باید دقت داشته باشیم، وقتی اتومبیل با قیمت بسیار بالا در اختیار خانوار‌ها قرار می‌گیرد، آن‌ها سعی می‌کنند از این سرمایه حداکثر بهره‌برداری را داشته باشند، بنابراین میزان استفاده از خودرو افزایش می‌یابد و به مشکل ناترازی بنزین دامن می‌زنیم.
وی ادامه می‌دهد: اگر تصمیم گرفتیم قیمت بنزین را واقعی کنیم، باید قیمت خودرو هم واقعی شود و پایین بیاید. در کشور‌های دیگر، خودرو ارزان است، اما قیمت سوخت واقعی و گران است. نمی‌توانیم همزمان به ارائه سوخت و خودروی گران به مردم اقدام کنیم.
این استاد اقتصاد دانشگاه خاطرنشان می‌کند: متأسفانه در زمینه استفاده از سی‌ان‌جی تجربه خوبی نداشته‌ایم. گاز مایعی که برای خودرو‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت، کیفیت بالایی نداشت. همچنین برخی مخاطرات هم برای خودرو‌ها داشت. اگر می‌خواهیم از این ظرفیت استفاده کنیم، باید به رفع این مشکلات اقدام کنیم و زیرساخت‌های لازم را به وجود آوریم.
وی ادامه می‌دهد: واردات خودرو‌های هیبریدی و برقی نیز می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. به ویژه خودرو‌های هیبریدی بسیار مورد استقبال مردم هستند و می‌توانیم از این ظرفیت استفاده کنیم. خودرو‌های برقی نیز گزینه‌های مناسبی هستند، اما باید زیرساخت‌های استفاده از آن‌ها فراهم شود.
این استاد اقتصاد دانشگاه توضیح می‌دهد: واردات خودرو باید در دستور کار باشد. بستن در‌های کشور به روی واردات خودرو اشتباه است. این اقدام به صورت مستمر باید صورت بگیرد. به طور مثال، اگر نیاز کشور به خودرو سالانه یک‌میلیون است، باید حداقل ۲۰ درصد از آن به صورت واردات تأمین شود. واردات خودرو زمینه را برای ورود فناوری به کشور فراهم می‌کند.
